уважае за другую родную мову.
У Сольне пад Стакгольмам летась адчынілі здаравезны гандлёвы цэнтр “Скандынавія”. Мацільда, якая сцягалася туды на шопінг, кажа, што гэтыя молы ёсць паўсюль у Швецыі, але такіх агромністых яна раней не бачыла.
– Усе кажуць, што ён велічэзны, – хмыкае Тунтэматон, – але я бачыла і большыя.
У Дубаі яна наглядзелася на пышнасць і размах. Вядома, гэта не шведскія паняцці. Шведскае – гэта lágom, Тунтэматон яно даспадобы.
Неўзабаве пасля знаёмства мы зрабілі спантанную лексікаграфічную працу, уклаўшы шведскі размоўнік, пры дапамозе якога можна падтрымліваць нязмушаную гутарку з тымі, хто ведае мову лепей. Гэтыя словы ў такім частым ужытку, што па прыездзе ў Швецыю я была літаральна атакаваная імі. Як яны не трапіліся мне ў ранейшай вучобе – не маю ніякага ўяўлення. Вось жа гэтыя тры кіты жывой шведскай гаворкі:
liksom – ‘так бы мовіць, скажам так’,
lite grann – ‘трошкі’,
spännande – ‘цудоўна’.
Сюды ж мы ўключылі lagom – ‘даволі, акурат столькі, колькі трэба, без збыткоўнасці’. Можа, яно і не такое частае, але глыбіннае, светапогляднае.
– Ці не замовіць нам сабе майкі з прынтом “lagom”?
– Дакладна, варта гэта зрабіць.
А таксама дадалі слова fruktansvärt, якое збівае з панталыку навабранцаў у шведскай мове. Яно не мае ніякага дачынення да фруктаў, як можна было б падумаць, і перакладаецца як ‘жахліва’.
Для размоў з чувіхамі і чувакамі краевугольным будзе адно слова: typ – ‘па тыпу’. Але пра яго я даведалася нашмат пазней, калі моладзевая гаворка паддалася для мяне такому-сякому распаду на словы.
Выкладчыца псіхалогіі правяла з намі заняткі на вызначэнне каштоўнаснай сістэмы. Мы мусілі выбраць адзін з чатырох прапанаваных адказаў на пытанне, у адпаведнасці з гэтым заняць адзін з чатырох кутоў кабінета, а потым абгрунтаваць свой выбар. Пытанні былі такія: “Што для вас галоўнае ў жыцці?”, “Што вы робіце, калі бачыце, як нехта просіць міласціну?”, “Якога чалавека можна называць шведкай ці шведам?”… Кожны раз мы з Тунтэматон, не змаўляючыся, апыналіся разам. А Ніна – збольшага з Сулаф і Ясмін.
Ці на іншых занятках:
– Усе людзі маюць роўную вартасць, – кажа Марта.
Хто згодны, застаецца на месцы, хто не згодны, мусіць перасесці і патлумачыць свой выбар.
Перасаджваецца толькі Тунтэматон. Усе чакаюць, што яна скажа. А я не чакаю, бо ведаю, што Тунтэматон дакладна не зразумела пытання. Так і ёсць.
І без тэстаў я адчуваю, што з прыбыццём Тунтэматон з майго інтэрнацкага жыцця быццам бы дасталі корак і мне стала лягчэй дыхаць. Калі я ёй расказваю, як часцяком бываю збітая з панталыку, прыкрасці перастаюць падавацца такімі фатальнымі і не скрадаюць самаацэнку. Яна рагоча з маіх гісторый пра недарэку, якая чакае адказу на вітанне ад злоснага старычка, што прыйшоў з жонкай скупнуцца. Ці пра тое, што, калі расплачваюся гатоўкай у краме, даю меней, чым трэба, і прадавец глядзіць на мяне запытальна, а я не разумею, у чым справа.
Нядаўна
