het aangebied om vir hom ’n plastiek-renoster te koop. Of ’n olifant of ’n leeu? Hy wou ’n plastiek-dinosourus hê. Soms is my seun ’n klipkop – soos enige kleuter – maar soms is dit asof sy hele lyf in klip verander. Dan word hy veel swaarder as wat hy lyk, heeltemal onbeweeglik. Dis wanneer hy my aan Pierre herinner.
Die leeu het eindeloos heen en weer agter die tralies gestap, sy maanhare die ene toiings. Hy het selfs slegter as die renoster gelyk.
“Leeu,” het ek vir my seun gesê.
“Leo,” het my Engelse seun herhaal, asof hy van ’n sterreteken praat.
“Roar, Young Lion!” het ek die leeu beveel, maar hy het so onbegrypend soos my seun na my gestaar. “Rrroaaa! Rrroaaa!”
My seun se kouende kakebeen het ’n oomblik verstar voordat hy sy hande opgewonde geklap het. Applous vir sy ma wat haar soos ’n gek gedra.
Daar was lank gelede ’n dieretuin skuins onder Rhodes Memorial in Kaapstad. Ek weet nie of ek ooit daar was nie. Miskien was dit vóór my tyd. Miskien het my ma my daarvan vertel. Maar ek kan swéér ek onthou so ’n uitgeteerde leeu in ’n vuilerige hok naby ’n snelweg.
Dis my vroegste dieretuin-herinnering. Die ander is selfs erger.
Op laerskool het ek saam met ’n spul skoolmaats in ’n bus na die Tygerbergse dieretuin toe gery. Al wat ek dáárvan onthou, is ’n klomp krioelende slange in ’n slangput. Ek het maande lank oor slange gedroom, skreeuend wakker geword nag ná nag. My ma was raadop met my.
En dan was daar natuurlik die besoek aan die Pretoriase dieretuin, die dag toe die foto geneem is waarvan ek jou laas maand vertel het. Ek was ’n tiener, die ene lang bene en skaamdele, swetend in ’n kabelkarretjie hoog bo-oor ’n seekoei se kamp, met niks behalwe die dun vloer van die kabelkarretjie en ’n helse long drop tussen my en die seekoei nie. Pierre het die karretjie met sy maer lyf heen en weer geswaai, laggend, uitdagend in sy lelike bruin army-uniform. Ek het my oë toegeknyp en gebid dat ek op ’n ander plek kon wees – enige ander plek – as ek hulle weer oopmaak. Toe ek dit waag om weer deur my wimpers te loer, het ek bo-oor die renoster se hok gehang. Dit was waarskynlik die begin van my voortdurende vertwyfeling oor die mag van gebed.
“Which is worse?” het ek vir my seun gevra, ’n speletjie wat ek gereeld met hom speel. “To be squashed by a hippopotamus or impaled by a rhinoceros?”
Hy’t geskaterlag en my selfs een van sy dinosourus-lekkers aangebied. Hy’s gek oor sulke afgryslike moontlikhede. Gee hom ’n storie met ’n gewelddadige einde en hy glimlag van oor tot oor. Dwergies wat hulself middeldeur skeur van woede. Hekse wat in gloeiende skoene dans tot hulle dood neerslaan. Waar kom hierdie bloedlus vandaan?
Sy Afrika-voorvaders se jagtersgeeste? Of sy Ierse voorvaders se vegtersgeeste?
Ek het hom ’n uur gelede met nog ’n genadelose sprokie aan die slaap gesus, sodat ek my eie genadelose storie verder kan vertel.
Hoe voel dit om sestien te wees? Ek sou dit graag weer wou voel – werklik vóél, nie net oppervlakkig onthou nie – sodat ek my storie beter kan vertel.
Verder sou ek graag wou glo dat dit goed gaan met jou, waar jy ook al is.
M.
Nights in white satin
Dis donker in die koshuiskamer, en neerdrukkend warm, soos elke nag. Nie heeltemal so donker soos elke nag nie, besef ek ná ek ’n ruk met oop oë gelê het. Die maan moet amper vol wees.
Simon sou geweet het. Sy buie raak altyd snaakser soos die maan voller raak. Dis onverklaarbaar, sê Ma, dit behoort eintlik met my te gebeur omdat die maan my ruling planet is, maar sy meen dit het dalk iets met sy rising star te doen. My ma neem dié dinge ernstig op. Simon lag net en sê hy glo nie aan die sterre nie, dis oor hy ’n weerwolf is dat hy met die maan gepla is.
Ek draai op my sy sodat ek na Dalena se bed kan kyk. Sy lê ook op haar sy. Seker net so nat gesweet soos ek. Die reuk van Peaceful Sleep hang bedwelmend in die lug. Soos elke nag.
Ek skrik toe ek die wit van haar oë sien.
“Ek dog jy slaap,” fluister ek.
“Te warm,” fluister sy.
“Raak mens dan nooit gewoond daaraan nie?”
“Aan die hitte?”
“Aan alles,” fluister ek. “Ek’s al amper twee maande in die koshuis, en dit voel of ek nooit gaan aanpas nie!”
“Jy’s maar net nie ’n koshuiskind nie.”
“Is jý?”
“Ek’t nooit ’n keuse gehad nie.” Sy sug en draai op haar rug, vou haar arms agter haar kop. Soos daardie eerste oggend toe sy hier ingestap en op die bed neergeval het. Buig haar bene sodat die laken soos ’n wit tent in die donker lyk. “Ons plaaskinders moet almal van kleins af koshuis toe gaan.”
Ons lê lank stil, tot ek versigtig vra: “Wat dink jy van Ben?”
“Hy’s oraait.” Sy draai haar gesig na my toe sodat die maan soos ’n soeklig op haar wang skyn. Haar vel lyk so wit soos die laken. “Bietjie te soet vir my smaak.”
“Hoe bedoel jy …te soet?” Ben het my gister gevra, stotterend en stamelend, om saam met hom na Heinrich se partytjie toe te gaan. Ek sou in elk geval die naweek by die partytjie gewees het – maar nou het alles skielik verander. Ek weet nie wat om aan te trek nie, ek weet nie of ek my ma se krullers moet leen om my hare in te draai nie, ek weet nie of my kort hare simpel sal lyk met ’n klomp krulle in nie, ek weet nie eens of ek nog by die partytjie wil wees nie. “Kan hy darem dans?”
“Nogal nie sleg nie.” Haar tande flits wit in haar wye mond. “Maar as jy verder as dans wil vorder … hy’s vrek skaam, hoor.”
“Dis okay,” sê ek vinnig.
“Ek dink nie hy’t al ooit ’n meisie ordentlik gesoen nie.”
“Só skaam?” Ek hoor die teleurstelling in my stem.
“Miskien kan jy hom iets leer,” troos Dalena. “Daar’s altyd ’n eerste keer.”
Nog ’n paar oomblikke van stilte terwyl ek die nuus verteer.
“Wanneer was jóú eerste keer?”
“French kiss?” Haar lyf skud soos sy lag. “In standerd ses.”
“Wat’s so snaaks?”
“Ek het nooit eens sy naam gevra nie! Dit was op een van my susters se paarties. Ek het heelaand met die ou gevry en eers die volgende oggend agtergekom ek weet glad nie wie hy is nie. Ek was so bly om eindelik ’n French kiss te kry dat ek nie omgegee het wié dit vir my gee nie!”
Ek skep diep asem, skraap al my moed bymekaar. Dis altyd makliker om sulke vrae in die donker te vra: “En verder?”
“Verder?”
“Wat’s die verste wat jy al gegaan het?”
