opmerkings teenoor ander maak nie. Leef positief!
4Skinderpraatjies is in die meeste gevalle onwaar. Dit breek ander mense af en laat jou dikwels self skuldig en ongelukkig voel. Probeer liewer ander mense opbou – dit werk positief in op jouself.
5Probeer om positief na omstandighede te kyk. Al is dit nie altyd gunstig nie, probeer kyk wat jy uit die minder gunstige omstandighede kan leer en wat dit dalk vir jou kan beteken.
6Leef positief en kyk hoe ander mense dit gaan begin navolg. Soek positiewe dinge om vir ander te sê en bou so aan hulle selfbeeld. Lees positiewe boeke en deel dié gedagtes met ander.
7Onthou: deur ander mense goed oor hulleself te laat voel, bou jy ook aan jou eie selfbeeld. Hierdie mense kan dalk net van waarde of hulp in die toekoms wees.
(Verwerk van: cnx.org/content/m28984/latest en attie.wordpress.com2007/10/14/selfbeeld)
Pitkos
Opsomming
Wenke om ’n opsomming te skryf
Lees die leesstuk eers aandagtig deur sodat jy presies weet waaroor die teks handel.
Lees nou elke paragraaf deur en skryf die hoofgedagte van elke paragraaf neer. Probeer altyd om jou hoofgedagte as ’n enkelvoudige sin te gee.
Vul nou die belangrikste ondersteunende gedagtes by elke hoofgedagte aan.
Die aantal woorde wat jy moet gebruik, is baie belangrik. Jy mag nie meer as die toegelate aantal woorde gebruik nie.
Maak seker wat die opdrag van jou vereis. Moet jy jou opsomming puntsgewys of as ’n paragraaf skryf?
Jy mag nooit van telegramstyl gebruik maak nie. Telegramstyl beteken dat jy nie volsinne gebruik nie en lidwoorde uitlaat. Jou opsomming moet altyd in volsinne geskryf word.
Skryf ’n opsomming.
Lees die teks “Wat is jou selfbeeld?” aandagtig deur en som die sewe wenke punts-gewys op.
Skryf elke hoofgedagte in jou eie goeie volsin neer.
Jy mag nie meer as een sin oor elke hoofgedagte skryf nie.
Jou opsomming moet ongeveer 60 tot 70 woorde wees.
Jy moet die getal woorde aan die einde van die opsomming aandui.
Jy sal gepenaliseer word as jy die toegelate aantal woorde oorskry.
Formele assessering
Jou onderwyser sien jou opsomming volgens ’n memorandum na.
Maak seker dat jy die inhoud van In ’n neutedop deeglik onder die knie het voordat jy die vrae beantwoord. Raadpleeg ook die Taalgids as jy twyfel.
Skryfwyse: los en vas
Die volgende woorde word vas geskryf:
Bywoord + werkwoord: agterkom; binnekom; neerslaan; regkom; wegspring; navolg
Werkwoord + naamwoord: skinderpraatjies; baaibroek; eetgoed; kookwater; smeerkaas
Voornaamwoord + self: jouself; hulleself; onsself; myself
Onthou
Woorde wat een begrip vorm, word vas geskryf, byvoorbeeld: Wetenskaponderwyser; Biologie-onderwyser.
’n Koppelteken maak twee of meer woorde een woord. Kyk na die gebruik van die koppelteken in Module 4.
Die volgende woorde word los van mekaar geskryf:
Saamgestelde taalname waar die eerste deel verbuig word, byvoorbeeld: Kaapse Afrikaans.
Woordgroepe, byvoorbeeld: in diens tree, op groot skaal, op pad.
Verbindings van byvoeglike en selfstandige naamwoorde, byvoorbeeld: rooi rok; blou hemelruim.
Rangtelwoorde, byvoorbeeld: 12de Laan; 27ste Straat.
Die woord al saam met ’n telwoord, byvoorbeeld: Hulle al twee sing mooi.
’n Verbinding wat uit ’n selfstandige naamwoord en die woord toe bestaan, byvoorbeeld: Ons stap ná skool huis toe. Môre ry ons Kaap toe.
Woordorde
Woordgroepe en sinsdele of frases het ’n bepaalde volgorde waarin hulle in ’n sin gebruik moet word.
Jy weet dat ’n sin uit ’n onderwerp, gesegde en ’n voorwerp bestaan. Om egter ’n sin te bou wat uit verskillende sinsdele bestaan, kan soms ’n groot kopseer wees. Probeer die volgende frases/sinsdele in die korrekte woordorde plaas: Hulle vertrek (oorsee) (met die vliegtuig) (volgende week).
Woorde word in hierdie volgorde geplaas:
TYD – WYSE – PLEK
Die korrekte woordorde van die voorbeeldsin lyk dus só:
Hulle vertrek volgende week + met die vliegtuig + oorsee.
TYD – WYSE – PLEK
1. In die woord “onmiddellik” word twee verskillende letters gebruik om dieselfde klank aan te toon. Skryf die woord onmiddellik neer en onderstreep die twee letters wat dieselfde klank aantoon.
2. Verdeel die volgende woorde in klankgrepe en dan in lettergrepe.
a. negatiewe (wenk 1) b)
b. opmerkings (wenk 1)
c. eienskappe (wenk 2)
d. skinderpraatjies (wenk 4)
3. Skryf die verkleinwoorde van die woorde tussen hakies neer.
a. Elke klein positiewe (opmerking) kan ’n goeie invloed hê.
b. Elke idee, hoe nietig die klein (idee) ook al is, kan baie beteken.
c. Elke nuwe dag in jou lewe is nie ’n geringe (dag) nie.
d. Mense dink dikwels hulle voorbeeld is ’n klein (voorbeeld).
e. Deel elke klein positiewe (gedagte) met ander.
4. Kies die regte spelling van die woord wat tussen hakies gebruik is.
Sorg dat jy ’n (navolgingswaardige/navolgenswaardige/navolgendswaardige/navolgindswaardige) voorbeeld stel.
5. Verander die woordorde
