бўлса мана бундай савоб ишга пул талаб қилармиди, Сафохон? Ким сизни ўқиган одам дейди? Яхши одам бунақа ишларни фийсабилиллоҳга қилади, тағин ҳеч ўйламасдан яхши одам дейсиз! ‒ унга дакки берган, ундан ижирғанган бўлди. У маҳалла масжидининг орқасига қурилган, ана шу мавзе аҳолисига хизмат қилувчи нонвойхонада бир неча йиллардан бери икки-уч хил нон ёпар, бўш вақтларида масжидни тиклаш ишларида Абдурасул отанинг биринчи ёрдамчиси эди. Тақдир унга ҳамиша масжид ёнидаги нонвойхонада ишлашни раво кўрган, мана шу бошқариб кетаётгани яшил рангли “Москвич ‒ 412” русумли автомаркабини ҳам илгарилари Себзордаги Моғолкўча масжиди ёнгинасида ‒ ўша ердаги маҳаллага қарашли нонвойхонада ишлаётганида лотореяга ютиб олганди. Шундан бўлса керак, у мана бундай Абдурасул отага ўхшаган қарияларга, умуман савоб умидида қилинадиган ишларга ҳеч бир оғринмай камарбаста бўлиб хизматда турардиким, унинг бундай хожатбарорлигини мазкур мавзеда яшайдиган кўплаб одамлар, шу ерлик аҳоли яхши билишарди.
Абдурасул ота нонвойни анча йиллардан бери билар, мана шу мавзеда, тўнғич ўғлиникида яшай бошлагандан буёқ у билан ота-боладай яқин, бутун ўтмишга оид ҳаётини сўзлаб бериб юрар, тағин устига, нонвойнинг таги Хончорбоққа қўшни ерлардаги Жомийга бориб тақалган, бир пайтлар болалиги ўша ерларда ўтгани учун жомийлик кўплаб одамларни билгани сабаб унинг отасини ҳам таниган, шунинг учун баъзида уни ўзига жуда яқин тутиб тошкентчасига исмини қисқартириб “Тошим” деб қўяр, бунга нонвойнинг ўзи ҳам кўникиб улгурган, қарияга бир оғиз сўз демасди. Ана ўша таомил устун келиб, унга юзланаркан:
‒ Тўғри айтасан, Тошим, масжиднинг ишига ёрдам бериш, ҳужжатларни тўғирлаш учун шунча пул олгани Худодан қўрқмадимикин? ‒ дея таажжубланди, Келеснинг кўпригига етганларида эски йўлларни, бу йўлларда ўтган ёшлик йилларини, Наби Тароқ иккови бўзчининг мокисидай эшакаравада Кўктеракка, темирйўл станцияси рўпарасидаги Сирож маҳсумнинг чойхонасига қатнайверганларини хотирларкан: “Эгам комиссияни чақалоқлигида ўша ердан топиб келгандик. Набининг бобоси битта-яримта хончорбоғлик уни асраб олар деб қўлимизга тутқизиб юборганди ‒ алламбало, дарвеш пиғилли эди-да бу Сирож маҳсум дегани”, деб ўша қарияга боғлиқ бўлган бошқа бир-икки воқеани эслаб мийиғида кулди, ортидан эса умрнинг оқар сувдай ўтиб кетганидан хўрсинди, яна дарров бугунги кунига қайтиб, ўзининг қаерда кетаётганини идрок этиб, ён-атрофига қаради, сал ўтгач, автомаркабни шаҳар ичкарисига бурган Тошмуродга яна нигоҳини қадади: ‒Худодан қўрқмадимикин дейман-ку, аммо-лекин ҳозирги даврда кўплаб одамларимиз пул деса Худониям унутиб юборадиган даражага келиб қолганлариям рост-да!.. ‒ у шулар ҳақида сўз юритаркан, яна орқа ўриндиқдаги Сафохонга ўгирилиб: ‒ Нима дедингиз, Сафохон? ‒ деб сўраб қўйди.
Сафохон қариянинг сўзларини тасдиқлаб бош тебратиб:
‒ Худоси пул бўлиб қолди демоқчисиз-да! ‒ деди.
‒ Ҳа-да, йўқ ёлғонми Тошим? ‒ яна нонвойга тегишли гап бордай унга эътиборини
