Сүз чыгар шагыйрьләрдән хикмәт берлән… / Мудры слова поэтов…. Акмулла

Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Сүз чыгар шагыйрьләрдән хикмәт берлән… / Мудры слова поэтов… - Акмулла страница 5

Сүз чыгар шагыйрьләрдән хикмәт берлән… / Мудры слова поэтов… - Акмулла

Скачать книгу

rel="nofollow" href="#n144" type="note">144, сезгә үтенәм, сәлам язып,

      Күзең сал: Мәрҗани ул – Тимерказык!

      Булмаса – кыйбла тапмай адашырсың,

      Караңгыда җүн белемәй юлдан язып!

      Имгәнеп, коры, бикяр145 азапланма,

      Бакыр чыкмас урыннан алтын казып!

      Төлкедәй йөгрекмен дип ашсаңыз да,

      Сыйракдан ала торгам мин бер таз эт146.

      Бу сәбәпдин сезләргә сәлам язам,

      Бу якка килеп ятыр сезнең азан147;

      Ир булган ирәннәрне148 хур тотмаңыз –

      Гатасына149 шарт имәс Кышкар-Казан.

      Әдәпсезлек имәсме бу кылганың:

      Ишәккә тиңәрәсез150 ир тулпарын!

      Мөхакәмә кылмас151 дип уйладыңмы,

      Сукыр дип белепмидең йортның барын?!

      Сезләргә таң каламын уйлай-уйлай, –

      Калаенча сезнең як зиһен куймай?

      Болыттай көннең нурын пәрдәләгән –

      Сезләргә шул сәбәпдин күңел тулмай!

      Хәленчә голямага мәдех152 лаек,

      Вәләкин һәр кош очып лачын булмай;

      Моннан башка әйтер сүзем тулып ятыр,

      Тәгаенләп һәрбер сүзне әйтеп булмай.

      Эшеңез мөзәйяндер вәһмеңездә153,

      Сүзеңез мөбәйяндер зәгъмеңездә154;

      Меңе мулла рәдд кылсаңыз155 – ни кайгы бар?–

      Дустлар да бар кагарлык рәгъмеңезгә156!

      Җик157 күргәч, бер яланы158 ябарсыз сез,

      Кәик кылгач159, бер караны ягарсыз сез;

      Арткы як ачылганның ачуыннан,

      Әлбәттә, бер яман ат тагарсыз сез.

      «Бәркул-вәмиз»160 чигәңезгә чирткәннән соң,

      Чаяндай чыдай алмай чагарсыз сез,

      Ул фазыйл Газалидәй161 булсадагы,

      Рәдденә тәһафетләр162 язарсыз сез.

      Хакаикул-голумнән163 әгъраз кылып164,

      Киберсеп165, ул ягына нәзарсыз166 сез.

      Үзеңездән бер фазыйл була калса,

      Иттифакы җөмләгә167 – начарсыз сез.

      Хәсәд бәгъзе гадавәткә мөбдаэ булып168,

      «Фә-исләху!» әмереннән169 качарсыз сез;

      Арыслан берлә алышып арыклаган,

      Хәсәд берлә саргайган ажарсыз сез170.

      Әлбәттә инде, мине сөймәссез сез,

      Бер бичара хакгүй171 икән димәссез сез;

      Карендәш, бер инсафка килсәңез ни?

      Фиргавеннең варисы имәссез сез!

      Борадәр, минлекне куй галәл-хосус172,

      Мин-минлек иясенә китерер нус173;

      Мәрҗанигә алышырга кем чыдасын –

      Куәсенә174 дәлаләт кылса носус175!

      Фазыйлны фазыйл белсәк, эчең көймәс,

      Һәркачан тәвазыйгда176 бармы нәкыс177?

      Батыр менән көрәшсәң, сау калмассың,

      Ай-аймын,

Скачать книгу


<p>145</p>

Бикяр – бушка, юкка.

<p>146</p>

Таз эт – таза, елгыр эт.

<p>147</p>

Азан – тавыш.

<p>148</p>

Ирәннәрне – диндарларны, асыл ирләрне.

<p>149</p>

Гатасына – язмыш бүләгенә, бәхетенә.

<p>150</p>

Тиңәрәсез – тиң күрәсез.

<p>151</p>

Мөхакәмә кылмас – хөкем итмәс.

<p>152</p>

Мәдех – мактау.

<p>153</p>

Мөзәйяндер вәһмеңездә – уегызча матур күренәдер.

<p>154</p>

Мөбәйяндер зәгъмеңездә – ачык билгеледер үз фаразыгызча; ачык бәян ителгәндер уегызча.

<p>155</p>

Рәдд кылсаңыз – кире каксагыз.

<p>156</p>

Рәгъмеңезгә – нәфрәтегезгә.

<p>157</p>

Җик – егет.

<p>158</p>

Яланы – ялганны.

<p>159</p>

Кәик кылгач – пычраткач.

<p>160</p>

«Бәркул-вәмиз» – Ш. Мәрҗанинең «Әл-бәркул-вәмиз фи рәдди галәлә-бәгыйзин әл-мөсәмми бин-нәкыйз» («Нәфрәтләнерлек ялганнарны сугучы яшен уты») дигән китабына ишарә. Бәркул-вәмиз – утлы яшен, яшен уты. М. Акмулла Ш. Мәрҗанинең китап исемен шигъри киная өчен файдалана.

<p>161</p>

Газали – Әбү Хәмид Мөхәммәд әл-Газали (1058/1059–1111), шәригать һәм тарикать буенча бөек галим, философ.

<p>162</p>

Тәһафетләр – бер-берсенә ташлану, үзара ызгышулар.

<p>163</p>

Хакаикул-голумнән – гыйлем хакыйкатьләреннән.

<p>164</p>

Әгъраз кылып – бозык итеп.

<p>165</p>

Киберсеп – һаваланып.

<p>166</p>

Нәзарсыз – карамыйсыз; күз салмаучылар.

<p>167</p>

Иттифакы җөмләгә – һәммәгез бердәм булып.

<p>168</p>

Гадавәткә мөбдаэ булып – дошманлыкка чыганак булып.

<p>169</p>

«Фә-ислаху!» әмереннән – Аллаһының «Яңарыгыз!» дигән әмереннән.

<p>170</p>

Ажарсыз сез – аждаһа сез.

<p>171</p>

Хакгүй – хаклык иясе.

<p>172</p>

Галәл-хосус – бигрәк тә үзеңнән.

<p>173</p>

Нус – кире кагылу.

<p>174</p>

Куәсенә – куәтенә.

<p>175</p>

Дәлаләт кылса носус – язмалары дәлиллек итсә.

<p>176</p>

Тәвазыйгда – тыйнаклыкта.

<p>177</p>

Нәкыс – кимлек, кимчелек.