xanım:
– Mənə elə gəlir ki, – dedi, – o, Fişgetdin bəyin qardaşı oğlu da deyil. Bizim müdiri başa salın. İndi belə şeylər çox olur. Qəzetlərdə oxumursan?
Ağlıma batdı. Gedib bu söhbəti olduğu kimi müdirə söylədim. Müdir:
– Aman, sus! – dedi. – Mən də şübhə edirəm. Mən hələ bu qədər cahil adam görməmişəm. Düzünü öyrənmək üçün nə edək?
– Siz onun diplomunu mənə verin, – dedim. – Gedib öyrənərəm.
Diplomu alıb elə həmin gün hüquq fakültəsinə getdim. Məlum oldu ki, diplom saxtadır. Müdir:
– Amanın günüdür, bir az da gözləyək, – dedi. – Hay-küy salmayaq. O, doğrudan da, Fişgetdin bəyin qardaşı oğludursa, başımız bəlaya düşər.
Aradan yenə bir qədər vaxt keçdi. Şöbəmizdə əcaib hadisələr baş verməyə başladı. O günə qədər otağımızda bir sancaq belə itmədiyi halda, indi pullarımız, bahalı qələmlərimiz oğurlanmağa başladı. Təkin bəyin idarəyə hər gəldiyi gün otağımızda bir şey yox olurdu. Bir gün də Müştaq bəyin təzə paltosu yoxa çıxdı. Kuryeri sıxma-boğmaya saldıq. O isə:
– Mən oğrunun kim olduğunu bilirəm, – dedi, – amma deyə bilmərəm. Başımı bəlaya soxmaq istəmirəm.
– Heç kəsə demərik, – deyə söz verdik.
Kuryer ancaq bundan sonra:
– Hər şeyi oğurlayan Təkin bəydir, – dedi. – Qapıdan neçə dəfə göz qoymuşam. O oğurlayır.
Bundan sonra idarənin inventarları da yoxa çıxmağa başladı. Bir gün də yazı makinası yox olanda gedib vəziyyəti müdirə danışdım.
Müdir:
– Heç səs salma, – dedi. – Aradabir mənim otağıma da gəlir. Nə vaxt gəlirsə, bir şey yoxa çıxır. Dünən də təzə alışqanım getdi.
Qayıdıb otağımıza gəldim. Bircə Fişgetdin bəyin qardaşı oğlu olmadığını öyrənə bilsəydim, ona bir divan tutardım ki!..
Bir gün Müştaq bəy:
– Bu hərif, görəsən, əsgərlik edib? – deyə soruşdu.
– Edib. Ehtiyat zabitidir.
– Yalandır. Onun hərbi işdən qəti anlayışı yoxdur.
Gedib bunu da müdirə söylədim.
– Mən də şübhə edirəm, – dedi. – Bunu necə öyrənək?
– Hərbi şöbəyə gedib öyrənərəm.
Gedib nə öyrənsəm yaxşıdır? Onun hərbi bileti də saxta imiş. Müdirə dedim:
– Bu adamı polisə verməliyik.
– Verməyinə verək, – dedi, – amma Fişgetdin bəyin qardaşı oğludursa, onda necə olsun?!
Biz yenə heç bir şey edə bilmədik. Bu Təkin bəy yavaş-yavaş qovluqları da qurdalamağa başladı. Əvvəllər idarəyə az gəldiyi halda, indi tez-tez görünməyə başladı. Yoldaşlar göz-qulaq olsalar da, o öz bildiyini edirdi. Hər necə olsa, biz ona “ora-bura əl vurma” deyə bilməzdik.
Onun bu əməliyyatlarının səsi tezliklə çıxmağa başladı. Məlum oldu ki, o, vətəndaşlardan “Sizin işi tez həll etdirərəm” deyə pul almağa başlayıb. Yoldaşlarımızdan İrfan bəy bu zaman dedi:
– Nə deyirsiniz deyin… Bu hərif heç vaxt Fişgetdin bəyin qardaşı oğlu ola bilməz!
– Amma olarsa?..
– Ola bilməz! Çünki onun adı heç Təkin də deyil.
– Bəs nədir?
– Doğan…
– Doğrudanmı?
– Vallah, elədir. Bu günlərdə onu bir yoldaşı ilə gördüm. Kinoklubda bir yerdə idilər… Həmin adam ona hey Doğan deyirdi. Bir dəfə də olsun Təkin demədi.
Müdirin yanına gedib eşitdiklərimi dedim.
O yenə:
– Mən çoxdan bəridir ki, şübhələnirəm, – dedi. – Bunu bircə öyrənə bilsəydik…
– Mən öyrənərəm!
Araşdırdım, məlum oldu ki, onun pasportu da saxta imiş. Sonra müdirə dedim:
– Daha durmaq vaxtı deyil! Onu dərhal polisə təslim etmək lazımdır.
– Bəs birdən Fişgetdin bəyin qardaşı oğlu çıxsa, onda necə olar?
Xadimə qadının iki gözü çeşmə olmuşdu. Səbəbini soruşduqda məlum oldu ki, Təkin bəy “səninlə evlənəcəyəm” deyə idarədə işləyən dörd qızın başına gətirdiyi işi onun da başına gətiribmiş. Qızlara çox acığım tutdu, onları danladım:
– Görünür, elə siz onun belə rəftarına hazırmışsınız! Gözləyirmişsiniz ki, bu hərif gəlsin və sizi belə aldadıb biabır etsin!
Qızlar da polisə şikayət etmək fikrində olduqlarını dedilər. Ancaq Fişgetdin bəydən qorxduqları üçün bunu edə bilmirdilər. Sonra məlum oldu ki, Təkin bəy dəftərxanadakı dul bir qadına da evlənmək vədi verib on min lirəsini əlindən alıbmış.
İşə gəlməsi heç altı ay olmamışdı. Amma o, idarənin altını-üstünə çevirmişdi. Aldatmadığı, kələk gəlmədiyi adam qalmamışdı. Bir iş üçün idarəyə gələn vətəndaşlardan tutmuş müdirə qədər hərəyə bir badalaq gəlmişdi.
Nəhayət, idarənin bütün əməkdaşları toplanıb bu bəlanı başımızdan necə rədd etmək yollarını müzakirə etdik. Hamı ondan şikayət etdi. “Səni məmur vəzifəsinə təyin etdirəcəyəm” deyə qapıçının iki yüz lirəsini əlindən alıbmış. Müdir müavininin evində hoteldəymiş kimi iki ay yaşamış, sonra onun xalçasını və radiosunu oğurlayıb satıbmış… Fişgetdin bəyin qardaşı oğlu olmasından qorxub heç kəs bu günə qədər çınqırını çıxarmamışdı. Yoldaşlardan biri: “Belə tərbiyəsiz adam heç vaxt Fişgetdin bəy kimi tanınmış bir şəxsin qardaşı oğlu ola bilməz”, – deyə inad etdi.
– Aramızdan bir nümayəndə seçib Fişgetdin bəyin yanına göndərək… Bu yolla Təkinin onun qardaşı oğlu olub-olmadığını öyrənə bilərik.
Son qərarımız belə oldu.
Biz bu qərara gələndə xəbər tutduq ki,
