жўнаш олдидан Барбазан-Дебадаги кичик ибодатхонага кириб ўтгандим. У ерда Яратгандан марҳаматини дариғ тутмасликни ва ўз-ўзимга олиб борувчи белгиларни фарқлай олишда мадад сўрадим. Мен ўз яқинларимда, улар эса менда яшашларини биламан. Улар билан биргаликда Ҳаёт Китобини битамиз. Бизнинг ҳар учрашувимиз тақдир томонидан белгилаб қўйилган. Биз бўлсак бу дунёда ниманидир ўзгартириш илинжида бир-биримиздан ажралгимиз келмайди. Ҳар бир киши сўз ёки тимсол билан ўз ҳиссасини қўшади ва булар жамланиб, маъно касб этади. Чунки бир кишининг бахти – ҳамманинг хурсандчилиги.
Биз доим ўзимизга ўша бир хил саволларни бераверамиз. Нима учун бу ердалигимиз юракларимизга аён ва буни қабул қилиш учун доим ҳам етарли даражада мўмин бўла олмаймиз. Ҳа, ўз қалби билан гаплашиш осонмас. Эҳтимол, бунинг кераги ҳам йўқдир. Шунчаки унга ишонишимиз, тақдир белгилари билан ҳисоблашишимиз ва бизга берилган умрни яшашимиз керак. Эртами-кеч биз бир бутун умумийликнинг ўзи нималигини англай олмасак ҳам, ўзимиз унинг бир қисми эканимизни тушуниб етамиз. Айтишларича, одам ўлаётган лаҳзада бу дунёда мавжудлигининг асл моҳиятини тушунади. Ана шу лаҳзадан жаннат ёки дўзах яралади.
Дўзах – ўлиминг олдидан ортга назар солиб, ҳаёт мўъжизаларидан баҳра олиш имконини қўлдан чиқарганингни тушуниш. Жаннат эса “Хатоларга йўл қўйган бўлсам-да, қўрқоқ бўлмадим. Ўтган умримдан розиман”, – дея олишингдир.
Нима бўлганда ҳам, руҳий изланишларимда олдинга силжий олмаяпман, деб ўзимни қайта-қайта қийнаб, дўзахни яқинлатишнинг ҳожати йўқ. Ҳаракатдан тўхтамаётганимнинг ўзи кифоя. Ҳатто яхши амаллари бўлмаганлар ҳам афв этилган. Улар ҳаётликларида дунё гўзаллиги ва уйғунлигидан бемалол баҳра олишлари мумкин бўлгани ҳолда ўзларини бахтсиз сезишгани уларнинг жазоси бўлган. Боши ҳам, охири ҳам бўлмаган йўлдан бориш учун ҳаммамиз озодмиз ва афв этилганмиз.
Ўзим билан китоб олмаган эдим. Рус ноширларим билан белгиланган кечки овқатгача меҳмонхона хоналарида бўладиган одатдаги журналлардан бирини варақлаб ўтириб, хитой бамбуки ҳақидаги қизиқ мақолага дуч келдим. Маълум бўлишича, ерга уруғ қадалгандан сўнг, униб чиққан поя беш йилгача ўсмай тураверади. Бу муддатда ривожланиш ер остида давом этиб, бутун қувват илдизларнинг мустаҳкамланишига қаратилади. У ерда мураккаб тизим шаклланиб, илдизлар тобора чуқурлашиш билан бирга кенгайиб ҳам боради. Бешинчи йилнинг охирларига бориб бамбук бирдан кўкка интилади ва йигирма беш метргача етади.
Зерикдим. Журнални четга қўйиб, одамларни кузатиш учун пастга, лоббига тушаман.
Кутиш асносида қаҳва ичаман. Моника, агентим ва яқин дўстим, мен билан у ёқ-бу ёқдан чақчақлашиб ўтирибди. У турли мамлакатлардаги ноширлар билан ўтказган тинимсиз музокаралар, инглиз ноширлари билан телефон орқали муҳокамалар ва бўлиб ўтган дастхат-сессиялардан кейин оёқда базўр турарди.
Моника билан ишлай бошлаган пайтларимиз у эндигина йигирмага кирганди. У менинг ашаддий мухлисларимдан бўлиб,
