Прыгоды ўдалага салдата Швейка. Яраслаў Гашак
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Прыгоды ўдалага салдата Швейка - Яраслаў Гашак страница 45
Настойлівы пан, нібы не дбаючы таго, пра што ішла гаворка, упарта паўтараў:
– Я хачу ўрэшце высветліць справу і прашу мяне выслухаць.
– Гэта вам дазваляецца, – сказаў фельдкурат, – гаварыце, шаноўны. Гаварыце, колькі захочаце, а мы пакуль працягнем нашу гулянку. Спадзяюся, гэта не будзе вам замінаць расказваць? Швейк, нясіце на стол!
– Як вам вядома, – сказаў упарты пан, – зараз лютуе вайна. Я пазычыў вам гэтую суму да вайны, і калі б не вайна, то я не настойваў бы на выплаце.
Ён выцягнуў з кішэні свой нататнік і працягваў:
– У мяне ўсё запісана. Надпаручнік Яната быў мне вінен семсот крон і, не дбаючы ніколькі пра гэта, асмеліўся загінуць на фронце. Паручнік Прашак трапіў у палон на рускім фронце, а вінен мне быў дзве тысячы крон. Капітан Віхтэрле, пазычыўшы гэткую ж суму, дазволіў сябе забіць уласнымі салдатамі пад Равай Рускай. Надпаручнік Махек захоплены ў палон у Сербіі, вінен мне тысячу пяцьсот. I такіх кліентаў у мяне запісана шмат. Адзін гіне ў Карпатах з маім неаплочаным вэксалем, другі бяжыць у палон, той топіцца ў Сербіі, гэты канае ў шпіталі ў Венгрыі. Цяпер вы разумееце маю асцярогу? Гэтая вайна мяне загубіць, калі я не буду энергічны і няўмольны. Вы можаце запярэчыць, што ніякая небяспека вам не пагражае.
Ён тыцнуў фельдкурату пад нос свой блакнот.
– Глядзіце: фельчар Маціяш тыдзень назад памёр у Брно ў заразным шпіталі. Хоць валасы на сабе рві! Не заплаціў мне тысячу восемсот крон і ідзе ў халерны барак сабораваць нейкага хворага, які яму не ішоў, не ехаў.
– Гэта быў яго абавязак, мілы пане, – сказаў фельдкурат. – Заўтра я таксама іду сабораваць.
– I таксама ў халерны барак, – удакладніў Швейк. – Вы можаце пайсці з намі, каб на свае вочы ўбачыць, што азначае ахвяраваць сабой.
– Пан фельдкурат, – працягваў настойлівы пан, – паверце, я ў адчайным становішчы! Хіба вайна вядзецца дзеля таго, каб зжыць са свету ўсіх маіх даўжнікоў?
– Калі вас прызавуць у войска і адправяць на фронт, – зноў заўважыў Швейк, – дык мы з панам фельдкуратам адслужым святую імшу, каб вас з ласкі боскай разарвала першым жа снарадам.
– Пане, я гавару сур’ёзна, – бубніла гідра фельдкурату, – я патрабую, каб ваш слуга не лез у нашы справы і не перашкаджаў нам пакончыць з імі.
– Прабачце, пан фельдкурат, – азваўся Швейк, – дапраўды, загадайце мне, калі ласка, каб я не ўтыкаўся ў вашы справы, іначай я па-ранейшаму буду абараняць вашы інтарэсы, як і належыць кожнаму сумленнаму салдату. Гэты пан кажа чыстую праўду – яму хочацца выйсці адсюль самому, ды і я не вялікі ахвотнік да розных авантур, я чалавек прыстойны.
– Швейк, мяне ўжо гэта пачынае нудзіць, – адказаў фельдкурат, нібы не заўважаючы прысутнасці госця. – Я думаў, што гэты чалавек нас пазабавіць, будзе нам расказваць якія-небудзь анекдоты, а ён патрабуе, каб я вам загадаў не ўкліньвацца ў нашы справы, хаця вы ўжо двойчы мелі з ім што