ayine katılırız, öğle yemeğinden sonra müzik yaparız, akşamları da kızları unutmayız.” (ç.n.)
19
“Bacchus aşkına!” (ç.n.)
20
Burada kızlar bir yandan konuşurken bir yandan da duaya devam ediyor. (ç.n.)
21
Çocuğun ablasına yazdığı bir mektupta olayı hikâye edişi şöyledir (Mozart’s Letters, No. 9: N. Y., Leypoldt & Holt. 1867): ROMA, 14 Nisan 1770, Minnetlıkla söyleyebilirim ki şapşal kalemim ve ben iyiyiz. İkinize de binlerce öpücük yolluyoruz. Babamın biraz önce dediğine göre şu anda en güzel çiçekler götürülüyormuş. Benim ukala dümbeleği olmadığım iyi bilinen bir gerçek. Oh! Bir tek sıkıntım var. Odamızda tek bir yatak var. O yüzden annemin kolayca tahmin edebileceği üzere babamın yanında hiç uyuyamıyorum. Yeni bir kalacak yer düşüncesine çok seviniyorum. Aziz Petrus’u anahtarlarıyla, Aziz Paul’u kılıcıyla ve Aziz Luka’yı da kız kardeşimle vs. çizmeyi yeni bitirdim. San Pedro’da Aziz Petrus’un ayağını öpme şerefine ulaştım ama kısa boylu olacak kadar şanssız olduğumdan, sizin WOLFGANG MOZART yukarı kaldırıldı.
22
Miserere: 51. Mezmur’un İtalyan sanatçı Gregorio Allergi tarafından bestelenmiş şekli. (ç.n.)
23
H. Taine 1864 senesinde Roma’dan yazdığı mektupta Palestrina ve Allegri’nin Miserere’si hakkında şunları söyler: “Bu iki Miserere bugüne dek dinlediğim tüm müziklerin üstünde ve belki de ötesindedir. Bunlara aşina olmadan evvel insan böylesi bir tatlılığı ve melankoliyi, böylesi bilinmezliği ve yüceliği ancak hayal edebilir. Üç husus çok çarpıcıdır: Bazen bol bol akortsuzluk vardır ki bunun amacı bizimki gibi uyumlu seslere alışmış kulakların falso olarak adlandırdığı etkiyi yaratmaktır. Bölümler olağanüstü bir derecede çoğaltılır. Böylece aynı akor üç veya dört harmoni ve üç veya dört akortsuzluk içerir. Hepsi de kendi çeşitli aksamında sürekli olarak ayrıştırılıp yeniden birleştirilir. Her an kendi teması vasıtasıyla kendini koparan bir ses işitilir. Toplam sayı öyle iyi dağıtılmıştır ki kırsal harmonilerin usul ve kesik kesik konseri misali harmonide bir şans etkisi var gibidir. Sürekli ton; dokunaklı, coşkun bir duanın tonu gibi hep ısrarlıdır veya simetrik melodiye yahut da sıradan ritme dikkat etmeksizin usanmadan devam eder. Yalnızca Tanrı’da huzur bulabilecek ve onda huzur bulacak olan acılı yüreğin yorulmak bilmeyen arzusu, kendi yükleriyle kendi doğdukları toprağa batan tutsak ruhların özlemleri, sevmekten ve tapınmaktan asla vazgeçirilmemiş sonsuz sayıdaki sevgi dolu, müşfik ve bahtsız ruhun uzayan iç çekişleridir.”
24
Cennetin Giriş Salonu. (ç.n.)
25
Roma için kullanılan bir deyim. (ç.n.)
26
Hıristiyanlıkta “Babamız” veya “Gerçek Dua” olarak bilinen bir dua. (ç.n.)
27
Roma şehrini çevreleyen düzlük arazi. (ç.n.)
28
Jomelli İtalyan müzik ekolünde reform çabaları nedeniyle işkence çekmiştir. Bu konuşmadan dört yıl sonra yani 1774’te düşmanlarının eziyetleri nedeniyle yüreği kederle dolu olarak vefat etmiştir.
29
Mazurka: Polonya’ya has bir halk dansı. (ç.n.)
30
(Almanca) Dangalaklar, ahmaklar. (ç.n.)
31
Şeffaf, çoğunlukla tül benzeri kumaşlardan yapılan bir elbise. (ç.n.)
