koek by die tuisnywerheid gaan aflaai, so jy was op my pad. Maar luister, daar wag ’n man op jou voorwerf. Ek het hom gesien toe ek inry. Hy sê hy wil jou sien en dis dringend.”
Lilly frons. Sy kry selde besoek. Adam! skiet die gedagte deur haar.
“Het hy gesê dis oor Adam?”
“Nee, hy wou niks sê nie. Nie ’n praterige tipe nie, lyk bietjie na ’n uitlander.”
Lilly haas haar na die opwasbak, draai die krane oop en begin haar hande skrop.
“Jou gesig ook, daar’s modder aan,” beduie Annie. “Luister, ek gaan vir Betsie haar bottel gee en haar neerlê. Die ou kinnerkie is stokflou gespeel. Sal ek hom sê jy kom?”
“Ja, ja, asseblief.”
Lilly begin vervaard haar gesig skoonvee voor die flenterkleine spieëltjie. Sy haal haar voorskoot af, gooi dit neer en trek haastig ’n kam deur haar hare. Trui, waar’s haar trui? Die glashuis is warm, maar sy weet dis ysig buite.
Sy sien die trui nêrens. Boggher dit, dink sy toe sy uithardloop in die koue.
Annie moes die man ingenooi het, want hy staan reeds in die sitkamer toe Lilly daar kom. Met sy rug na die deur bestudeer hy die familiefoto’s op die kaggelrak: haar en Adam se troufoto, Betsie op ses maande, en as tweejarige op haar skoot, geneem met Betsie se laaste verjaarsdag.
Toe die man omdraai, herken sy hom. Harm Hasslau! Vrees laat haar verlam staan. Sy wil praat, maar ook haar tong voel verlam. Adam, klop dit oor en oor in haar slape, Adam. Hy’t kom sê Adam is dood.
Hasslau haal ’n toegedraaide pakkie wat lyk of dit ’n boek kan wees uit sy jas se sak. “Mevrou Williams, ek het iets vir u gebring sodat u . . .”
Hy word onderbreek toe Annie inkom. “Betsie is vas aan die slaap . . . O, ekskuus dat ek steur. Ek wil maar net groet.”
Sy kyk na Lilly en merk hoe bleek die jong vrou is. “Kind? Is iets verkeerd?”
Lilly antwoord nie, bly net verwese staan.
“Ek dink dit sal beter wees as u gaan,” sê Hasslau. “Ek moet privaat met mevrou Williams praat.”
Annie vererg haar vir sy bars toon, maar knik net en draai om. Toe die voordeur agter haar toegaan, gee Hasslau ’n tree nader aan Lilly.
“Mevrou, ek dink dit sal beter wees as u sit.”
Sy retireer beangs, haar oë vasgenael op hom. “Sê dit net . . . Jy’t my kom sê van Adam . . . dat hy dood is.”
Hasslau loop vinnig tot by haar, neem haar ferm aan die arm en dwing haar in ’n stoel. Hy gaan sit oorkant haar.
“Wat ek vir u moet sê, mag selfs meer ontstellend wees as nuus dat u man dood is.” Hy plaas die pakkie op die koffietafel. “Het u ’n videomasjien?”
Lilly staar geskok na hom. Al wat sy wil weet, is nuus oor Adam, en hy praat van ’n videomasjien!
Hasslau beduie na die pakkie. “Daardie is ’n video. Ek is gevra om dit aan u te wys, maar dit sal miskien beter wees as u op u eie daarna kyk. Die inhoud is . . . wel, wat my aanbetref, onguur. Ek kan reël dat ’n masjien . . .”
Woede en huil stuif saam in Lilly op. “Hier is ’n verduiwelse videomasjien! Wat het dit met Adam te doen? Sê my net van hom! Is hy . . .” Die woord steek in haar keel vas en haar trane begin loop.
“Nee, nee, hy’s nie dood nie. U sien . . . op daardie video is Adam saam met ’n ander vrou, moontlik ’n prostituut. Dit kan wees dat hy . . .”
“Jy lieg! Ek glo dit nie!” skree Lilly onbeheers.
“Wel, kyk daarna, dan besluit u self. Ek het uit my pad gegaan om u te probeer help. Glo my, dit was nie maklik om die video te bekom nie.”
Sy wil praat, maar hy hou sy hand op om haar stil te maak.
“Asseblief, hoor eers wat ek te sê het. Volgens die inligting wat ek bekom het, word u man vermis. Daar is egter ’n sterk moontlikheid dat hy sy plig versaak en gedros het.”
Lilly hyg na asem. “Nee! Nie Adam nie!”
“Wel, die . . . dame op die video is van Angolese afkoms. Ons het die beeldmateriaal by ’n hotel in Luanda gekry, ons vermoed hy het daarheen ontvlug. Ek is jammer om u so ’n tyding te gee, maar . . .” Hy haal sy skouers op. “U het daarop aangedring om die waarheid te weet.”
’n Kreet skeur uit Lilly. In die kamer begin Betsie huil.
Hasslau staan op. “Ek sal u alleen laat.”
Maar Lilly hoor hom nie meer nie, hoor nie haar kind se gehuil nie, hoor nie hoe hy die voordeur toemaak en wegry nie. Al waarvan sy bewus is, is die kloppende, vretende pyn. Dis in haar kop, in haar siel, oral in haar weefsel. Sy wil wegsink, iewers heen wegsink waar daar geen pyn meer is nie.
Meganies soos ’n robot het sy die aand se take verrig: kos gemaak vir Betsie, gebad, die buitewerf se hekke gesluit. Twee maal het die telefoon gelui, maar sy het nie geantwoord nie. Sy kon met niemand praat nie.
Sy het lank langs die slapende Betsie bly sit. Haar kind versigtig aangeraak, haar en Adam se dogtertjie, hulle bondeltjie vreugde.
Eers ná tien het sy na die sitkamer geloop, waar die videomasjien is. Sy het die kasset in die masjien gedruk. Flikkers en strepe op die TV-skerm, en dan skielik Adam se gesig. Die beeld verwring en dan sien sy hom weer, op ’n bed, met ’n vrou by hom. Sy het lang blonde hare en ’n soel vel. Sy is naak, hulle is al twee naak.
Beeld ná beeld flits verby, tot Lilly naar en duiselig voel.
Haar verstand skeur. Die pyn is erger as destyds toe sy in die inrigting opgeneem is. Adam het haar verwerp, soos hy ook vir Betsie verwerp het. Sy is ’n weggooiding, dis al wat sy is. Weggooiding . . . weggooiding! hamer dit in haar brein, oor en oor en oor.
Sy kom regop, loop struikelend na die kas waar die rewolwer versteek word. Adam het dit vir haar gegee vir veiligheid en haar geleer om dit te gebruik. Dis goed, dink sy, dis goed. Sy weet wat om te doen.
Met die oorgehaalde rewolwer loop sy stadig soos ’n ou vrou in die gang af na waar Betsie in die kamer slaap.
Hoofstuk 6
Braam voel ’n oorweldigende moegheid toe hy die veiligheidsgordel se gespe toedruk en terugleun in die vliegtuigsitplek. Die afgelope twee dae was daar min tyd vir slaap, maar daaraan is hy immers gewoond. Wat sy energie gedreineer het, was die gesprekke met drie van die Cradock-slagoffers se weduwees. Die omvang van hulle verlies, die bitterheid wat uit elke woord geblyk het, kleef aan hom soos ’n tweede vel.
Sy laaste onderhoud was met Nyameka Goniwe, ’n maatskaplike werker en ’n leier in die gemeenskap. Wat hom die meeste geruk het, was die byna saaklike manier waarop sy die feite aan hom oorgedra het. Sy het vertel van maande lange teistering deur polisiebeamptes, van wie sy ook die name kon verskaf. Van nagtelike besoeke aan hulle huis, doodsdreigemente, opsluiting sonder rede.
Toe kom die verskriklike lang nag en dag wat sy op Matthew gewag het en hy nie
