dink hieroor na.
“Bedoel jy die spook bestaan nie?” vra Galpil verbaas.
“Presies,” sê Saartjie smalend.
“Ons het die ding dan gesien – baie meer as net een,” sê Apie verontwaardig en hy wikkel sy sproetneus om te wys hy is nou omgekrap. “En ander kinders het die goete ook gesien – nou nie so baie soos ons nie, maar nogtans – en wat van oom Izak gisteraand? Hy’t ook ’n spook gesien!”
“So sê hy,” kap Saartjie terug, “en jy en Bennie en die ander klomp sê ook so, maar julle is nie betroubare getuies nie.”
Apie gluur sy suster kwaai aan.
“Wat beteken daai betroubare goete waarvan jy praat?”
“Sy bedoel sy glo julle nie,” antwoord Galpil. “Sy dink julle jok oor die spokery.”
“Nee, ek sê nie julle jok nie,” verduidelik Saartjie. “Ek sê net julle het julle dit dalk verbeel.”
Apie kyk verbaas na haar en dan sê hy gegrief: “Dink jy ons is mal dat ons ons sulke goete sal verbeel?”
Nee, skud Saartjie haar kop, sy dink maar net daar is nie ’n spook in daardie kastige spookhuis nie.
“Bewys vir ons jy glo nie aan spoke nie,” sê Galpil en wys met ’n vuil voorvinger na haar. “Gaan bietjie een aand alleen daar by daai spookhuis in.”
Saartjie skrik.
Almal kyk na haar.
“As daar nie iets soos spoke is nie, hoef jy mos nie bang te wees nie,” sê Apie en dit lyk of hy die speletjie nou baie geniet. Saartjie het grootgepraat en nou sit sy!
“Ag wat,” sê Saartjie en gee ’n verleë laggie, “dis nie vir my nodig om te bewys daar’s nie sulke goed soos spoke nie.”
“Jy’s ook maar lekker bang,” sê Galpil en gryns tevrede.
“Ek’s níé bang nie!” Saartjie vee met die agterkant van haar hand die weerbarstige krul van haar voorkop af weg. “Maar jý is!”
Die twee gluur na mekaar en die ander kinders hou hulle belangstellend dop. Dan sê Anna omdat sy dink sy moet Saartjie ondersteun: “Jy ís bang, Galpil. Saartjie sal na die spookhuis toe gaan, maar jy sal nie!”
Die seuns staan nou nader aan Galpil. Dit klink mos na ’n uitdaging.
Saartjie glimlag flou. Sy het so ’n idee Anna het haar nou van die wal in die sloot gehelp.
Gert en Piet pomp Galpil in die ribbes. Hy moet iets sê. Dit was ’n uitdaging en hy moet dit aanvaar.
“Oukei, ons gaan al twee na die spookhuis toe …” begin Galpil.
“Maar nie saam nie,” val Apie hom in die rede.
“Natuurlik nie!” snou Galpil hom toe. “Saartjie kan eerste gaan. Sy glo mos nie aan spoke nie. En as sy daar was, sal ek ook gaan – net om te wys ek’s nie ’n bang perd nie!”
“Mooi so, Galpil,” sê Apie trots, en te oordeel aan die ander seuns se glimlaggende gesigte stem hulle duidelik saam.
“Daar’s niks wat ’n meisie kan doen wat ’n seun nie ook kan doen nie – net so goed en selfs nog beter,” mompel Gert, maar hy maak seker hy staan agter Galpil toe hy dit sê. Hy wil tog nie hê hulle moet hom uitdaag om by die spookhuis in te gaan nie.
“Wat sê jy?” vra Anna vir Saartjie wat skielik besonder stil is.
Saartjie sluk swaar. Sy voel effens skrikkerig. Wie weet … ten spyte van die feit dat party van die getuies volgens haar nie betroubaar is nie, is daar miskien wél ’n spook of selfs ’n páár spoke. En dis nie goed om mee te speel nie!
Galpil sien Saartjie huiwer en dit gee hom moed.
“Is jy bang?” vra hy en hou hom dapper. “Erken net jy’s bang, dan vergeet ons van die hele affêre!” Galpil hoop innig sy sal tog maar net so sê en klaarkry.
Saartjie byt op haar onderlip. Dan gooi sy haar kop agteroor en sê uitdagend: “Ek is nie bang nie! Ek sal soontoe gaan, maar ná ek daar was, gaan jy ook!”
“Mooi so, Saartjie,” sê Anna en Lina opgewonde.
“Dis reg, Saartjie. Wys die papbroeke!” kom Muggie se skril stemmetjie.
Die klomp begin dadelik reëlings tref vir wat hulle agter Anna aan “die groot kompetisie” noem.
Hulle gaan môre-aand agtuur almal hier by Lina-hulle se huis bymekaarkom. Dan sal Saartjie eers na die spookhuis toe stap en as sy, soos Apie sê “lewendig terugkom”, sal Galpil gaan. Saartjie moet iets soos ’n sakdoek in die spookhuis gaan neersit om te bewys sy was daar en dan moet Galpil dit gaan haal.
Die klomp is hoog in hul skik met die reëlings. Dis môre boonop Vrydag, so hulle sal die aand tot laat kan opbly.
Almal sien uit na hierdie kragmeting, behalwe Saartjie en Galpil. Hulle twee is maar taamlik stil …
2
Oom Tom en tannie Lottie
Die volgende dag versprei die nuus soos ’n veldbrand onder Lynnekom se kinders. Saartjie en Galpil het mekaar uitgedaag. Hulle gaan afsonderlik by die spookhuis in om die spook – of spoke! – te sien!
Saartjie voel glad nie gelukkig oor die affêre nie. Sê nou maar net daar is regtig ’n spook? Sy dink weer daaraan dat die mense wat almal die kastige gedaante gesien het, nie betroubare getuies is nie. Maar selfs hierdie gedagte troos haar nie nou veel nie.
Die middag ná skool is Saartjie stil in die bus. Lynnekom se kinders is almal besonder uitgelate en vol pret. Môre is mos Saterdag en daar is nie skool nie en vanaand gaan hulle almal kyk – natuurlik van ’n veilige afstand af – hoe Saartjie en Galpil by die spookhuis ingaan, eers sy en dan hy.
“Hoekom is jy so stil?” vra Lina toe die bus al naby Lynnekom is.
“Ek dink sommer,” antwoord Saartjie.
Anna en Lina kyk glimlaggend na mekaar. Hulle kan sien Saartjie is bekommerd. Anna begin weer saggies sing van die een spook wat vet is en die ander een wat maer is.
“Probeer jy snaaks wees?” vra Saartjie kil.
“Nee, hoekom?” Anna kyk verbaas na haar.
“Kan jy nie liewer iets anders sing nie?” vra Saartjie en voeg vies by: “Dis te sê as jy móét sing!”
Ja-nee, Saartjie is nie haarself nie. Sy is baie bekommerd. Sy byt effens op haar onderlip en vee met die agterkant van haar hand die weerbarstige krul van haar voorkop af weg. Sy wonder wat ’n spook met ’n mens maak as hy jou vang.
Dié
