se vingertoppe het afwesig op die lessenaarblad getrommel, onritmies. “Wel, as jy gradueer, skuif jy in elk geval pens en pote hoërskool toe.” Nelis het reeds sekere vakke daar aangebied, die twee skole is soos ’n Siamese tweeling langs mekaar op die dorp geleë. “Indien nie hier nie, dan elders,” het BH voortgepeins.
“Die tyd sal leer,” het Nelis ontwyk. Want hoe kon hy daarheen terugkom? Selfs na die dorp toe? Niks in sy huidige dilemma sou verander nie. Indien daar vir hom iewers vorentoe vryspraak en opklaring wag, sou dit op ’n manier moet wees wat hy nog nie naastenby kon bedink nie. Wat gebeur het, het gebeur.
BH het niks verder teengewerp nie. Net gesê: “Nou ja, dis tans seker ook nie van die lekkerste hier by ons nie.” Die groot man se gees het hom verlaat. Daar was geen verwyt teenoor die jong onnie wat, volgens eie erkenning, sy seun die laaste keer lewend gesien het nie. Hy het ’n goeie getuigskrif gegee.
Nelis druk die prop in die bad en draai, stemmig hierdie keer, die kraan oop. Twyfelend staan hy en wonder of hierdie troebel water ooit reinigende waarde kan hê. Dis in elk geval sterk lou van die son op die pype.
Mevrou Hougaard het aan Reinet se ma vertel dat Banie se mond en hare vol modder en opdrifsels was toe hulle hom gevind het, nie eers veel laer af van waar hy moes ingeval het nie.
Toe Reinet niksvermoedend dit aan hom oorvertel, moes hy sigbaar verbleek het, want sy het gevra: “Voel jy sleg, Nelis?”
“Ons voel almal sleg.” Na sy gesprek met BH Hougaard, oor ’n skuif, het hy die Onderwysgaset begin fynkam. Hy durf nie een maand sonder salaris wees nie. Sy studie- en motorskuld word per debietorder afgetrek. Sy ouers se polisse was nie veel werd nie, aangesien hulle lenings daarteen gemaak en nog nie terugbetaal het nie.
Hy kom toe weer by Reinet, in die poskantoor. Sy was op daardie oomblik alleen agter die toonbank, en hy die enigste kliënt. Sy was, soos altyd, fyn uitgevat. Sy is wat ’n Nederlandse skrywer noem “een poppetje”.
Hy sou haar verlangs van sy voorneme moes verwittig. “Ek wil seëls hê, asseblief, geagte posmeester.”
Dit vlei haar altyd, want sy is net ’n assistent. “Jy het nog nie jou boek nodig nie?” Sy is besig met ’n graad “oor die pos”. Hy is ’n nuttige bron van boeke, letterkunde veral. Dit het vanself meer as dit geword. Hulle was op die pad van liefde, sonder dat hy dit al wou erken.
“Nee, nee, jy kan dit nog hou. Sê maar as jy nog iets nodig het.”
Sy het die geld geneem, die seëls van die groot velle afgeskeur en dit na hom deurgestoot. “Wat makeer jou deesdae? Jy is bleek en jy het sakke onder die oë. Jy werk te hard. Jy moet volgende jaar uit die koshuis gaan en privaat losies kry.” Die glinstering in haar oë sou kon verraai dat sy aan haar eie ouerhuis dink.
“Ek is tevrede in die koshuis. Ek doen maar twee aande per week diens.”
“Nogtans, en jy studeer ook nog, en die seuns maak jou klaar.”
“Dit is so, maar ek is lief vir die spul.” En daarby was sy koshuisverblyf gratis.
“Hulle draai jou om die vinger, stry? Wat anders kan jou so moeg maak dat jy al hoe minder kom kuier? Om oor boeke en my take te gesels,” het sy guitig bygevoeg.
Hy moes hom uit ’n moeilike posisie bevry. “Ek kuier al hoe minder omdat jy al hoe geleerder word. Ek is kastig jou adviseur, maar ek is bang slim vang later sy baas.”
“Komaan, dis nie hoekom jy wil weggaan nie. Wat gaan aan, Nelis?”
“Ek het ’n verandering nodig. Ek het juis seëls kom kry om aansoeke te pos. Moet dit nie onderskep nie.” Met ’n stram laggie.
“Nee, ek sal nie, want die speurders sal dit gou by my vind, in ’n fluweeldosie tussen droë roosblare.” Sy het nie eers teen die teleurstelling geveg nie. Sy is ten alle tye leesbaar, en daarom nie moeilik om oor die weg mee te kom nie.
’n Paar minute lank was dit stil tussen hulle terwyl Reinet ’n ander klant bedien en hy half eenkant staan. Toe hulle weer alleen is, het sy gevra: “En nou? Wat word van ons?”
Hy het dit weerstaan om te sê dat daar niks tussen hulle is nie. “Die afstand kan ons goed doen, verstaan?”
“Nee, ek verstaan nie. Hoekom nou weggaan, en hoekom alleen?”
Sy wou tog nie insinueer dat hulle moet trou nie? Hy moes oppas, sy is ’n ratse enetjie. “Laat ek ’n ander plek op die proef gaan stel, en dan, miskien …”
Dan kom ek jou moontlik haal, was die versweë belofte.
“Miskien?”
“Waarskynlik. Hopelik. Ag, Reinet …”
“Is dit al wat jy kan sê? Jy het bra flou verskonings. Ek dog ons het … wel, ek dog ons sléép, soos die skoolkinders sê. Maar al waarvan ek hoor, is die vak wat jy sleep.”
Dit was die waarheid, en hy moes daarop reageer. Dit was net billik. Daar was soene en drukkies, groeiend in innigheid. Sy kon begeerte in hom wek, maar die durender trekkrag tussen gees en gees het ontbreek.
In die leen van sy boeke en studiekennis het sy ’n goeie aanknoping gevind. Hy het meer as vermoed dat haar skielike studie ’n manier was om by hom uit te kom. Sy is nie ’n wafferse student nie. Haar aandag word maklik afgelei. Tog is sy skerp en vinnig. Sy het eers die skakelbord bedryf, pas voordat die handsentrale na ’n outomatiese een oorgeskakel het, laasgenoemde ’n groot geleentheid met burgemeester en koek en tee.
Sy het hom genooi om een aand te kom kyk hoe sy werk. Daar sit sy toe, ewe professioneel met kopstuk op haar salon-getemde krulkop. Sy kop het spoedig gedraai. Flitsende liggies, vibrerende klappies, knoppies en hefbome, lyste met nommers opgeplak.
Hy was verbyster oor hoe haar hande heen en weer vlieg om in te prop, uit te trek, en tussendeur nog te nommer-asseblief en drie-minute-om, oproephokkies en kollekteeroproepe te behartig, en hier en daar oor die weer te praat. Die massa data wat sy moes onthou. Dan haal sy weer die kopstuk af om ’n bietjie met hom te gesels. Natuurlik het sy heelwat aangedik om hom te beïndruk, maar hy kon ten slotte vir haar sê dat hy dit nooit sou kon regkry nie, te veel duime aan hom.
Oor sy gevoel vir haar was hy verward en onseker. Daar was ’n wete in sy agterkop dat sy die een kan wees, en dat die tyd dit ook sou uitwys. ’n Selfvermaning dat hy nie dom moet wees en haar verloor nie. Dis waar, sy is ’n bietjie lig, maar sy beur ’n mens op.
Daar sou wel veel kon ontwikkel onder normale omstandighede – maar met hierdie ontsettende ding wat in sy lewe gekom het …
“Wat het jou so verander, Nelis? Jy is al maande lank nie lekker nie.” Sy was ooglopend nie tevrede met sy besluit nie.
“Ag, ’n mens voel tog nie altyd eenders nie,” het hy ontwyk.
“Het daar iemand in jou lewe gekom?”
“Nee, nee. Dit kan ek jou eerlik verseker.”
“Dis al wat ek wil weet. Dan is alles nog dieselfde tussen ons.” Ingenome.
“En tog is dit nie.”
“Waarom nie?”
“Omdat
