Trompie glimlag selfvoldaan. Ja-nee, dis hoe hy vanjaar gaan speel: sommer ’n barshou. Hy kom nie eens agter dat sy drie vriende onderlangs na mekaar kyk nie.
“En as kaptein,” sê Trompie en slaan met sy regtervuis in sy linkerhand, “gaan ek my manne met ’n ysterhand regeer. Vanjaar moet ons vir Hoërskool Saamwerk van Johannesburg behoorlik op hulle plek sit. Ek sê julle, vanjaar gaan ons die beker wen!”
Blikkies, wat laaste deur die plakboek geblaai het, sit dit nou op die bed neer.
Hy kyk vinnig na Dawie en Rooie. Hulle kyk na hom. Hulle wil duidelik hê hy moet die praatwerk doen. Hy het mos gesê daar is net een ding wat hulle kan doen en dit is om vir Trompie te sê van die lys wat by die skool rondgaan, so hý moet Trompie vertel daar is groot moeilikheid in die land.
Blikkies versit sy stukkie kougom behendig van die een kies na die ander en sê dan in sy lui stem: “Wie sê jy gaan kaptein wees?”
“Hè?” Trompie lyk verbaas.
“Wie sê jy gaan kaptein wees?”
“Ék sê so! Ek het laas jaar twintig meer stemme as Ben ou Pen gekry en ons onder-15-span het die beker so amper gewen. Vanjaar is dieselfde ouens onder-16 en hulle sal mos weer vir my stem.”
Blikkies, Rooie en Dawie sê niks nie. Dit lyk nie of hulle met hom saamstem nie. Die Grootkaptein begin effens onrustig word. Skort daar dalk iets?
“Dink julle nie die ouens sal weer vir my stem nie?” vra hy bekommerd.
“Party sal en party sal nie,” mompel Rooie.
“Natuurlik,” sê Trompie, “maar daar sal meer vir my stem as teen my.”
“Ons hoop maar so,” sê Dawie en sug swaar. Rooie en Blikkies staar ernstig voor hulle uit. Dit is asof hulle wil wys dat hulle ook so hoop, maar hulle is bevrees …
“Miskien word nie een van die ander ouens eens voorgestel as kaptein nie,” probeer Trompie homself moed inpraat. “Laas jaar was dit mos net Ben ou Pen wat teen my gestaan het.”
“Hy gaan vanjaar weer staan,” sê Rooie.
Ben – die kinders noem hom altyd Ben ou Pen, bloot omdat “pen” met sy naam rym en oor geen ander rede nie – is ’n koshuisseun. Hy was die onder-15’s se haker en het hom skitterend van sy taak gekwyt. Ben gaan vanjaar vir die onder-16’s haker speel.
“Hy kan maar staan,” sê Trompie ongeërg. “Ek het hom laas jaar met twintig stemme gewen – en vanjaar gaan dit nog meer wees.”
Rooie besluit die tyd het nou aangebreek om Trompie van die groot moeilikheid in die land te vertel.
“Dit gaan dié keer nie so maklik wees nie,” sê hy.
“Hoekom nie?” wil Trompie weet. Hy wikkel sy sproetneus om sy vriende te laat verstaan dat hy nou omgekrap is. Dit is mos simpel om selfs net te dink die ouens sal hom nie weer as kaptein kies nie. Hy was en is mos die beste speler. Hoeveel punte het hy nie verlede seisoen aangeteken nie! Sommer honderde van die goed!
“Dinge is dié keer anders,” waag Rooie dit.
“Hoe anders? Is ek nie die beste speler nie? Hou die ouens nie van my nie? Ek is Hoërskool Kwaggaberg se beste rugbyspeler – en beste atleet en bokser ook!”
Trompie glimlag selfvoldaan terwyl hy opnoem waarmee hy alles so goed is. Ja-nee, die ouens sal mos vir só ’n man stem. Ben ou Pen kan maar teen hom staan. Trompie skrik nie vir hom nie. Dis nou maar wors.
“Dis alles waar,” sê Rooie en voeg dan versigtig by, “maar jou pa het nie ’n lekkergoedwinkel nie.”
Trompie kyk Rooie fronsend aan. Hy verstaan glad nie wat dit veronderstel is om te beteken nie. “Wat … wat op aarde het dit met die saak te doen?” stamel hy.
“Baie,” antwoord Rooie. “Luister mooi, dan vertel ek jou.”
Trompie luister mooi. Dawie en Blikkies – hoewel hulle die storie al gehoor het – luister ook mooi.
Rooie vertel hoe hy by die skool se fietsafdakke afgekom het op ’n klomp ouens wat om iemand staan. Die ou in die middel het met ’n potlood iets op ’n stuk papier geskryf. Hy het die papier op ’n fiets se saal platgedruk terwyl hy skryf.
Rooie sê hy was dadelik nuuskierig om te weet wat die ou skryf en hoekom die ander om hom saamdrom. Hy stap toe nader en hoor skielik duidelik hoe sê iemand: “Tjips, hier kom Rooie. Hy is mos Trompie se pel.”
Die ou in die middel het die papier toe dadelik van die fiets se saal af geruk en agter sy rug gehou. Dit het Rooie net nog nuuskieriger gemaak. Almal het verleë gegrinnik toe hy by hulle kom en baie ongemaklik gelyk.
Die een wat die ongemaklikste gelyk het, was Gerrit Moerdyk. Hy het vinnig begin praat oor hoe ’n mooi dag dit is, maar dat dit darem ’n bietjie droog is en dat die boere dringend reën nodig het.
“Ek het sommer gesien hy praat nonsens oor hy bang was en iets vir my wou wegsteek. Ek is mos nie onder ’n kalkoen uitgebroei nie,” sê Rooie trots.
Om te wys hy is slimmer as wat hy lyk, het Rooie sy oë die hele tyd op die ou met die papier agter sy rug gehou, al het hy nou saam met Gerrit en die ander ouens oor die weer gesels.
Maar toe Gerrit moeg word om oor die weer te praat en sê hy moet nou waai, het Rooie sy kans waargeneem.
“My hand het uitgeskiet en ek’t die ou met die papier om die nek beetgekry,” vertel Rooie. “Ek het hom in ’n halfnelson vasgehou en toe die ou begin tjank, gryp ek met my ander hand die papier uit sy hand.”
Trompie, Blikkies en Dawie luister aandagtig. Rooie se storie is boeiend, dis seker.
Hy vertel nou hoe Gerrit toe dreigend nader gekom en gesê het dit is sy papier en dit probeer teruggryp het.
“Toe druk ek net my vuis onder sy neus,” sê Rooie, “en sê: ‘Ruik daar, boetie, ruik daar’! Toe was hy glad nie meer so grootbek nie.”
Rooie vertel hoe hy toe vinnig gelees het wat op die papier staan, terwyl hy op sy hoede was vir ingeval die ander seuns dit miskien uit sy hand probeer ruk.
“En wat het daarop gestaan?” vra Trompie, wat nou al brand van nuuskierigheid. Hy verstaan nog nie wat is die verband tussen die papier en die feit dat hulle dink hy gaan nie vanjaar die rugbyspan se kaptein wees nie.
“Weet jy wat was daardie papier eintlik?” vra Rooie ernstig.
“Nee,” sê Trompie ongeduldig, “as ek geweet het, sou ek mos nie so nuuskierig gewees het nie.”
“Wel, dit was ’n … ’n …” Rooie kan nie onthou wat is die woord wat Dawie vroeër gebruik het toe hy en Blikkies die storie die eerste keer gehoor het nie. Rooie kyk vraend na Dawie.
“’n Petisie,” help sy vriend hom.
“Dis reg,” beaam Rooie. “Dis wat dit was – ’n petisie, ’n lys
