dat hy ’n ontsnapte krygsgevangene is. Dié het hom aan die Britte gaan rapporteer. ’n Goedgesinde het egter daarvan te hore gekom en ’n uur lank verbete te perd gejaag na waar Robertson was om hom te waarsku. Hy kon toe betyds padgee.
In Cradock besluit Robertson om weer ’n kans te waag deur aansoek te doen om per trein na Kimberley te reis. Daarvoor moes hy toestemming by die magistraat en die Britse bevelvoerder kry. Hy doen hom voor as ’n Britse onderdaan en vlugteling uit Newcastle in Natal en kry toestemming om per trein te reis. Robertson meen hy was gelukkig dat die offisier ietwat onverskillig op grond van die magistraat se toestemming ook sy toestemming verleen het. In Kimberley het hy ’n tyd lank vertoef, waar hy amper ook in die moeilikheid beland toe iemand hom herken.
Hy glip uit die dorp, beweeg te voet deur die Vrystaat en sluit uiteindelik weer by ’n kommando aan. Die geluk was egter nie aan sy kant nie en hy het siek geword. Hy is vir behandeling na Pretoria gestuur. Ná al sy wedervaringe sou sy siekte hom uiteindelik weer in die Britse magte se hande laat val toe toe lord Roberts die stad in Junie 1900 ingeneem het.
Nadat hy herstel het, is Robertson as krygsgevangene na die Groenpunt-kamp gestuur waar hy op 19 Junie 1900 aankom. Van daar is hy met die SS Orient na Ceylon en hy is vir die duur van die oorlog in die Diyatalawa-kamp aangehou.22 Robertson het in later jare tot die politiek toegetree en tydens genl. J.B.M. Hertzog se bewind volksraadslid van Witbank geword.23
Daar kon nie met sekerheid vasgestel word wie die ander burgers was wat suksesvol ontsnap het nie. Op die amptelike Britse lyste met die name van burgers wat ontsnap het, is sekere name later doodgetrek. Dit wek die indruk dat hulle later weer gevange geneem is.24 Die name van Brink, Bosman en Maritz verskyn ook nie op die amptelike Britse lyste van krygsgevangenes wat op 6 April 1900 ontsnap het nie. Die burgers wat suksesvol ontsnap het wie se name nie geverifieer kon word nie, het moontlik per skip na Lourenço Marques gereis voordat hulle by hul kommando’s aangesluit het.
Die ontsnapping van soveel krygsgevangenes op 6 April 1900 uit South Camp was ’n verleentheid vir die Britse owerhede. Dit was nie net die grootste nie, maar ook die suksesvolste ontsnappingspoging vanuit ’n krygsgevangekamp tydens die oorlog. Dit het ook ’n opskudding onder die Britsgesinde bevolking in die Kaap veroorsaak en The Cape Times en The Cape Argus het die geleentheid gebruik om die deportasie van krygsgevangenes na die oorsese kampe te propageer. Die krygsgevangenes is daarna in groot groepe na die oorsese kampe gestuur.
Phillip Cronjé se skietdood in die Groenpunt-kamp word vermeld in hierdie berig in die Evening Post wat op 4 Mei 1900 verskyn het.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
