Onu çoxmu gözləmək fikrindəsiniz?
– Çətin ki! – kişi dedi. – Hər halda, ona yarım saat verəcəm, əgər Cimmi bu dünyadadırsa, o, həmin vaxt burada olacaq. Sizə yaxşı yol, zabit.
– Gecəniz xeyrə, cənab, – polis gəldiyi yolla qayıdaraq dedi.
Artıq soyuq çiskin başlamış, külək isə şiddətlənmişdi. Bu vaxtlar, adətən, küçədə paltolarının yaxalığı yuxarıda, əlləri ciblərində olan çox az piyada gözə dəyir. Xırdavat dükanının qarşısında öz gənclik dostu ilə görüşmək üçün yüz mil yol gəlmiş kişi isə damağında siqaret, hələ də gözləyirdi. Təxminən iyirmi dəqiqə də keçdi və qəflətən yolun əks tərəfindən küçəni keçməyə tələsən uzun şinelli, yaxalığını qulağınadək çəkmiş hündür bir kişi peyda oldu. O, birbaşa bayaqdan burada gözləyən kişiyə yaxınlaşdı.
– Bob, bu sənsən? – o, tərəddüdlə soruşdu.
– Ah, sənsənmi, Cimmi Vels? – qapıdakı kişi qışqırdı.
– Allah, sən saxla, – təzə gələn kişi həyəcanlandı və onun hər iki əlini ovcunda bərk-bərk sıxdı. – Bob, bilirdim ki, əgər sağsansa, səni burada tapacam. Hə, yaxşı, yaxşı, iyirmi il uzun müddətdir. Artıq köhnə restorandan da əsər-əlamət qalmayıb, Bob, kaş ki o, burada olardı və biz keçmiş günlərdə olduğu kimi yenə birlikdə şam edərdik. Qərbdə işlər necədir, qoca?
– Əla, istədiyim hər şeyi Qərbdən aldım. Sən çox dəyişmisən, Cimmi. Heç vaxt düşünməzdim ki, bu qədər uzunboylu olarsan.
– Ah, iyirmi yaşdan sonra boyum çox uzandı.
– Nyu-Yorkda işlərin necə gedir, Cimmi?
– Pis deyil. Şəhər idarələrinin birində işləyirəm. Gəl, Bob, indi biz tanıdığım bir yerə gedib keçmiş günləri doyunca xatırlayacağıq.
İki dost küçəni qol-qola yuxarı qalxmağa başladı. Uğurlarından lovğalanan qərbli öz karyerasının tarixini təsvir etməkdən sanki zövq alırdı. O biri isə öz şinelinə qısılıb maraqla qulaq asırdı. Küçənin küncündə büllur çilçıraqla alışıb-yanan bir əczaxana var idi. Onlar bu çilçırağa çatanda bir-birinin üzünə daha yaxından baxmaq üçün hər ikisi eyni vaxtda çevrildi. Qərbdən olan kişi qəflətən dayandı və qolunu çəkdi.
– Sən Cimmi Vels deyilsən! – o, boğuq səslə dedi. – Düzdü, iyirmi il uzun müddətdi, ancaq insanın burnunun quruluşunu romalı burnundan34 mops burnuna35 dəyişəcək qədər yox.
– Bu müddət bəzən insanı yaxşıdan pisə də çevirir, – hündür kişi dedi. – Sən təxminən on dəqiqədir ki, həbs olunmusan, “İpək” ləqəbli Bob! Çikaqodan göndərilən teleqramda bu yerlərə gələcəyini güman edirdilər və səninlə danışmaq istədiklərini bildirirlər. İndi isə bölməyə getməzdən əvvəl mən söz verdiyim məktubu sənə çatdırmalıyam. Sən onu pəncərənin qabağında oxuya bilərsən. Bu, patrulda işləyən Velsdəndir.
Qərbli ona uzadılan kiçik kağız parçasını ehtiyatla açdı. Oxumağa başlayanda onun əlləri çox möhkəm idi, ancaq qurtaranda artıq bir az titrəyirdi. Məktub isə olduqca qısa idi: “Bob, mən vaxtında görüş yerində idim. Ancaq sən kibriti çıxarıb siqareti yandıranda mən Çikaqoda axtarılan adamın üzünü gördüm. Bir vaxtlar dost olduğumuz üçün səni həbs edə bilməzdim, ona görə də səssizcə oradan uzaqlaşdım və bu işi yerinə yetirməkçün mülki geyimli kişini göndərdim.
YAŞIL QAPI
Rudolf Şteyner əsl macərapərəst idi. Çox nadir hallarda axşamlar qeyri-adi macəra axtarmaq üçün birnəfərlik otağından çölə çıxmazdı. Bəzən taleyi azdırmaq istəyi onu qəribə yollara gətirib çıxarırdı. İki dəfə polis şöbəsində gecələmişdi; hər dəfə cibgirlərin qurbanına çevrilirdi; xoş bir qadın diqqəti üçün saatı və pul kisəsindən keçməli olurdu. Buna baxmayaraq macəra səhnəsində qarşısına atılan hər bir əl dəsmalını36 həvəslə yerdən qaldırırdı.
Bir dəfə axşam Rudolf şəhərin qədim mərkəzi hissəsi ilə gəzişirdi. Səki boyunca iki növ insan axını keçirdi – biri evinə tələsənlər, digəri isə narahat insanlar, başqa sözlə, şamlarla bəzədilmiş yad süfrəsi üçün evini tərk edənlər. Gənc, xoş görünüşlü macərapərəst sakitcə və addımlayırdı. Gündüz royal mağazasında satıcılıq etmişdi. Macərapərəstin gənc və cəlbedici görünüşü xoş təsir bağışlayırdı, eyni zamanda ümid hissi oyadırdı. Qalstukunu sancaqla bağlamamış, halqadan keçirmişdi.
Səkidəki bərk cingilti səs onun diqqətini (heç bir daxili həyəcan keçirmədən) səs gələn tərəfə yönəltdi. İkinci baxışda gözü qonşuluqdakı qapıda diş həkimi lövhəsindəki elektrik hərflərinə sataşdı. Əyninə qırmızı naxışlı palto, sarı şalvar geyinmiş, başına hərbçi papağı qoymuş iricüssəli zənci, diş həkimi qapısının yanında durub qarşısından keçən insanlara vərəqələr paylayırdı. Diş həkiminin bu şəkildə reklam edilməsi Rudolfa tanış mənzərə idi. Adətən, o, kart paylayan adamın qarşısından keçər, ona təqdim olunan vərəqəni qəbul etməzdi. Lakin bu dəfə həmin afrikalı vərəqələrdən birini onun ovcuna elə basdı ki, Rudolf imtina etməyə macal tapmadı və onun bu hərəkətinə gülümsəməklə cavab verdi. Bir neçə addım yeridikdən sonra laqeydcəsinə vərəqəyə nəzər saldı. Təəccüblə o biri üzünü çevirdi. Sonra bir daha baxdı. Amma bu dəfə maraqla. Vərəqənin bir üzü təmiz idi, o biri üzündə isə mürəkkəblə yazılmışdı: “Yaşıl qapı”. Elə bu an Rudolf qarşıda gedən adamın ona təqdim olunan vərəqəni yerə atdığını gördü. Əyilib götürdü. Burada isə üzərində diş həkiminin soyadı, ünvanı və xidmət siyahısı yazılmışdı: “protezlər”, “körpü”, “diş qapağı” və daha bir qeyd: “dişin ağrısız çəkilməsi”.
Macərapərəst royal satıcısı küçənin tinində durub fikrə getdi. Sonra küçənin qarşı tərəfinə keçdi və geri istiqamətdə məhəlləyə tərəf addımladı, əvvəlki tərəfə keçib diş həkiminin elektrik lövhəsi asılan yerə doğru hərəkət edən axına qoşuldu. Rudolf ikinci dəfə zəncinin yanından keçəndə özünü elə apardı ki, guya onu görmür. Saymazyana yenidən ona təqdim olunan vərəqəni götürdü. On addım irəliləmişdi ki, təzə vərəqəyə nəzər saldı. Birinci vərəqədəki xətlə yazılmışdı: “Yaşıl qapı”.
Səkinin kənarında küçə ilə hərəkət edənlərin ayağı altına atılmış həmin vərəqələrdən üç dənəsi vardı. Vərəqələr hamısı yerə ağ tərəfi üstə düşmüşdü. Əyilib onları götürdü. Hamısının üzərində diş həkiminin ünvanı yazılmışdı.
Macəraçı ruhu nadir hallarda Rudolf Şteyneri aldada bilərdi. Lakin bu dəfə o, özünün sadiq bəndəsini
