w pogromie w dzielnicy żydowskiej.
***
Pesymizm gen. Roji był na szczęście nadmierny. Pogrom wygasł niecałe 12 godzin po nadaniu przez niego tej depeszy. W niedzielę rano, ok. godz. 8, ustały strzelaniny, napady, rabunki i gwałty; dopalały się ciągle domy. Patrole oficerskie prowadziły aresztowania pogromczyków.
Pogrom ustał i dodatkowe oddziały nie były potrzebne, bowiem żołnierze po 48 godzinach uznali, że skończył się czas dany im przez dowódców na „pohulanie sobie” z Żydami.
Sędzia Rymowicz ustalił ponad wszelką wątpliwość, że żołnierze, którzy brali udział w pogromie, byli utrzymywani przez swoich dowódców w przekonaniu o bezkarności za to, co robili w dzielnicy żydowskiej w tych dniach101.
***
Zeznanie złożone dr. Ludwikowi Mundowi przez dwóch występujących tylko pod pierwszymi literami nazwiska panów M. i B. opisuje jedną z końcowych scen pogromu.
W niedzielę rano o godz. ½ 7 (24. listop. 18) zaszli pp. M… i B… na ulicę i zauważyli, iż dom p. Dominika przy pl. Krakowskim 27 się pali, nikt nie gasi, schody już spalone, a z okna I. p. palącego się domu wołała bez skutku o pomoc kobieta. Wtedy p. B. wyszukał gruby sznur i chciał rzucić ten sznur kobiecie do okna, aby się sznurem opuścić na ulicę. Temu jednak przeszkodziły patrole wojskowe, które zaczęły na p. M i B. strzelać. Oni wobec tego uciekli, pozostawiając kobietę swemu losowi102.
Nie jest znany dalszy los Żydówki w płonącym domu w niedzielę rano 24 listopada 1918 roku przy pl. Krakowskim 27.
63 A. Insler, Legendy i fakty, COFIM Żyd. Tow. Wydawnicze, Lwów 1937, s. 87.
64 Tamże, s. 88.
65 Tamże.
66 B. Roja, Legendy i fakty, dz. cyt., s. 185 i 186.
67 Obrona Lwowa 1–22 listopada. Relacje uczestników…, t. II, dz. cyt., s. 1042.
68 A. Insler, Legendy i fakty, dz. cyt., s. 89.
69 Obrona Lwowa 1–22 listopada. Relacje uczestników…, t. II, dz. cyt., s. 1043.
70 Tamże.
71 A. Insler, Legendy i fakty, dz. cyt., s. 94.
72 Obrona Lwowa 1–22 listopada. Relacje uczestników…, t. II, dz. cyt., s. 1043.
73 Tamże.
74 Tamże, s. 1045.
75 Tamże, s. 602.
76 B. Roja, Legendy i fakty, dz. cyt., s. 193.
77 Obrona Lwowa 1–22 listopada. Relacje uczestników…, t. II, dz. cyt., s. 573.
78 Cz. Mączyński, Boje Lwowskie, Część I. Oswobodzenia Lwowa…, dz. cyt., t. II, s. 258.
79 B. Roja, Legendy i fakty, dz. cyt., s. 206.
80 Tamże.
81 Cz. Mączyński, Boje Lwowskie, Część I. Oswobodzenia Lwowa…, dz. cyt., t. II, s. 22.
82 J. Tomaszewski, Lwów, 22 listopada 1918, dz. cyt., s. 284.
83 Cz. Mączyński, Boje Lwowskie, Część I. Oswobodzenia Lwowa…, dz. cyt., t. II, s. 24.
84 Tamże.
85 Tamże, s. 26.
86 Obrona Lwowa 1–22 listopada. Relacje uczestników…, dz. cyt., t. II, s. 1043 i 1044.
87 Cz. Mączyński, Boje Lwowskie, Część I. Oswobodzenia Lwowa…, dz. cyt., t. II, s. 28.
88 J. Tomaszewski, Lwów, 22 listopada 1918, dz. cyt., s. 284.
89 Cz. Mączyński, Boje Lwowskie, Część I. Oswobodzenia Lwowa…, dz. cyt., t. II, s. 259.
90 Tamże, s. 262.
91 Tamże, s. 30.
92 Tamże, s. 261.
93 TsDIAL 505.1.210., kwest. 297.
94 TsDIAL 505.1.210., kwest. 423.
95 TsDIAL 505.1 207., prot. 284.
96 Cz. Mączyński, Boje Lwowskie, Część I. Oswobodzenia Lwowa…, dz. cyt., t. II, s. 206.
97 M. Rataj, Wspomnienia i dziennik z lat 1918–1927, t. 1 (Wspomnienia z lat 1918–1920 spisane w 1924 r), maszynopis Biblioteka Narodowa, s. 13.
98 Tamże, s. 14.
99 B. Roja, Legendy i fakty, dz. cyt., s. 193.
