basıb.
Corc zorla gülümsəyib əlindəki fırçanı Dikə uzatdı:
– Buyur. Culianla at çapmağa getmək istəmirsiniz? Burada o qədər at var ki!
Dik əmisi qızının hirsinin soyuduğunu görüb çox təəccübləndi. Adətən, Corc əsəbiləşəndə təkliyə çəkilər, bir müddət heç kimlə kəlmə kəsmək istəməzdi.
– Çox yaxşı olardı! – Dik dilləndi. – Hətta birgünlük harasa, məsələn, elə Sirli Xam Torpaqlara da gedə bilərik. Görək oralar necə yerdir!
– Qiyamət olar! – Corc həyəcanla dilləndi. – Bircə şərtim var: o qız bizimlə gəlməsin!
– Hansı qız? – Dik əvvəl özünü bilməzliyə vurdu. – Həə, Henrini deyirsən? Mən onun qız olduğuna hələ də inana bilmirəm. Əlbəttə, onu özümüzlə aparmayacağıq, həmişəki kimi beşimiz bir yerdə yola düşəcəyik.
– Çox gözəl! – Corc sevincək razılaşdı.
Həmin vaxt Culian ilə Enn də tövləyə gəldilər. Elə bu zaman ötən gün axsaq atını gətirən qaraçı oğlan da göründü. Oğlanın çirkli üzündə göz yaşlarının izi qalmışdı.
– Atımın dalınca gəlmişəm, – qaraçı oğlan burnunu çəkə-çəkə dedi. – Bilmirsiniz, o haradadır?
– At hələ səfərə çıxmağa hazır deyil, – Corc cavab verdi. – Kapitan Conson sənə dedi axı, bunun üçün vaxt lazımdır. Nə olub sənə, ağlamısan?
– Atam məni möhkəmcə kötəklədi, – oğlan yenə burnunu çəkə-çəkə dilləndi.
– Niyə? – Enn soruşdu.
– Niyə olacaq?! Atı burada qoyub getdiyimə görə! Deyir ki, atın ayağına məlhəm sürüb bağlasan, keçib-gedər. O, günü bu gün yüklərlə birlikdə yola düşməlidir, alaçığımızı5 da aparmalıdır.
– Yazıq at heç özünü çəkib apara bilmir, alaçığı necə daşısın? – Enn dedi. – Yoxsa, istəyirsiniz ki, kapitan Conson xəstə atı işlətdiyinizə görə sizi polisə versin, hə? Baxın ha, o dediyini eləyən adamdır!
– Hə, bilirəm, – oğlan donquldandı, – ancaq mən bu gün atı aparmalıyam. Yoxsa geri qayıda bilmərəm, atam bu dəfə mənim qabırğalarımı sındırar.
– Bəs niyə özü gəlmir, səni göndərir? – Dik soruşdu.
Oğlan dillənmədi, çirkli əlləri ilə göz yaşlarını silib burnunu çəkdi. Sonra isə yalvarmağa başladı:
– Xahiş eləyirəm, atı mənə verin! Əgər onsuz qayıtsam, atam bədənimdə sağ yer qoymayacaq!
Uşaqların bu oğlana yazığı gəldi.
– Adın nədir? – Enn xəbər aldı.
– Sümsük, – oğlan dedi. – Atam məni belə çağırır.
Ləqəb yerinə düşsə də, atanın oğluna belə ad verməsi ağlasığan iş deyildi. Belə də qəddar ata olar?!
– Düz-əməlli adın yoxdur? – Enn bir də soruşdu.
– Var, amma yadımdan çıxıb, – oğlan cavab verdi. – Atımı qaytarın, xahiş eləyirəm, atam gözləyir.
– Mən gedib onunla danışaram, – Culian dedi. – Atan haradadır?
– Odur, orada! – oğlan yenə burnunu çəkib əli ilə kolluqları göstərdi.
– Mən də səninlə gəlirəm, – Dik dedi.
Axırda uşaqların hamısı Sümsüyün arxasınca kolluqlara tərəf yollandı. Çox keçmədən bir az aralıda qarayanız, qaşqabaqlı bir kişinin dayandığını gördülər. Onun sıx, qıvrım saçları vardı, qulaqlarından da iri halqavari qızıl sırğalar asılmışdı. Uşaqlar ona yaxınlaşdılar.
– Sizin at hələ düz-əməlli yeriyə bilmir, – Culian dedi. – Ya sabah, ya da birisi gün onun arxasınca gələ bilərsiniz, kapitan Conson belə dedi.
– Mən atımı elə indi götürüb aparacağam, – kişi dilləndi. – Biz ya bu gecə, ya da sabah tezdən yola düşürük. Gözləməyə vaxtım yoxdur.
– Hara tələsirsiniz ki? – Culian soruşdu. – Xam Torpaqlar bir yerə qaçmır!
Kişi üz-gözünü turşudub ayağının birini götürərək o birini qoydu.
– Siz bir-iki gecə burada qalıb sonra öz köçünüzün arxasınca gedə bilməzsiniz? – Dik soruşdu.
– Hə, ata, o biri köçlə gedərsən, – qaraçı oğlan da dilləndi. – Ya da sən Moiseylə get, mən də burada qalıb gözləyim. Atımız sağalan kimi sizin arxanızca gələrəm.
– Bəs yolu necə tapacaqsan? – Corc soruşdu.
– Asanca! – oğlan dedi. – Onlar mənə yolu başa salmaq üçün patrinlər qoyacaqlar.
– Elədir ki var! – Dik dilləndi. – Patrinlər tamam yadımızdan çıxıb.
Sonra üzünü oğlanın atasına tutub dedi:
– Nə qərara gəldiniz?
Kişi cavab verməyib üzünü oğluna tərəf tutaraq nəsə dedi. Uşaqlar heç nə başa düşmədilər, çünki onlar qaraçı dilində danışırdılar. Sonra kişi bir-bir onları başdan-ayağa süzərək sırğalarını yellədə-yellədə oradan uzaqlaşdı.
– O nə dedi? – Culian oğlandan soruşdu.
Qaraçı uşaq, adəti üzrə, burnunu çəkərək dilləndi:
– Çox hirsləndi, dedi ki, bu gün yola düşür, mən isə sonra Klipi, yəni atımızı götürüb onların arxalarınca getməliyəm. Gecəni də Lizlə birlikdə buralarda bir yerdə keçirərəm.
– Liz kimdir? – Enn soruşdu.
– İtimdir, – oğlan bunu deyib ilk dəfə gülümsündü. – Onu buradan bir az aralıda bağlamışam, yoxsa hindtoyuğularının üstünə cumur, kapitan Conson da əsəbiləşir.
– Kim olsa, əsəbiləşər! – Culian dilləndi. – Deməli, hər şey yoluna qoyuldu. Sabah öz Klipinin dalınca gələrsən, görək o, yola çıxmağa hazır olacaq, ya yox!
– Əslində, atın burada qalması mənim də ürəyimdəndir. Klipin ömürlük axsaq qalmasını istəmirəm. İntəhası nə edim ki, atam çox qəzəblənir.
– Yaxşı,
