haar vreugde stop hy ’n muntstuk in haar hand. “Gaan roep hulle vir my, kleinding!”
Deborah kyk onbegrypend na haar ma. Alisha se vreemde dubbelsinnighede in die pas afgelope gesprek maak vir haar min sin. Bokant hulle in die wilgerboom begin ’n bronstige bosduif ’n paringslied koer.
“Ek verstaan nie mooi wat Ma probeer sê nie.”
’n Stadige blos versprei oor Alisha se bleek wange. Sy slaan haar oë neer en trek haar asem in voor sy uiteindelik weer probeer. “Dis ’n geval van …”
“Wát?”
Die bosduif se gekoer weergalm in Deborah se ore. Of is dit die bloed wat deur haar brein stu wat sy hoor? Alisha kyk stadig na haar en knik dan haar kop. “Ek is swanger. Ek verwag ’n baba – my en John se kindjie.”
Die skok verlam Deborah en dreineer alle kleur uit haar gesig. Dis asof iemand ’n emmer koue water in haar gesig gegooi het. Sy is vaagweg bewus dat die ellendige duif sy gekoer gestaak het. Hy het seker sy sin gekry met die wyfie. Stadig herwin sy haar sinne, en sy kry dit reg om te praat.
“Pa – Pa het eenkeer lank terug gesê Ma mag nooit weer kinders hê nie. Onthou Ma nie? Hy’t gesê dat dit Ma se dood sal beteken.”
“Liefste Heinrich was altyd oorbesorg oor my, Deborah.” Alisha sug. “Ek sou graag nog kinders wou hê.”
“Pa het omgegee vir Ma! Dis nie soos hierdie …” Sy byt die woorde net betyds terug. “Hoe ver is Ma? Mens kan nog niks sien nie.”
“Vyf maande,” antwoord Alisha stil. “Net Ma-Fytjie weet. En nou … ook jy.”
Deborah kyk haar ongelowig aan. “Ma bedoel Ma het hóm nog nie gesê nie! Is Ma gek? Besef Ma wat ons sal moet deurgaan op die tog Johannesburg toe?”
“Die geleentheid was nog nie daar nie. Ek sal hom sê wanneer vandag eers verby is …”
Klein-Toefie se yl stemmetjie klink ver soos sy by die damwal af hardloop. Sy kom uitasem by hulle aan.
“Seur John soek vir nooi Lisha …” Haar bruin albasterogies blink van opwinding. “Hulle is nou ampertjies klaar. Seur Waleski het ook mister Heinie se oorle grootoupa se horlosie gekoop, en ook nog die –”
Deborah haal die venynige pyn wat sy deurmaak op die kind uit en gee een van die varkstertjies ’n geniepsige pluk. “Hou jou groot mond!”
Klein-Toefie se lippies bewe en sy maak gereed vir ’n tjanksessie, maar Alisha tree tussenbeide en druk die dogtertjie se kop teen haar bors.
“Toemaar, toemaar, Klein-Toefie. Ons is maar net almal gespanne.” Sy streel oor die koppie en glimlag. “Gaan sê vir meneer John ek kom dadelik.”
Getroos knik die kind en hardloop weg, damwal op.
Deborah kyk haar ma kwaad aan. Hoe gedweë kan ’n vrou nie wees nie, nes ’n willose skaap. As dít is wat die liefde aan ’n mens doen, dan verwerp sy dit.
Alisha herken die smeulende, rebelse uitdrukking op haar dogter se gesig. Sy sug innerlik, draai om en loop na die boomstomp waar sy die wyerandhoed gelos het. Sy tel dit op en bind dit vas onder haar ken. “Kom jy saam?”
Deborah skud haar kop. Sy kyk die porseleinfyn figuur van haar ma agterna. Alisha se bekentenis skrei deur haar brein. Haar ma verwag ’n kind – ’n kind van ’n vuilgoed soos John Digby!
Eers teen vieruur die middag vertrek die laaste waens volgelaai met winskopies uit Sorgenfrei se opstal. Alisha sit stil en luister na die klank van die wegrollende wawiele. Die kamer is skemerdonker, want sy het die luike toegetrek sodat sy nie hoef te sien hoe haar meubels weggery word nie. Dié kamer se meubels is feitlik nog almal hier, want Waleski het dit gekoop, ook die hemelbed met sy gordyne van Brusselse kant waarop Deborah destyds ontvang en gebore is.
’n Gevoel van onherroeplike verlies oorweldig Alisha. Op ’n manier is haar lewe uit sy wentelbaan geruk ná Heinrich se dood. Was dit nie daarvoor nie, sou sy nie – Nee! sy onderdruk die gedagtes van verraad teenoor John ferm. Sy sal hom bystaan; sy sal hom help om ’n nuwe lewe te bou in die vreemde.
Eers ná die laaste mense weg is, kom John die vertrek binne met twee glasies sjerrie vir hulle. Die brose gestalte van sy vrou teen die kwynende lig deur die luike maak hom week. Hy sit die glasies neer en gaan kniel in vertedering by haar en probeer haar moed inpraat.
“Dis verby. Die ergste is nou verby, dit kan ek jou belowe. Wat nou voorlê is ’n wonderlike avontuur, ’n nuwe lewe vir jou en my, my skat …”
Sy antwoord nie; hy probeer maar weer.
“Die vendusie het ons ’n mooi bedrag in die sak gebring. Ek gaan dit opsy sit vir jou. Wanneer ons in Johannesburg kom, koop ek vir jou splinternuwe meubels. Net die beste en modernste.”
Alisha swyg steeds. Hoe sal sy verduidelik wat die verlies van haar antieke erfstukke vir haar beteken? Die patina wat die verloop van tyd daarop nagelaat het – juis dít is wat dit vir haar so kosbaar maak.
John streel oor die hande wat lusteloos in haar skoot lê. Hy vou hulle oop en druk hulle byna kinderlik teen sy gesig. Hy liefkoos hulle met sy lippe.
“Ek het jou lief, Alisha. Asseblief, moenie meer vir my kwaad wees nie.”
In die halflig lyk sy gesig jonk, soos dié van ’n boetvaardige seun. Haar hart trek saam van deernis. John is voortvarend, maar hy is so liefdevol. Sy kan tog nie vir ewig dít wat gebeur het teen hom hou nie. Sy lig haar hand en lê dit teen sy slaap.
“Dis soos jy gesê het, John; dis verby. Ons sal nou in geloof net vorentoe moet kyk,” sê sy saggies. En die slanke vingers streel dan vertroostend oor John Digby se ruie, donker hare.
Deborah se hand is in die grond ingegrawe asof sy haar daarmee wil vasanker in haar geboortegrond. Met haar gesig teen die aarde van Sorgenfrei gedruk, raak sy geleidelik bewus van die soelheid van die laatmiddag wat oor die landskap begin kruip. Verdwaas begin sy orent sukkel. Haar gesig is besmeer met trane en stof, maar sy is onbewus daarvan.
Sy kruip onder die wilgertakke uit om vir ’n laaste keer te kyk na dít wat sy voorheen so sorgeloos as haar geboortereg beskou het; die skoonheid daarvan is nou vir haar so ontroerend dat dit ’n knop in haar keel bring. Sy kyk weer na die Lootsberg in die verte, na die kranse wat nou in ’n rosige gloed gebaai is.
Die verkleurende wilgers, sommige reeds byna kaal, wieg soos wasige geeste oor hul weerkaatsing in die dam. Paniek oorval haar. Hoe sal sy ooit sonder hierdie stuk aarde wat sy so hartstogtelik liefhet klaarkom?
Lank staan sy daar, totdat die son agter Patryskop verdwyn en haar figuur swart teen die gloeiende landskap afgeëts is. Met die sterfte van die dag voel dit vir haar asof die kind in haar wat hier so onbesorg en gelukkig grootgeword het, saam met die laaste lig ingesluk word deur die duisternis wat nou begin toesak.
In die skemer lê Deborah von Albein ’n plegtige eed af dat sy eendag sal terugkom, dat sy eendag genoeg geld sal hê om Sorgenfrei terug te vat van die man met die vlesige rooi mond. Haar erfgrond sal sy weer haar eie maak, soos dit hoort, en niemand sal dit dan ooit weer van haar af wegneem nie!
Wanneer die donkerte die landskap finaal in eenvormigheid oorstroom, begin Deborah doelloos koers kry. Sy het nog nie die moed
