Татар баянчылары. Коллектив авторов
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Татар баянчылары - Коллектив авторов страница 10
Хисаметдин абзый, улында музыкага зур сәләт барлыгын күреп, 1935 елны гаиләсе белән Казанга күченеп килә. Бу вакытта Мөхтәргә инде ун яшь була. Биредә алар ике ел эчендә берничә фатир алыштыра, ә иң соңыннан Тукай урамындагы Шамил йортына (хәзерге Тукай музее) килеп урнаша. Бу елларда Мөхтәрнең музыка мәктәбенә йөрүе өзелеп тора. Тормышлары да авыраеп китә.
Мөхтәр Казанда үз ишләре белән аралаша башлый. Ә күрше малае Габдулла белән (язучы Габдулла Шәрәфи) аеруча дуслашып китә. Габдулланың абыйлары сатып алган гармуны була һәм ул алардан яшереп кенә берничә көй өйрәнә. Шул көйләрне тальян гармунда Мөхтәргә дә өйрәтә. Алар үзләре яшәгән Шамил йортының чардагына менеп, кешеләрдән качып уйный торган булып китә.
Бервакыт шулай, гармун тавышын ишетеп, шул йортта торучы гармунчы Габдулла абзый чардакка менә. Мөхтәрне уйнатып карый да:
– Карале, нәнә, гармун кирәк икән ич сиңа да. Уйлашырга кирәк булыр әле әтиең белән, – дип төшеп китә.
Икенче көнне, аз-азлап түләү шарты белән, Габдулла абзый үзенең унсигез бармаклы венский гармунын Мөхтәрләргә сата. Менә шуннан соң инде Мөхтәр гармунда кинәнеп уйный башлый.
– Ул көйләрне искиткеч тиз отып ала иде, – дип сөйли язучы Габдулла Шәрәфи яшьлек дусты Мөхтәр турында.
Мөхтәр Казан музыка мәктәбенә дә йөри башлый. Ул флейтага өйрәнә һәм «Чаткы» кинотеатры бакчасындагы (хәзерге «Тукай» кинотеатры) оркестрда уйный. Әтисе дә гел шунда. Ул улының оркестрда уйнавына бик тә сөенә.
Сугыш башлангач, Мөхтәрнең абыйлары фронтка китә, ә аның үзенә, укуын ташлап, заводка эшкә керергә туры килә.
1941 елда радио аша Рокыя Ибраһимова баянда уйный башлый. Аның уйнавы Мөхтәргә нык тәэсир итә. Рокыя апаның халык көйләрен оста уйнавына ул чын-чынлап гашыйк була. Мөхтәр үзе дә баянга күчәргә ниятли. Егет көч-хәл белән бер баян таба һәм Рокыя Ибраһимованың фатирына бара. Бу хәл 1945 елның гыйнвар аенда була.
– Рокыя Ибраһимова монда торамы? – дип, оялып кына килеп керә ул һәм: – Мине баянда уйнарга өйрәтмәссезме? – дип үтенә.
– Мөхтәр ул чакта баянда үзлегеннән бераз уйный башлаган иде инде, – дип искә ала Рокыя апа.
1945 елның җәендә филармония үзенә яңа музыкантлар туплый башлый. Шунда Мөхтәрне дә чакыралар. 1945 елның 10 декабреннән Мөхтәр Әхмәдиев – Г. Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе баянчысы.
1946 елның гыйнвар аенда аны Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбленә баянчы итеп күчерәләр.
1948 елның апрелендә исә Рокыя Ибраһимова үз урынына Мөхтәр Әхмәдиевне радиокомитетка баянчы итеп урнаштыра.
Менә берзаман радиодан яңа баянчы – Мөхтәр Әхмәдиев уйный башлады. Уйнавы гел Рокыя Ибраһимованы хәтерләтә, аның мәктәбе. Баянның баслары «фон» булып кына бара, ләкин кульминация булган урыннарда аккордлар куе яңгырый.
1941 елдан 1949 елга кадәр радиодан гел Рокыя Ибраһимова гына чыгыш ясаса, хәзер гел