hierdie wetliefhebber se motiewe te probeer peil nie. Ons kan ons bloot verwonder aan sy entoesiasme oor sy Here. En ons dan skaam vir die kil, akademiese saaklikheid waarmee ons die Blye Boodskap beredeneer.
____________________
U hou my ook vas, Baken van my lewe. Halleluja!
Dinsdag 18 FEBRUARIE 2020 Lees Jakobus 2:1-13
Wetliefhebbers
As julle werklik die wet van die koninkryk van God onderhou soos dit in die Skrif staan: “Jy moet jou naaste liefhê soos jouself,” dan doen julle reg (v. 8).
Om lief te wees vir die wet, kan ons (en Jakobus) nou aan daardie Psalm 119-digter sê, is om jou naaste lief te hê. Maar hy behoort dit te weet, daardie destydse wetliefhebber, want een van die helderste wetgedeeltes in die hele Ou Testament, Levitikus 19, skryf dit reeds voor: “Jy moet jou naaste liefhê soos jouself” (Lev 19:18).
Jakobus beaam dit bloot hier, soos nog ’n wetliefhebber dit ook op Jesus se navraag gedoen het (vgl. Luk 10:27). Maar, soos op daardie dag in Jesus se geselskap, blyk dit dat ook Jakobus se lesers ’n bietjie sukkel om die wet-kloutjie by die praktyk-oor te bring. Destyds het dit van Jesus gevra om ’n besonder omstrede gelykenis te vertel: dié van die barmhartige Samaritaan, waar twee groot wetliefhebbers ver verby die naaste-in-nood gehou het (vgl. Luk 10:31-32). En ’n Samaritaan, van almal, wat lief genoeg vir die onbekende mens was om uit sy pad te gaan om hom te help.
Jakobus se voorbeeld kom uit “julle samekoms” – dalk nog in die kerk! – en skets die diskriminasie teen ’n arm man met ou klere aan. Om mense na die uiterlike te beoordeel, sê Jakobus, is die maklikste ding denkbaar. Jy gee daardie mens net één kyk, en dan weet jy sommer waar sy of hy hoort.
Jakobus vra die wetliefhebbers om ’n moeiliker roete te volg: om te praat en op te tree soos mense wat weet dat barmhartigheid in wetliefhebbers se lewe die laaste woord spreek.
Om te weet hoe warm die Goddelike hart is wat agter elke “jy moet” en “jy mag nie” klop.
____________________
U is die Wetgewer, die Barmhartige. Ek leef van u ontferming.
Woensdag 19 FEBRUARIE 2020 Lees Spreuke 2:1-15
Wysheid
My seun … hou jou ore oop vir die wysheid, span jou in om te verstaan (v. 1-2).
Kies die wysheid, jong man! Hoor tog nou wat hierdie oukêrel sê met al die insig wat hy ná jare se skade en skande verwerf het: “Soek dit soos jy silwer sou soek, spoor dit op soos ’n verborge skat.”
Soos ’n pa of ’n wyse oupa gee hierdie leraar raad aan sy jonger leerling. En dit klink eerlikwaar nie na handboekkennis wat hy so kwistig uitdeel nie; eerder na duurverworwe insig. In elk van hierdie vermanings is dít die klaarblyklike grondslag: Ek was al daar, ek het dit beleef, en ek dra die bewyse daarvan soos ’n glinsterende halssnoer om my nek. (Dalk sal hy sê: soos ’n blywende litteken op my siel …)
Wysheid, klink dit uit hierdie kenner se mond, dra ’n inherente teenstrydigheid met hom saam: Enersyds is dit ’n werkwoord (hou jou ore daarvoor oop en span jou in, roep dit, vra daarna, soek dit, spoor dit op). Andersyds is dit ’n geskenk van God (“Dit is die Here wat die wysheid gee, uit sy mond kom die kennis en die insig”).
Dit kan seker nie anders wees nie: Hy is die Gewer van alle goeie gawes, ons is die ontvangers. Ook die geringskatters daarvan. En die deurbringers, die vermorsers. So dikwels ruil ons dié gawe in vir populêre insigte, vir “wat die mense sê”, vir eiewysheid.
Daarom sê dié wyse man: Span jou in om wat God aan jou gee, aan te vat en te bewaar. Dit te gebruik en te ontwikkel. Bly soek na die waarheid in daardie wysheid. Dit sal net goed vir jou wees en jou vele verleenthede spaar.
____________________
Hoe groot is U, o Wysheid, o Waarheid …
Donderdag 20 FEBRUARIE 2020 Lees Hebreërs 8:1-7
Veel beter!
Maar nou het Jesus ’n voortrefliker priesterdiens gekry deurdat Hy Middelaar is van ’n beter verbond wat op uitnemender beloftes gegrond is (v. 6).
Die Hebreërsskrywer probeer sy lesers, wat die Ou Testament deeglik ken, daarvan oortuig dat die ou dinge inderdaad verby is (soos Paulus dit in 2 Korintiërs 5:17 beaam) en dat die nuwe gekom het. Die Nuwe. En alles hieraan, alles aan Hóm, is beter.
Die rol van die destydse hoëpriester bied aan dié skrywer ’n heerlike vergelykingspunt om Jesus se werk te illustreer: Dié hoë amptenaar het indertyd gereeld namens sy mense tot God geroep; die nuwe Hoëpriester het langs God gaan stelling inneem, aan sy regterhand. Vir ewig en altyd.
Die ou dae was bloot die voorloper, soos ’n skaduwee wat om die hoek verskyn net voordat die Werklikheid sy opwagting maak. Eens was alles wat die offers betref mensewerk, die vrug van Moses se insig; nou het die Goddelike dit beslissend vervang.
Hier lê ook ’n les vir ons, die Nuwe-Testamentiese Jesusvolgelinge: Moet nooit die Ou Testament geringskat nie; moet dit egter nooit oorskat nie. Jesus het immers self gesê Hy het beslis nie gekom om die Ou Waarheid tot niet te maak nie, maar om dit sy volle betekenis te laat kry (vgl. Matt 5:17-20).
Daar is min geskrifte wat die verband tussen die Oue en die Nuwe so duidelik uitwys soos Hebreërs. Gelowiges moet weet hoe arm hulle is as hulle by die Ou Testament verbyblaai.
Maar Hebreërs wys ons ook op die onvoltooidheid van die ou verbond. Dit het uit die staanspoor geroep na iets groter en beter. En duideliker. Sigbaarder. Soos ’n skaduwee wat uitgroei tot ’n Mens. Soos ’n woord wat Vlees moes word.
____________________
O vleesgeworde Woord van God, pleit tog namens my by u Vader!
Vrydag 21 FEBRUARIE 2020 Lees Hebreërs 11:23-28
Mooi!
Omdat die ouers van Moses geglo het, het hulle hom na sy geboorte drie maande lank weggesteek toe hulle sien dat hy ’n mooi kindjie is (v. 23).
Moses se ouers, sê hierdie skrywer, het gesien hul kind is mooi, en hulle het geglo. Gereelde Hebreërslesers sou dit al raakgesien het: die skrywer se direkte verbinding van “sien” met “glo”. (Amper soos die Jesus-Tomas-konfrontasie in Johannes 20:25-29.)
Hoe maklik tog vir húlle om te glo, want sien elke ma en pa nie maar net hul kind se “mooi” raak nie? Dit staan mos vas: Al gebruik ouers ander woorde om dit te beskryf – dalk “oulik” of “fraai” of “skattig” of “lieflik” – die kind wat vir hulle gebore is, is móói. Dalk “die allermooiste”! Niks vreemds hieraan nie.
Wat egter hier besonder vreemd is, is die “glo”. Want die skrywer werk in dié beroemde elfde hoofstuk met ’n kwistige kwas wanneer hy geloof aan sy Ou-Testamentiese helde toeskryf. Eintlik “toeken”, soos ’n kroon op die kop of minstens ’n roset teen die bors. Maar as jy hierdie heldegalery mooi bekyk, is daar darem ’n klompie vreemde voorbeelde (om nie te sê erg twyfelagtig nie): Abel die asempie, Noag die dronklap, Abraham wat vir God uitgedaag en selfs uitgelag het, Jakob die bedrieër.
