gesien nie. Ek sê net toe ek na die huis gestap het, het ek die spoke uitgedaag en hulle het nie uitgekom nie.”
Galpil se glimlag verdwyn dadelik weer en almal luister nou gespanne.
“Wat het in die huis gebeur?” vra Lina die vraag op almal se lippe. “Was daar toe spoke?”
“Wel, julle sien,” sê Saartjie fronsend en sy loer vinnig om te sien watter indruk hierdie huiwerige houding op almal maak, “dis moeilik om te sê.”
Saartjie geniet elke oomblik van haar speletjie.
“Wat’s moeilik om te sê?” brom Apie en hy maak sommer ’n paar sisgeluide deur die opening waar sy twee voortande in hul afwesigheid skitter om te wys hoe vies hy is dat Saartjie nie reguit sê wat gebeur het nie.
“Dis moeilik om te sê of ek ’n spook gesien het.”
Almal frons. Almal dink na oor Saartjie se laaste woorde.
“Jy bedoel, miskien het jy ’n spook gesien en miskien nie?” vra Lina huiwerig.
Saartjie knik. Ja, dis wat sy bedoel.
“Kom, laat ek julle alles vertel.” Saartjie besef sy kan hulle nie langer aan ’n lyntjie hou nie.
“Dis omtrent tyd,” brom Apie.
“Ek het eers gesê ek glo nie aan spoke nie, maar vanmiddag het ek gedink almal wat die spoke gesien het, kan tog nie verkeerd wees nie en daar moet seker sulke goed wees,” begin Saartjie verduidelik. “Maar toe besluit ek ook ek is nie ’n bangbroek nie. Ek skrik nie vir spoke nie en ek gaan dit vanaand bewys!”
“Maar wat het gebeur?” vra ’n hele paar stemme.
“Wag,” sê Saartjie en lig haar hand. “Ek’s mos besig om te vertel!”
Die kinders bly weer stil en Saartjie praat verder: “Niks het gebeur voor ek by die huis gekom het nie. Ek het al nader geloop en vir die spoke geroep om uit te kom, maar hulle het nie. En toe gaan ek by die huis in en toe …”
Saartjie speel skitterend toneel. Haar stem is nou hol en swaar en haar oë is groot en staar strak na die kinders. Almal staan nog nader aan mekaar en meer as een loer skelm oor sy of haar skouer.
“En toe?” vra Anna hees.
“Toe ek by die huis instap, het ek sommer dadelik gevoel daar is iemand of iets daarbinne! Ek het deur die kombuis geloop, en toe voetjie vir voetjie met die gang af – en dit het vir my gevoel asof ek al nader aan die iets of iemand kom!”
Niemand sê of vra iets nie. Almal luister net gespanne na Saartjie. Die sweet pêrel op Galpil se voorkop.
“Onder in die gang het ek by die voet van die trap gaan staan. Ek het gevoel die ding is nou baie naby. Maar ek het met die trap begin opgaan … al nader en nader aan die ding wat ek gevoel het daar moet wees …”
Saartjie besluit dit is die ideale oomblik om eers weer ’n bietjie stil te bly.
Niemand maak ’n geluid nie. Dis doodstil hier buite in die donker. Net in die verte hoor ’n mens hoe die wind deur die bloekomtakke huil.
“En toe? Wat het die ding toe gedoen?” vra Lina ná ’n paar oomblikke benoud.
“Ek het nie gesê daar wás ’n ding nie,” help Saartjie haar vriendin reg. “Ek het net gesê dit het vir my gevóél of daar ’n ding was … Ek het nog steeds hoër en hoër met die trap opgeklim. En toe … toe ek amper bo is … toe lyk dit vir my of daar iets wasigs – ’n witterige ding, julle weet –voor my op die trap in die lug hang.”
Die kinders snak hoorbaar na asem.
Saartjie vertel gretig verder: “Ek het lank net so stil gestaan. Ek was nie bang nie, maar my hart het vinnig geklop. En toe besluit ek dis malligheid, ek kan mos nie die hele aand so op die trap staan nie. Ek moet die sakdoek met die mes in die kamer gaan sit sodat Galpil dit kan kom haal.”
Nou kyk Saartjie reguit na Galpil. Hy sug en vee die sweet van sy voorkop af.
“Wat het jy toe gedoen, Saartjie?” wil Anna weet.
“Ek het na die wit gedaante gekyk en my hand opgelig en met my vinger na die ding gewys en hard gesê: ‘Voertsek! Weg is jy!’ Is daar ’n thin line space hier?”
Saartjie lig nou ook haar vinger en skree hard sodat die kinders wip van die skrik. Party lag verleë en ander skuif nog nader aan mekaar.
“En toe, wat toe?” vra Lina.
“Toe gaan die wit ding weg,” sê Saartjie asof sy nie enigiets anders verwag het nie. Sy is mos nie bang vir ’n spook nie.
“En toe gaan ek op na die eerste kamer toe en sit die sakdoek met die mes daarin op die vloer neer. Julle sal nie glo watse mooi uitsig is dit daar van die boonste venster af nie,” borduur sy lustig voort. “Dis pragtig op so ’n mooi maanverligte aand as die wind deur die boomtoppe speel. Só pragtig dat ek toe eers ’n hele rukkie daar bly staan en uitkyk het.”
Die kinders gaap Saartjie oopmond aan. Hulle het nog nooit ’n verhaal van soveel moed en dapperheid gehoor nie.
“Toe ek terug ondertoe gaan,” vertel Saartjie verder, “het dit weer vir my gevoel of daar iets op die trap is. Ek het skaars ’n paar trappe afgeklim, toe sien ek weer so ’n wit gedaante voor my sweef. Maar hierdie keer het ek nie gaan stilstaan nie,” sê Saartjie soos ’n ware heldin.
“Ek het my hand gelig en gesê: ‘Voertsek! Weg voor my!’ en toe loop ek sommer dwarsdeur die wit ding. Dit was asof dit toe net daar verdwyn. Ek kon niks wits meer voor my sien nie.”
Saartjie se gehoor kyk haar met heldeverering aan.
“Toe ek buite kom, het ek terug hierheen gehardloop omdat ek besef het ek het miskien te lank by die venster gestaan en dat julle dalk al bekommerd is oor my.”
Met ’n rustigde skouerbeweging, asof dit alles niks besonders is nie, sê Saartjie ten slotte: “Dis maar al wat gebeur het.”
Vir ’n hele paar oomblikke praat niemand nie. Almal is diep onder die indruk van hierdie wonderlike verhaal wat Saartjie so meesterlik vertel het.
Apie is die eerste een wat iets sê en dis net een woord: “Jislaaik!”
Hy het op hierdie oomblik soveel bewondering vir sy suster met wie hy gewoonlik so baie stry en baklei.
“Sjoe, Saartjie, jy’s wónderlik!” sê Anna.
“Ag, nee wat,” sê Saartjie beskeie. “Dis sommer niks.”
Saartjie is hoog in haar skik. Almal wens haar geluk met haar dapper daad.
Sy voel nie sy het gejok nie. Haar gewete is skoon. Sy het mos maar net vertel dat dit vir haar gevoel het of daar iemand was (en daar wás mos ook – oom Tom en tannie Lottie!) en dat dit vir haar gelyk het of sy ’n wit ding op die trap sien. Sy het mos nie gesê sy hét ’n spook gesien nie. Sy het net gesê dit kon miskien ’n spook gewees
