эт турарди! Аммо кўзлари ҳамон оч одамнинг нигоҳидай атрофга ташна боқади.
Ёнида магистрант қиз.
Улуғ Курсдош бобомга ҳайқирганча қулоч очади.
– Эй, бормисан, жўра?
– Танимаганингда, бола, қўйнимдаги пичоқ билан каллангни олардим.
– Ўлибмизми, сени-я, сени?!
Магистр қиз унутилади, мен унутиламан, кафедра ҳам, икки чол ортда қолиб кетган талабалик даврига қайтишади. Битта шиша ағанайди. Кафедра спирт ва колбаса ҳидига тўлади.
Сўнг бобом: “Қўйнинг пулини ол”, – дейди. Мен белбоғни Курсдошнинг костюмини тортиб белига боғлайман. Болаларникидай танаси юмшоқ, билқиллаб ётибди. Бобомники тарашадай қаттиқ.
“Пулни олмайман”, – дейди чол рўмолни боғлаб бўлишим билан. Хуллас, ўнта қўйнинг ҳурматига мен талаба бўлдим. Тарих факультетига кирдим. Бобом гапида туриб, бир ҳўкиз ағдарди. Эл маза қилди, амакиларим яйради. Кенжам устимдан кулди: “Сен ҳам бизлардай қайтиб келмасанг гўрга эди”. Момом эса кенжасининг бошига ўқлов билан солди: “Тугатмай келсин, мен шу куни ўлиб бераман, кўрасанлар кейин кунингни, ахлатга ботиб!”
Янгамлар жеркимай қолди, амакилар қўллаб турди.
Тўнғич амаким ҳар келганимда киссамга пул тиқадиган бўлди. Ўзимни худди шонли келажак ваъдаси учун пора олгандай ҳис қилардим.
Мен бошладим ўқишни.
Сўнг кўп ўтмай дарслар мудроқликка алмашди.
Ярим куним дарсда мудрар, сўнг ярим паллани архивда сарф этардим.
Мен етмишвойларнинг кетидан қувдим.
Ўн минг йигит-қиз ўқийдиган институтдан бир талаба қидирдим.
Улардек қаҳрамон, улардай мард, улардек мақсади катта, нияти улуғ бўлган бир талаба.
– Сен нима учун ўқияпсан?
– Сенинг нима ишинг бор. Кимдир айтиб қўйдими ҳўкиз сотиб кирганимни? – у гапларимга ишонмай бирдан ёқамдан олади.
– Йўқ! Қўрқма, жўра, – қўлини бироз қисиб, тортқилаб бўшатарканман, тинчлантираман. – Мен сенинг айбингни очмоқчимасман. Ўзим ҳам ўнта қўйнинг бошини еб, талаба бўлганман. Шунчаки нима учун кирдинг институтга? Буқанинг пулига машина олсанг бўларди-ку!
– Ҳеч ўйлаб кўрмаган эканман, бўла! Курсдошимдан телефон қилиб сўрасам, бўладими? Балки яхшироқ жавоб берса, кўчирарман.
– Йўқ, у қаердан билсин сенинг нима мақсадда ўқиётганингни. Буқа билан гаплашиб кўр-чи, у ўзининг нимага қурбон бўлганини сендан яхши англаса керак!
Мен ҳар куни юзлаб талабаларга шу саволни берардим.
Улар орасидан ўша етмишвойлардай бирорта чиқиб қолишидан умидвор юрардим.
– Сизлар нима учун ўқияпсизлар, қизлар?
– Сенинг сўлакайингни оқизиш учун. Қизларни ўрашга бошқа гап топа олмадингми, довдир, куйган шўрданак!
Сўнг бирдан бировнинг кун кўрмаган, қоқсуяк қўлларидан ушлайман ва ўзимга тортаман, димоғимга аёлларнинг арзонгаров ҳиди ўтиради. Қиз худди шундай
