құжаттамасына қорғау шараларын өткізетін құқықты негіздейтін құжаттар кіреді (егер қажет болса). Оларды құрастыру кезінде тапсырыс берушімен түсінбеушілік болмас үшін бір қатар ерекшеліктерін ескеру қажет.
Ескерткішті сипаттау:
Ескерткіш туралы мәлімет анық, нақты болуы керек, тексерілген кезде орналасу орны мен басқа да мәліметтер күдік тудырмауы қажет. Біркелкі бағдар ретінде азимутты көрсету қажет және нақты қашықтықты, сонымен бірге қосымша координаттарды да (ЛЭП линиясы, каналдар, жолдар және т.б.) көрсетілуі қажет. Бұл ескерткіштің құрылыс аймағында болуын анықтай түседі.
Міндетті түрде ескерткіштің биіктігін беру қажет, ыңғайы келсе жақын жердегі су деңгейімен салыстырып көрсету, уақытын, яғни мәлімет берілген мерзім, күн, ай және жыл көрсетілуі қажет. Бұл объектідегі құрылыс жұмыстары негізінде ескерткішке зиян тиген жағдайда, шығынды анықтауға көмектеседі.
Ескерткіштің шекарасын анықтауда аса абай, сақ болуы қажет. Сонымен бірге ескерткіштің қорғалушы аймағын да ұмытпаған жөн. Осы жағдайлар болған кезде қорғау шаралары өткізілуі мүмкін.
Топографиялық жоспарлар және сызбалар.
Бұл құжаттар – археологиялық жобалы-сметалы құжаттаудың ақпараттық бөлімнің бірі болып табылады. Дәл осы құжат құрылыс нысаны аумағындағы ескерткіштің аумағын құқықтық негізде қарайды. Сызбаның орындалу сапасы тапсырыс берушінің көзінше кәсіпқойлық дәрежеде орындалуы қажет. Мүмкіндігінше лазерлік теодалитпен түсірілгені жөн.
– Ескерткіштің орналасуы көрсетілген объектінің сызбасы жобалы-сметалы құжаттаудың міндетті құраушы бөлігі болып табылады. Жоспар тапсырыс беруші ұйымға беріледі. М 1:1000 картматериалдар негізінде болып орындаушы тарапынан құралады немесе басқа сұраныстағы масштаб бойынша беріледі. Осы мақсатта көбінесе жер пайдаланушы жоспар қолданылады. Ескерткіш қорғалушы аймақпен бірге нақты масштабқа түсіріледі. Тек жергілікті жердің жоспары археологиялық ескерткіштің нақты орналасқан орнын көрсететін құжат болып, міндетті түрде қорғау шарасын өткізуге мәжбүрлейді.
– Ескерткіштің жоспары (жер телімінің басты жоспары) өлшеніп алынған нүкте ретінде су деңгейімен биіктігі нақты көрсетіліп, горизонтальді түрде орындалады. Жоспарға түсу аймағы ескерткішті және оның қорғалу аймағын, сонымен бірге, микроауданның геоморфологиясын түсіну үшін маңайындағы территорияны қамтиды. Жоспарға түсіру шекарасына ауыл, жолдар, электр бағаналары және т.б. қосуға болады. Егер мүмкіндік болса, тапсырыс беруші ұйымды әр объектіде іздестірузерттеу және топографиялық жұмыстарына қатыстыру қажет.
Ескерткіштің жоспарына мәлімет беруші шағын қазбаның профилін қосуға болады және орналасқан орнын тазалап көрсеткен абзал. Сонымен бірге, барлық археологиялық жоспарға түскен ескерткіштер жалпы және бөлек-бөлек фотоға (суретке) түсірілуі қажет.
Археологиялық ескерткіштерді сақтау шаралары.
Құрылыс
