en kyk vir begrip
Pas jou leesvaardighede toe op die volgende teks. Jou onderwyser gaan jou antwoorde formeel assesseer.
Anneliese Carstens het die volgende artikel, twee foto’s en ’n handgeskrewe boodskappie aangestuur. Kyk hoe dit rondom die teks gebruik kan word.
Vroue-entrepreneur van die jaar
Anneliese Carstens, eienaar van Maranki’s op Bonnievale, is aangewys as Landbouweekblad en Sanlam se Vroue-entrepreneur van die jaar.
Haar onderneming, wat babaklere en -produkte vervaardig, het ontstaan nadat sy ’n speelmatjie by ’n vriendin gesien het en nie een in die omgewing vir haar kind kon vind nie. Toe begin sy Maranki’s rondom ’n selfgemaakte speelmat en het die produkreeks algaande aangevul.
Die onderneming het gegroei “van die kombuistafel tot die motorhuis tot ’n fabriek met 24 werkers”. Anneliese versprei haar produkte landswyd aan groot kettingwinkels soos Baby Boom en Baby City, asook in Namibië.
Sy vertel dat die naam, Maranki’s, kom van die naam van die karakter wat Katinka Heyns destyds in die rolprent Pappa Lap vertolk het. “Sy was ’n maltrap nes ek, en my ouers het my die troetelnaam gegee.” Hoe het sy haar onderneming begin? “Ek het R6 000 se aandelegeld, wat my pa aan my kinders gegee het, geleen. En later terugbetaal!”
Haar grootste uitdaging is: “Om die vervaardiger te wees wat die wydste reeks babaprodukte in Suid-Afrika aan my kliënte kan verskaf.”
Wat is haar suksesresep? “Goeie produkte, eerlikheid, harde werk, positiewe personeel, vasbyt en vertroue in God.”
Watter raad het sy vir ander opkomende entrepreneurs? “Doen goeie marknavorsing. Indien jy nie al die nodige kapitaal en kennis het nie, begin klein en toets eers jou mark.”
(Verwerk uit: Sarie)
En watter boodskap het Anneliese vir die Piekfyn Afrikaans Graad 5-leerders? Sy het die volgende boodskappie vir julle geskryf.
Beantwoord die volgende vrae in jou werkboek:
1.Waarheen moes die onderhoudvoerder ry om inligting by Anneliese Carstens oor haar onderneming te kry? (1)
2.Watter unieke prestasie het Carstens behaal? (1)
3.Skryf die name van die twee borge neer wat verantwoordelik was vir die kompetisie wat Carstens gewen het. (2)
4.In watter land buite Suid-Afrika word haar produkte ook versprei? (1)
5.Carstens se onderneming verskaf verskeie klere en produkte aan sekere winkels.
a)Vir watter tipe produkte en klere is Maranki’s bekend? (1)
b)Wat word bedoel met “kettingwinkels”? (1)
c)Maranki’s verskaf produkte en klere aan kettingwinkels. Noem twee sulke winkels. (2)
6.Anneliese kon nie ’n speelmatjie in ’n winkel in haar omgewing kry nie. Wat het sy gedoen om die probleem op te los en hoe het dit ontwikkel? (2)
7.Verduidelik in jou eie woorde hoe haar onderneming gegroei het. (1)
8.Maranki was die naam van ’n karakter in ’n rolprent. Hoekom het sy juis dié naam gekies? (2)
9.Anneliese sê opkomende entrepreneurs moet “marknavorsing” doen. Verduidelik wat dit beteken. (1)
10.Skryf ’n sinsnede neer wat dieselfde betekenis het as “kyk eers of jou ware verkoop”. (1)
11.Anneliese het ’n suksesresep wat ses bestanddele bevat. Kies die bestanddeel wat jy dink die belangrikste is en verduidelik hoekom jy so dink. (2)
12.Dink jy babaprodukte sal altyd goed verkoop? Gee ’n rede vir jou antwoord. (1)
13.Dink jy dit was reg van Anneliese om haar kinders se geld te leen om haar besigheid te begin? Verduidelik jou standpunt. (1)
Totaal: 20 punte
Formele assessering
Jou onderwyser gaan jou antwoorde volgens ’n memorandum nasien.
Wat is ontkenning?
Ontkenning
In Afrikaans gebruik ons die dubbele ontkenningsvorm, byvoorbeeld:
Sy gee goeie raad aan die entrepreneurs.
Nee, sy gee nie goeie raad aan die entrepreneurs nie.
Sekere woorde verander wanneer die ontkennende vorm gebruik word, byvoorbeeld:
iemand → niemand + nie
êrens → nêrens + nie
ooit → nooit + nie
iets → niks + nie
moet → moenie + nie
een → geen + nie
al iemand → nog niemand + nie
al ooit → nog nooit + nie
14.Skryf die volgende sinne oor in die ontkennende vorm.
Voorbeeld: Die seun doen sy werk.
Nee, die seun doen nie sy werk nie.
a)Sy leen haar kinders se geld. Nee, …
b)Haar onderneming vervaardig kinderklere. Nee, …
c)Die onderneming het gegroei. Nee, …
d)Anneliese versprei haar produkte landwyd. Nee, …
e)Sy doen goeie navorsing. Nee, …
15.Beantwoord die volgende vrae in die ontkennende vorm.
a)Kry sy êrens ’n speelmat te koop?
b)Het sy iets aan die saak gedoen?
c)Vra sy iemand vir raad?
d)Het sy ooit moed opgegee?
e)Het sy al ooit so iets probeer?
Leestekens
Komma (,)
Die komma word gebruik:
•tussen twee of meer
