hoop pitte – baie geld
onbereikbaar – hy sal dit nooit kan kry nie
stewige geboude – frisgebou, sterk gebou, gespierd
talle – baie
vertoonvenster – winkelvenster waarin die sportitems uitgestal is
weerkaatsing – sy beeld in die winkelvenster
Beantwoord die volgende vrae in jou werkboek.
8. Skryf ’n woord uit die eerste paragraaf neer wat bewys dat daar nie ander sportwinkels op die dorp is nie.
9.Kies die regte antwoord. Die woorde “ . . . stewige geboude kêreltjie . . .” beteken . . .
a. hy is van bakstene aanmekaar gesit.
b. hy is baie vet.
c. hy is gespierd.
10.Skryf of die volgende stelling waar of onwaar is. Gee ’n rede vir jou antwoord.
Leliesvlei is ’n baie groot dorp.
Taal in konteks
In die titel kom ’n lidwoord (die) voor wat na ’n spesifieke atleet verwys. In ’n neutedop leer jou meer van lidwoorde.
Lidwoorde
In Afrikaans kom daar twee soorte lidwoorde voor:
Onbepaalde lidwoord: ’n Atleet hardloop. (Verwys nie na ’n spesifieke atleet nie.)
Bepaalde lidwoord: Die atleet hardloop. (Verwys na ’n spesifieke atleet.)
Beantwoord die volgende taalvrae in jou werkboek.
1.Teken die tabel in jou werkboek oor. Breek die woorde op in lettergrepe . (Blaai terug na Module 1 as jy vashaak.)
| Woord | Lettergrepe | Oop/geslote |
| dertienjarige | ||
| bokshandskoene | ||
| vertoonvenster |
2.Breek die skuinsgedrukte woorde op in klankgrepe .
a.Sy pa gebruik ’n knipper om sy hare te sny.
b.Tennisspelers speel met verskillende tennisrakette .
3. Kies die regte antwoord. Die woord “dertienjarige seun” kan ook soos volg geskryf word:
a. 13-jarige seun
b. 13 jarige seun
c. 13-jarige-seun
4.Skryf sinonieme (woorde met dieselfde betekenis) vir die skuinsgedrukte woorde neer.
a.“ . . . en sy neus is feitlik plat.”
b.“ . . . elke spier in sy liggaam trek gespanne saam.”
5.Skryf die meervoud en verkleining van die skuinsgedrukte woord neer.
a.Daar is goed in die sportwinkel se venster.
b.Die middagson skyn warm op sy sproetgesig .
c.In sy gedagte is hy op die atletiekbaan .
d.Jasper droom van ’n kuif .
6.Skryf die skuinsgedrukte woorde as syfers/getalle :
a.Die spykerskoene kos ses rand en dertig sestig .
b.Hy hardloop die honderdmeter-wedloop .
c.Hy kan eers ’n kuif groei as hy agtien jaar oud is.
Voorbereide hardoplees
Gaan berei die gedeelte vir hardoplees voor. Oefen om die volgende te doen:
Spreek die woorde reg uit.
Almal moet jou kan hoor.
Moenie te vinnig lees nie, dan praat jy onduidelik.
Maak kontak met (kyk vir) jou gehoor.
In hierdie aktiwiteit gaan jy
meer van agtergrond, intrige en ruimte leer
taalkennis toepas.
In die vorige module het jy van karakters en karakterisering geleer. In ’n neutedop (en die Letterkundegids agter in die boek) gaan jou verder help.
Elemente van ’n roman
Intrige (verhaalplan) is die verskillende dinge wat in ’n verhaal gebeur. Dit bou die spanning in die storie.
Konflik (botsing) is die probleem waarmee die karakter(s) sukkel. Daar is verskillende soorte konflik in die lewe:Wanneer een mens in konflik met iemand anders is.Wanneer iemand in konflik met omstandighede (circumstances) is, byvoorbeeld: armoede.Wanneer iemand in konflik met hom-/haarself is.
Omgewing/ruimte/milieu is die tyd wanneer en plek waar die verhaal afspeel, byvoorbeeld: Voor die sportwinkel of op die atletiekveld.
Stemming is die atmosfeer wat in die verhaal is. Dit kan vrolik of hartseer wees.
’n Verteller is die een wat die verhaal vertel. Daar is verskillende soorte vertellers.Die eerstepersoonsverteller is deel van die verhaal. Dit kan een van die karakters in die verhaal wees. Die woorde “ek” en “my” wys dat die verteller deel van die verhaal is.Die derdepersoonsverteller is iemand wat nie deel van die storie is nie.
Gebruik die uittreksel uit hoofstuk 1 van Jasper, die atleet om die volgende vrae te beantwoord.
Vrae oor die inhoud
1. Waar speel hierdie verhaal af?
2. Hoe lyk Jasper?
3. Hoeveel kos die skoene wat Jasper graag wil hê?
4. Noem drie items wat hy alles in die sportwinkel se venster raaksien.
Maak afleidings
5. Waarom is Jasper ongelukkig?
6. Verduidelik wat bedoel word met “sy hart op ’n punt laat trek” in paragraaf 2.
7. Wat kan jy uit Jasper
