hul ooit behoorlik tuis
kan raak of tot eenparigheid sal groei
vóór iemand hulle oor my borskas kruis.
(Uit: Groot Verseboek 2000. Tafelberg. 2000)
Beantwoord die volgende vrae oor die gedig in jou werkboek.
Vrae oor die inhoud
1. Lees die gedig eers aandagtig saam met jou onderwyser deur. Waaroor handel hierdie gedig? Skryf slegs twee woorde neer. (1)
2. Watter hand is flinker as die ander? (1)
3. Lees versreël 2 en 3. Is die spreker linkshandig of regshandig? Motiveer jou antwoord. (2)
4. Strofe 2 verwys na verskillende emosies.
a. Na watter emosies verwys sy? Sê dit in jou eie woorde. (1)
b. Watter uitwerking het hierdie emosies op die spreker se hande? (1)
Maak afleidings
5. Wat bedoel die spreker met “onpaar” in versreël 1? (1)
6. Verduidelik die funksie van die dubbelpunt in versreël 1. (1)
7. Skryf versreël 3 neer en onderstreep die allitererende klanke wat voorkom. Wat is die funksie van die alliterasie in hierdie versreël? (2)
8. In versreël 4 noem die spreker dat die linker- en regterhand by tye maar dieselfde dom dinge doen. Skryf die ooreenkoms oor in jou eie woorde. (1)
9. Kyk weer na die eienskappe van die sonnet in Pitkos.
a. Gee twee redes waarom hierdie gedig ʼn sonnet is. (2)
b. Is hierdie gedig ʼn Engelse of Italiaanse sonnet? Gee ʼn duidelike rede vir jou antwoord. (2)
Tot watter gevolgtrekking kom die spreker aan die einde van die gedig? (1)
10.Hoe voel jy daaroor?
11.Die tema van hierdie gedig is dat volledige samewerking (byvoorbeeld tussen mense) net in die dood moontlik is. Sy gebruik haar hande as voorbeeld – hoe werk haar hande saam as sy dood is? (1)
12.Stem jy saam met wat die spreker in die gedig sê? Hoekom?/Hoekom nie? (2)
13.Is die sonnet vir jou ’n moeilike digvorm? Hoekom?/Hoekom nie? (1)
Totaal: 20 punte
Skryf ’n paragraaf.
Lees weer In ’n Neutedop en skryf ’n paragraaf van ongeveer 140 tot 160 woorde oor die innerlike en uiterlike bou van die sonnet.
Totaal: 5 punte
Verryking: Joernaalinskrywing
’n Joernaal is soos jou persoonlike notaboekie. Deur jou joernaal gaan jy met jou onderwyser kommunikeer oor persoonlike indrukke en gevoelens wat jy wil deel.
In ’n joernaal kan jy ook alles skryf wat vir jou belangrik is – nuwe idees, iets wat jy nie verstaan nie, jou opinie, iets wat met jou gebeur of wat jy beleef en voel. Gereelde inskrywings help jou om kreatief te skryf.
Jy gaan na elke aktiwiteit ’n kort joernaalinskrywing maak. Sekere vrae oor die betrokke aktiwiteit gaan jou help om jou joernaalinskrywings te beplan, te redigeer en as ’n finale produk aan te bied.
Aan die einde van die module gaan jy jou inskrywings vir jou maat gee om te assesseer. Jou joernaalinskrywings moet altesaam ongeveer 140 tot 160 woorde wees.
Pitkos
Joernaalinskrywing
Wanneer jy ’n joernaalinskrywing maak, is dit veral tyd vir persoonlike besinning. Daar bestaan verskillende soorte joernaalinskrywings en daarom sal jou onderwyser telkens aandui watter soort inskrywing by ’n aktiwiteit pas. ’n Joernaal het twee belangrike voordele:
Dit dwing jou om te skryf en na te dink oor wat jy geskryf het.
Hierdie “bêre” van stukkies kennis, inligting en ervaring gaan jou veral help wanneer jy weer aan soortgelyke onderwerpe aandag moet gee of moet voorberei vir ’n belangrike toets of eksamen. Bêre dus wat jy skryf vir toekomstige gebruik.
Skryf nou ’n joernaalinskrywing vir aktiwiteit 1. Gebruik die volgende vrae as riglyn:
Hoe voel jy oor jou eie hande?
Hoe sal jy optree as jy die gebruik van een of albei jou hande verloor?
Watter sukses lê daar vir jou hande voor?
In hierdie aktiwiteit gaan jy
hoofgedagtes in ’n teks identifiseer en ’n opsomming maak
los- en vasskryf asook woordorde korrek gebruik
’n volgende joernaalinskrywing maak.
Hoe lyk jou selfbeeld? Aan die begin van jou hoërskoolloopbaan is dit dalk nodig om meer hiervan te leer, want ’n mens weet nie altyd waar jy inpas nie. In graad 7 was jy mos die grootste en al die “kleintjies” het na jou opgekyk. In die hoërskool is jy weer die “kleintjie” en dan is dit wanneer ’n mens begin dink: Waar pas ek nou in?
Dit is daarom baie belangrik dat ’n mens in tye van aanpassing ’n stewige en positiewe selfbeeld moet hê.
Wat is jou selfbeeld?
Jou selfbeeld is dit wat jy van jouself dink.
Indien ’n mens ’n realistiese selfbeeld het, kan jy jouself soveel makliker aanvaar. Jy sal dan minder vatbaar wees vir groepsdruk en ook nie so maklik keuses maak wat ’n negatiewe invloed op jou en op ander sal hê nie.
Hier volg nou ’n aantal wenke om te help om ’n realistiese selfbeeld te ontwikkel:
1Hou op om negatiewe dinge oor jouself te sê en oor jouself te dink. Verwyder onmiddellik ander mense se negatiewe opmerkings oor jou uit jou gedagtes. Sê elke dag mooi en goeie dinge oor jouself.
2Gebruik positiewe opmerkings wat ander mense oor jou maak om goeie eienskappe van jouself te ontdek en bou daarop voort. Leer jouself om ’n positiewe gedagte te dink en te sê die oomblik wat jy wakker word. Laat jou laaste gedagte aan die einde van die dag ook positief wees. Jy sal gou agterkom hoeveel beter jy oor jouself voel.
3Verwyder
