Çariçanın qoruduğu cahil və sərgərdan kəndli keşiş Rasputinin siyasi idarəetmə işlərinə qarışması, vacib qərarların qəbul edilməsinə mənfi təsir göstərməsi vəziyyətin daha da pisləşməsinə səbəb olmuşdu.
Paytaxt Peterburqda baş verən hadisələrin xəbəri tezliklə Bakıya da gəlib çatdı. Ən mühüm və dünyanın diqqət yetirdiyi xəbər mart ayında gəldi. Deməli, hələ də davam eləyən müharibənin gedişi dəyişəcəkdi: çar II Nikolay taxtdan salınmışdı.
Müxtəlif irqlərdən ibarət olan, Rusiyanın qərbdən şərqə və şimaldan cənubacan böyük bir hissəsini əhatə eləyən ərazidə yayılmış millətlər yaranan və həyatı əhəmiyyət daşıyan vəziyyəti narahatlıqla izləməyə başladılar. Əvvəlcə Peterburqda başlayan toqquşmalar və partiya qruplaşmaları çox keçmədən ölkənin hər tərəfinə yayıldı. Müxtəlif partiyalar – kadetlər, sosial inqilabçılar, sosial-demokratlar və s. yarandı…
Rusiyada nizam gündən-günə daha da pozulurdu. Bölgələrdə yaşayan millətlər müstəqil yerli hökumətlər qurmağa başladılar. Hadisələr Azərbaycana da təsir elədi. Burada da idarəetmə dağılmış, tamamilə iflic olmuşdu. Şəhərin küçələrində silahlı adamlar dolaşırdılar. Hər an bir hadisə baş verməsi ehtimalı vardı. Şagird təşkilatlarının açıq fəaliyyət göstərməsinə artıq bir maneə qalmamışdı. Təşkilatlar həm vacib oldu, həm də öz aralarında tez-tez yazışmağa başladılar. Ciddi fəaliyyət vaxtı çatmışdı. Paytaxt Bakıda üç gün davam eləyən ilk böyük tələbə konqresi keçirildi. Tələbələrin problemlərindən əlavə ölkədəki vəziyyətin, iflic vəziyyətinə düşən idarəetmə sisteminin nizamlanmasına fayda verəcək qərarlar qəbul edildi.
Oğuz ölkəsinin belə bir məqamında gimnaziyanı bitirdi, böyük tələbə konqresində iştirak eləyəndən sonra Gəncəyə qayıtdı. O, ali təhsil almağa ehtiyac duyurdu. Təşkilatdakı vəzifəsini yoldaşına həvalə eləmişdi. Hələ Lənkəranda olanda ali məktəbə qəbul olmaq üçün Rusiyanın müxtəlif ali məktəblərinə ərizələr göndərmişdi.
Kiyev Politexnik İnstitutundan gələn müsbət cavab Oğuzu çox sevindirdi. O şəhərin gözəlliyi haqqında çox eşitmiş, həmişə ora getməyi arzulamışdı.
Oğuz Rusiyadakı ənənələrə əməl eləyib hələ dərsə başlamamış Politexnik İnstitutunun uniformasını geyindi. Uniformanın xüsusiyyətləri bunlar idi: düz və qara olan pencəyin dəbdəbəli düymələri sarı metaldan idi. Politexnik İnstitutu çar II Aleksandrın adını daşıdığına görə, çiyinlərinə AII epoleti tikilmişdi. Mühəndislik əlaməti olan iki ədəd, yenə sarı metaldan, çarpaz qoyulmuş kiçik çəkic şapkanın ön tərəfini bəzəyirdi. Oğuzun zabit paltarını xatırladan geyimi belə idi. Küçələrdə rastlaşdığı tanışlar Oğuzun Politexnik İnstitutunun tələbəsi olduğunu geyimindən başa düşəndə onu təbrik eləyirdilər. Ürəyi köksünə sığmır, təhsilini başa çatdırmaq üzrə olduğuna sevinirdi. Hələ Qafqazdan kənara çıxmamışdı. İlk dəfə Avropaya qədəm basacaq, yeni dostlar qazanacaq, yeni hadisələrlə qarşılaşacaqdı.
Gəncədən dörd şagird də həmin məktəbə qəbul olmuşdu. Onlarla görüşmək, yola hazırlaşmaq barədə məsləhətləşmək Oğuzun yeni və ləzzət aldığı əyləncəsinə çevrildi. Yola düşəcəkləri günü intizarla gözləyirdi.
Birgə səfərə çıxacağı yoldaşlarından ona ən yaxın olanı bir dükançının oğluydu. Ad-soyadı Abdulla Rəhimliydi. Atası cır-cındır içində gəzirdi, amma pul da yığa bilmişdi, oğlunu sevir, hətta ona pərəstiş eləyirdi.
Oğuz və Abdulla digər yoldaşlarını gözləmədən yola çıxmaq qərarına gəldilər. Atası Abdullaya verdiyi qızıl pulları oğurlamasınlar deyə şalvarının belində xüsusi olaraq zolaq formasında hazırlanmış cibə yerləşdirdi. Bundan başqa yenə pencəyin xüsusi olaraq tikilmiş iç cibinə çoxlu kağız pul qoydu. Oğuz isə cəmi bir neçə ay ona bəs eləyəcək pulla səfərə çıxacaqdı.
Səfər günü yaxınlaşdığı məqamda Oğuzun atası Əhməd bəy xəstələndi. Əvvəlcə xəstəliyin səbəbi məlum olmadı, amma sonra çox ağır, təhlükəli olduğu aşkara çıxdı. Oğuz atasını bu vəziyyətdə qoyub səfərə çıxa bilməzdi. Oğlunun bu fikrindən xəbər tutan atası onu yanına çağırıb öyüd-nəsihət verdi:
– Xəstəliyi bəhanə eləyib səfərdən qalmağın düzgün olmaz. Sən məni müalicə eləməyəcəksən ki. Əksinə, səfərdən qalmağın məni kədərləndirəcək, xəstəliyim daha da şiddətlənəcək.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
