жонланди.
– Масловамисан? – деб сўради у. – Ма, ол, бойвучча хоним бериб юборди, – деди у пулни Масловага узата туриб.
– Қанақа бойвучча?
– Олишингни билсанг-чи, сенлар билан гаплашиб ҳам ўтираманми энди…
Бу пулни фоҳишахонанинг эгаси Китаева киргизган эди. У суддан чиқиб кетатуриб суд приставидан Масловага бир оз пул бериб кетиш мумкинми деб сўради. Суд пристави мумкин деб айтди. Ижозат олгандан кейин Китаева дўмбоққина оппоқ қўлидан уч тугмали юмшоқ қўлқопини ечиб, шоҳи юбкасининг орқа томонидаги бурмаларидан янги расм бўлган ҳамён чиқарди, ҳозиргина билетдан қирқиб олинган анча купон орасидан, уйида ишлаб топган пуллардан битта икки ярим сўмликни олди, унга иккита бир тангалик ва битта ярим тангаликни қўшиб приставга берди. Пристав қоровулни чақирди ва садақа берувчининг кўзи олдида бу пулни қоровулга берди.
– Илтимос қиламан, ҳаммасини беринг, – деди Королина Альбертовна қоровулга.
Бу ишончсизлик қоровулга қаттиқ ботди. Шунинг учун ҳам у Масловага қўпол муомала қилди.
Маслова пулни кўриб ўзида йўқ қувонди. Чунки ҳозир шу туфайли истаган нарсасини олиши мумкин эди.
«Қани энди папирос топиб бир чексам», деб ўйлар эди у. Ҳозир бутун фикру ёди ана шунда эди. Маслованинг шу қадар чеккиси келар эдики, у кабинетларнинг йўлакка қараган эшикларидан чиқаётган тамаки ҳидини ютоқиб ичига тортарди. Лекин узоқ кутиб қолишга тўғри келди. Чунки уни жўнатиб юборадиган котиб, судланувчиларни унутиб қўйиб, гап билан овора эди, ҳатто, ман этилган бир модда ҳақида адвокатлардан бири билан баҳслаша кетди. Суддан кейин ҳам бир неча ёш ва қари кишилар Масловани кўриш учун киришди, бир нималар деб шивирлашишди. Лекин Маслова уларга парво қилмас эди.
Ниҳоят, соат бешларда унга ижозат беришди ва конвойлар – нижегородлик ва чуваш уни суднинг орқа эшигидан олиб чиқиб кетишди. Йўлакка чиққанлари ҳамон Маслова уларга йигирма тийин бериб иккита кулча билан папирос сотиб олиб беришларини илтимос қилди. Чуваш кулиб юборди, пулни олди-да:
– Майли, олиб берамиз, – деди. Ҳақиқатан ҳам гапида туриб, папирос билан иккита кулча сотиб олиб келди, ҳатто ортган пулни ҳам берди.
Йўлда чекиш мумкин эмас эди. Шу сабабли Маслова турмага яқинлашганида ҳам хумор қилиб турарди. Уни эшик ёнига олиб келишган пайтда, поезддан юзтача маҳбус келтиришди. Маслова йўлакда уларга дуч келди.
Маҳбуслар – соқоли ўсган, қирилган, қари, ёш руслар, ғайри руслардан иборат эди. Баъзиларининг сочи ярим олинган. Улар оёқларидаги кишанларини шиқирлатиб келишар, йўлакни чанг-тўзонга, ғовур-ғовурга, аччиқ тер ҳидига тўлдиришар эди. Маҳбуслар Маслованинг ёнидан ўтиб кетаётиб, еб қўйгудек бошидан-оёқ тикилишарди. Баъзиларининг ҳирслари қўзғаганидан афт-ангорлари ўзгариб унга яқинроқ келар, тегишишарди.
– Зап жонон эканми, – дерди бири.
– Салом бердик, холажон,
