sê die probleem is baie groot.
c.Kinderarbeid is onwettig.
d.Dit kring al wyer uit.
e.Dit is emosioneel uitputtend.
4. Watter van die volgende woorde is simplekse of komplekse?
a. emosioneel
b. honger
c. wegdraai
5. Skryf die regte vorm van die woord tussen hakies neer.
a. Die (ry) na Mpumalanga was uitputtend.
b. Die polisie ry te perd en staan dus bekend as die (ry) polisie.
c. Die (skiet) het ’n (skiet) met sy geweer geskiet.
6. Watter betekenisfunksie vervul die skuinsgedrukte voor- en agtervoegsels in die volgende woorde?
a.Die kinders in die myne werk in onmenslike omstandighede.
b.Ons moet die kwessie van armoede herdink en die mense bemagtig om hulleself te help.
7. Die woord “armoedekring” is ’n samestelling. Watter deel is die kern en watter die bepaler?
In hierdie aktiwiteit gaan jy
navorsing doen
’n toespraak skryf en lewer.
Oorreed jou gehoor: Skryf en lewer ’n toespraak.
Nou is die kans om jou eie toespraak te skryf en aan die klas te lewer. Kies enige van die spotprente in aktiwiteit 1, neem standpunt in en oortuig die gehoor van jou standpunt. Byvoorbeeld spotprent 3: Ons paraplegiese atlete verdien meer heldeverering as ons sokker- en rugbyhelde. Onthou die volgende:
Jy sal navorsing moet doen sodat jy jou gehoor met feite kan oortuig.
Jou toespraak moet 2 tot 3 minute lank duur.
Onthou wie jou teikengroep is. Pas jou toespraak daarby aan.
Hou jou sinne kort – dit is makliker om te volg.
Gebruik die wenke in Pitkos wanneer jy vir jou oorredingstoespraak voorberei. Maak gebruik van die stappe van prosesskryf wanneer jy jou toespraak skryf.
Pitkos
Oorredingstoespraak
Voorkoms en houding
Netheid, selfvertroue en jou liggaamshouding is belangrik. Indien dit nie jou toespraak ondersteun nie, kan dit die gehoor irriteer en dan sal hulle nie na jou luister nie.
Struktuur
’n Toespraak bestaan gewoonlik uit die volgende dele:
Inleiding: Stel die doel, onderwerp en standpunt van jou toespraak duidelik en dadelik aan die gehoor. Die inleidende sinne moet verband hou met jou onderwerp en standpunte.
Liggaam/inhoudsgedeelte: By redevoering moet jou argument/e sterk deurkom. Jou redenasies moet logies volg, en jou argumentering moet duidelik ontwikkel. Moenie van die onderwerp afdwaal nie.
Slot: Die slot moet treffend en kort wees. Waak teen woordelikse herhaling van argumente. Jou motivering, oorreding of standpunt/e behoort hier weer bevestig te word.
Inhoud
Gebruik tegnieke om die gehoor te oorreed – maak ’n stelling en staaf dit met bewyse.
Gee erkenning aan die bronne wat jy tydens jou navorsing gebruik het.
Gebruik voorbeelde en navorsing uit jou eie ervaringsveld.
’n Gehoor hou van humor, maar sorg dat dit die inhoud ondersteun.
Stem, spraak en uitspraak
Projekteer jou stem sodat almal jou duidelik kan hoor.
Artikuleer duidelik en waak teen ontronding.
Handhaaf ’n gepaste tempo en gebruik pousering effektief.
Gebruik frasering, woord- en sinsklem gemaklik en korrek.
Styl
’n Oorredende styl is nie ’n voordrag- of leesstyl nie, maar is soos ’n natuurlike praatstyl.
Gebruik oorredende tegnieke soos herhaling, klem en tempowisseling om die gehoor te beïnvloed.
Taalgebruik
Korrekte, ryk en interessante taalgebruik is belangrik.
Maak seker jou woordeskat is treffend en jou taalgebruik effektief, bondig en verstaanbaar. Vermy clichés.
Gebare en notas
Gebare moet spontaan, ondersteunend en effektief wees. Jou notas moet nie die gehoor se aandag aftrek nie. Vermy dus helderkleurige of slordige en vuil kaartjies. Kyk ook na die korrekte grootte.
Gehoorkontak
Behou oogkontak met die gehoor.
Wees natuurlik, entoesiasties en goed voorbereid – dan het jy selfvertroue.
Oortuig jou gehoor. Betrek jou gehoor by die probleem, die argument en die oplossing.
Maat- en formele assessering
Gebruik die wenke in Pitkos en stel ’n kontrolelys saam waarvolgens julle mekaar se toesprake kan assesseer. Let veral op na aanbiedingsvaardighede soos oogkontak, liggaamstaal, stemtoon en pousering. Jou onderwyser gaan jou toespraak daarna formeel assesseer
In hierdie aktiwiteit gaan jy
taalstrukture hersien.
Spotprent 1
1. “Stortingsterrein”
a.Skryf die basisvorme van die woord neer.
b.Skryf die verbindingsklank neer.
c.Is dit ’n samestelling of ’n samestellende afleiding ?
2. Die woord “gas” kan twee verskillende meervoude hê. Maak ’n sin met elke meervoud sodat ’n mens kan agterkom dat daar ’n verskil in betekenis tussen
