etiraf edirəm, ancaq mən hər gün bu haqda eşidirəm. Bizim məktəbimizdə yəhudi şagirdlər azdır, mən bir yəhudi qızla dostluq etməyim haqda isə artıq danışmışam.
Burada düşüncə və təcrübə arasındakı ziddiyyət yalnız yanlış fikirlərin güclü psixi impulslarına görə maraq doğurur.
G.
HAKİM ROLUNDA İTTİHAMÇI
İdeoloji nöqteyi-nəzərdən antisemitin konfliktində demokratiyanın rəsmi olaraq üstün olan miqyasları və insanların bərabərliyi haqqında prinsiplər adi yanlış fikrin mədəni “bəyənilmiş” stereotipləri kimi mübahisəli olaraq qoyulub. Psixoloji nöqteyi-nəzərdən bir tərəfdən, bu, Onun hansısa şüurlu və ya basılmış meylləri, digər tərəfdən isə Məndən üstün və ya onun çox və ya az ifadə edilmiş şərti əvəzedicisidir. Burada təqdim edilmiş materiala əsasən çətin ki, hər konkret hadisədə münaqişənin necə həll edildiyi barədə qabaqcadan xəbər vermək və ya hətta ona kafi izahatı vermək olar, hərçənd hamı daim güclənən fikirlər haqqında danışır,
Ümumiyyətlə, onlar düşüncə tərzinin nümayiş edilmiş formasına necə tətbiq oluna bilərlər? Bundan başqa, bu hadisələrdə biz xarakterin potensial faşist strukturu haqqında söhbət gedən münaqişənin belə nəticəsini gözləyə bilərik. Əgər fərddə olan münaqişə yəhudilərə qarşı yönəlirsə, onda bu nöqteyi-nəzər demək olar ki, həmişə səmərəli öyüd-nəsihət xarakteri qazanır.
Görünür ki, yanlış fikirlərin daxili gücləri, mübarizə edən yönəldilmələrin öhdəsindən gəlib, onlar üzərində qələbəni bayram edirlər ki, onlara qarşı mübarizə edən enerjini tabe edirlər. Eqo20 carçı olur – lakin, bu dinamik vəziyyət psixoanalizə tamamilə yad deyil. Antisemitizmində ifadə edilmiş meylləri biz “ittihamçı” sözü ilə, fərddə vicdan sözünü “hakim” sözü ilə göstərə bilərik, və deyə bilərik ki, onlar bir-biri ilə əlaqəlidir. Parodiyanın xarakterindəki fikirlərdə tam olaraq, yəhudilər məhkəmə təhqiqatını görməlidirlər. Bu psixoloji cəhətdən, onların fərdlərin əvvəlcədən yaranmış fikirlərindən müvəffəqiyyətlə qorunmaq şanslarının niyə o qədər kiçik olduğunu qismən izah edir. Üçüncü Reyxin məhkəmə təcrübəsi bu sxemə əməl edirdi. Yəhudilərin heç vaxt, nə şəxsi proseslərdə, nə bütövlükdə özünü müdafiə etmək imkanları yox idi. Daha sonra faşist xarakterinin köməyi ilə nə bahasına olursa olsun susmağa məcbur edilən, günahın şüursuz hissi ilə əlaqəli olan eqonun özgələşməsinin əhəmiyyətli dərəcədə transformasiyaya və doymaq bilməyən düşmənçiliyin dağıdıcı instinktləri ilə qidalandırılan “mədəni diskriminasiyaya” səbəb olmağı məlum olacaq.
Eqonun antisemit ideologiyaya tabe olmağını izah edən birmənalı dəlil mövcuddur – bu yəhudilərin dözdükləri hər şey üçün, xüsusən milli-sosializm soyqırımı üçün, məsuliyyəti qatillər deyil, qurbanların daşıdıqlarını iddia edir. Antisemit böyük ehtimalla bu fikri həmişə məqbul sayan klişedən istifadə edir: yəhudilərin özlərinin bunun mümkün olmasına səbəb olmaları barədə olan fikir. M107 cavan, “od olmayan yerdən tüstü çıxmaz” məsəlindəki şübhəli məntiqə tabe olan rasional yanaşmanı təsvir edən uğurlu nümunədir:
– Mən heç vaxt, Hitlerin onlara belə vəhşicəsinə (insafsızcasına) münasibət göstərməsinin səbəbini anlaya bilmirdim. Görünür ki, onu buna sövq edən hansısa səbəblər mövcud idi. Bəziləri deyir ki, bu ona öz nüfuzunu təsdiq etmək lazım idi, amma mən buna inanmıram. Güman edirəm ki, yəhudilər bir çox şeydə özləri buna imkan yaradırdılar.
Yəhudilərdə günahın əxlaqi konstruksiyasının necə qurbanın və qatilin tam yerdəyişməsinə aparmasını 5064 inandırıcı təsvir edir (oğlan ekskursiya qrupunun rəhbəri, peşəsi qəssabdır. E və F şkalaları üzrə yuxarı bal, PEC şkalasında aşağı bal yığıb). O, almanları qəddar sayaraq, gözlənilməz təklif edir: “Heç bir amerikalı nasistlərin yəhudilərə etdiklərini bəyənmir. Mən həqiqətən hesab edirəm ki, burada oxşar nə isə olsa yəhudilər əvvəlcədən bir tədbir görəcəklər. Qərar xüsusən azlıqlara aid olduqda tərbiyədən ibarət olur”.
Görünür, mənəvi pozğunluğun bu tipi ənənəvi liberal müdrikliyin fondundakı ideyadan istifadə edir: özü-özünə kömək et, onda Allah da sənə kömək edəcək. Yəhudilər təhlükədədirlər və özləri öz qayğılarına qalmalıdırlar. Mədəni atmosferdə, müvəffəqiyyət bütün dəyərlərin əsas miqyası olduğu yerdə, yəhudilərin kritik vəziyyəti özləri onlara qarşı arqumentə çevrildi. Bunun PEC haqqında “kasıblara yazığı gəlmək olmaz” ideyasına yaxın olmasına əhəmiyyət verməmək olmaz.
5044 bütün şkalalarda yuxarı göstəricilər nümayiş etdirib, 55 yaşı var, Avstraliyada doğulub və oğlan ekskursiya qrupunun rəhbəridir. Onun düşüncə tərzi buna yaxındır: yalnız yəhudilər, nə isə təşəbbüs etməlidirlər. Axı kiməsə deyil, onların özlərini ciddi çətinliklər hədələyir. Onlar başqalarının dabanlarına basmalıdır. Nə qədər ki, yəhudilər özünə olan münasibəti təhrik edirlər, onların məhvetməsinə yönəldilmiş milli sosialistlərin siyasəti ya bəraət qazanacaq ya da qarşı tərəfin bütün sübutlarına baxmayaraq, yəhudilərin özləri tərəfindən şişirdilmiş kimi nəzərdən keçiriləcək.
Daha bir nümunə göstərək.
M359 yuxarı bal yığmış dəri məmulatlarının fabriki emalatxanasının müdiri, “yəhudilər arasında çoxlu xeyirxah dostu” olanlardan biridir. E və PEC şkalalarında yuxarı, hərçənd F şkalasında nisbətən aşağı bal yığmasına baxmayaraq, müsahibədə o deyir:
–Faşistlər tərəfindən yəhudilərə qarşı tədbirlər haqqında nə düşünürsünüz?
–Məni bu ölçülərin yalnız yəhudilərə yönəldilməsinə inandırmaq mümkün deyil. Mənə belə hesab edirəm ki, bu yəhudilərin öz əzablarını şişirdərək, şəfqət doğurmaq və dəstəyi al maq üçün olan təbliğatıdır; hərçənd nasistlərin başqa xalqlarla bağlı siyasətini bəyənmirəm.
Onun Fələstin haqqında saxta rasional fikirlərində millətçilərə olan yarım apologetik21 münasibəti ilə yanaşı mövcud olan bir qəddarlıq görünür. Zahirən o “yəhudilərə şans vermək” istəyir, ancaq eyni zamanda onların guya daimi olan pis meylliliyini göstərərək onların arxasında gələcəkdə müvəffəqiyyət hüquqlarını tanımır.
– Problemin həlli nədir?
– Onları Fələstinə göndərmək axmaqlıq olardı, çünki bu irrasionaldır. Yaxşı olardı ki, onların öz şəxsi ölkəsi olsun, ancaq kifayət qədər böyük olsun ki, bizneslə məşğul olmağa davam etmək mümkün olsun, lakin bu onlara xoşbəxtlik gətirməyəcək. Yəhudilər yalnız başqalarını özlərinə işləməyə məcbur edə biləndə xoşbəxt olurlar.
Başqa cür Mən senzurasının buraxmadığı yəhudilərin
Eqo. Bir fərdin özü haqqında fikirləri
Üzr istəyən, peşman
