trans Montes Nebulae frigore dissitos
altas ad latebras et ueteres specus
discedamus abhinc, ante oritur dies,
nostras immemores diuitias cape!
caelant pocula nec non citharas sibi
auri sedibus in quis habitat nemo,
illic illa diu deposita atque ibi
inaudita canunt carmina gentibus.
pinetisque datis flammibus editis
uentosae tenebrae cum gemitu fremunt,
diffusis roseis flammibus arduis
fulgentes radiant arboreae faces.
tintinnat sonitus uallibus aereus,
spectantes homines palliduli pauent,
serpentis rabies acrior ignibus
turres tum spoliat tum fragiles lares.
sub luna cineres montibus excidunt,
nani percipiunt exitii gradus,
aulas effugiunt, exanimes cadunt
eius sub pedibus, sidere sub fero.
trans Montes Nebulae frigore dissitos
altas ad latebras et ueteres specus
discedamus abhinc, ante oritur dies,
furemur citharas, aurigeros locos.
dum cantant, hobbitus sensit amorem rerum pulchrarum, quae a manibus atque calliditate atque magia factae essent, per ipsum transire, amorem quidem ferocem inuidiosumque, cupiditatem in cordibus nanorum. tum aliquid Tookis intra eum excitatum est et cupiuit se ad montes magnos uisere, pineta atque *deiectus aquae audire, antra explorare, et ensem pro baculo induere. e fenestra prospectauit. stellae in tenebris super arbores apparebant. de gemmis nanorum nitentibus in antris tenebrosis cogitauit. subito in silua ultra Aquam, flamma exsiluit – nescio quis probabiliter ignem ligneum incedebat – et de draconibus spoliantibus in colle suo placido insidentibus atque eum omnino inflammantibus cogitauit. horrescit; et celerrime simplex fuit iterum Dominus Baggins, Bag-Finis, Sub-Colle.
tremens surrexit. minus quam dimidium mentis habuit ut lucernam peteret, atque plus quam dimidium mentis ut id simularet et se post *cupas ceruisiae in apotheca celaret, neque rursus egrederetur donec omnes nani discesserint. subito se comperit musicam cantumque desiisse, et omnes cum oculis nitentibus in tenebris eum intueri.
“quo is?” Thorinus inquit, uoce quae uisa est demonstrare eum ambas dimidias partes mentis eius coniecisse.
“habeamus paulum lucis?” Bilbo se excusans inquit.
“tenebrae nobis placent,” omnes nani inquit. “tenebrae tenebrosas res agendi causa! sunt multae horae ante primam lucem.”
“scilicet!” Bilbo inquit, et raptim consedit. scabello amisso in foco consedit, *rutabulum rutrumque cum fragore prosternens.
“tace!” Gandalphus inquit. “patere Thorinum dicere!” et ita in hoc modo Thorinus incepit.
“Gandalphe, nani atque Domine Baggins! apud amicum nostrum atque socium coniuratorem conuenimus, hunc splendidissimum atque audacem hobbitum – capilli digitis numquam excidant! omnes uinum ceruisiamque eius laudent! –” interquiescit ut inspiraret et ut hobbitus obseruationem quamdem humanam faceret, sed uerba honorifica non a misero Bagginse capta sunt, qui os mouebat obtestationem faciens contra appellationes audacem et, pessimum omnium, socium coniuratorem, quamquam nullus sonus emissus est, tam commotus est. itaque Thorinus:
“conuenimus ut consilia nostra, rationes nostras, opes, propositum atque dolos disseramus. mox ante solis orientem proficiscemur in itinere longo, iter quoddam ex quo fieri potest ut nescio qui ex nobis, aut fortasse nos omnes (excepto amico nostro atque auctore, mago callido Gandalpho) numquam regredi possint. hoc est punctum temporis sollemne. consilium nostrum est, puto, nobis omnibus bene cognitum. optimo Domino Bagginsi et fortasse uno aut duobus nanorum iuueniorum (puto me recte arbitrari Kilium Filiumque, exempli causa, nominari posse) res exacta in hoc tempore paulum explicationis requirat –”
hic erat modus Thorini. nam nanus fuit magni momenti. si ei licitum esset, probabiliter in hoc modo continuaret usque donec exanimis esset, nec aliquem ibi certiorem faceret de aliquo non iam cognito. impudenter autem interruptus est. miser Bilbo haec non longius tolerare potuit. uerbis numquam regredi possint dictis, ululatum intus exeuntem sentire coepit, qui celerrime erupit sicut stridor *hamaxostichi e cuniculo egredientis. omnes nani mensam prosternentes exsiluerunt. Gandalphus lucem caeruleam in acumine baculi magici incendit et in fulgore pyroboli cuius miser hobbitus in genibus in focis tapeto uideri potuit, quassans sicut *ius congelatum quod liquescebat. tum in solum decidit prostratus et “fulmine percussus, fulmine percussus!” clamitabat; haec fuerunt sola uerba quae illi ex eo diu elicere potuerunt. ergo eum sublatum in loco remoto in grabato *exedrae deposuerunt, cum potione iuxta cubitum eius, tum ad res tenebrosas reuenerunt.
“salaputium concitatum,” Gandalphus iterum considens inquit. “accessionibus insolitis insuetisque corripitur, sed unus est ex optimis, unus ex optimis – tam saeuus quam draco in arto.”
si tu umquam draconem in arto uideris, intellegas id fuisse modo hyperbolen poeticam quae nequaquam ad quemlibet hobbitum pertineret, etiam ad patruum maiorem Senis Tookis, Taurifremitorem, qui tantus fuit (pro hobbito) ut equitare potuisset. impetu facto in agmina gobelinorum Montis Grami in Proelio Agrorum Viridium, regem quorum Golfimbulum claua lignea decollauerat. cuius caput centum ulnas per aerem uolauerat tum in cuniculum descenderat, et in hoc modo simul gobelini uicti erant atque *lusus pilamallei repertus erat.
interim, tamen, mollior nepos Taurifremitoris in exedra reuiuescebat. paulo post cum bibisset ad ianuam conclauis trepidanter repsit. haec sunt uerba ab eo audita, Gloino dicente: “hem!” (uel alius fremitus cui magis minusue similis). “putatisne eum fore accommodatum? liceat Gandalphum de ferocitate huius hobbiti loqui, sed unus ululatus illi similis in momento temporis periculoso sufficiat draconem et omnes suos excitare et nos omnes necare. eum magis e timiditate quam concitatione ululare arbitror! re uera, si signum in ianua non adfuisset, certe nos aduenisse domum alienam putauissem. quam primum salaputium in limine submittens anhelansque aspectaui, dubius fui. similior *uenditori condimentorum quam *effractario uidetur!”
tum ansa uersa Bilbo introiit. pars Tookensis uicerat. subito sensit se cariturum esse lecto ientaculoque ut ferox haberetur. de salaputium in limine submittens, id paene eum fecit ferocissimum. multis temporibus postea partem Bagginsem paenitebat id quod nunc egerit, et sibi dixit: “Bilbo, stultus fuisti, introrsus ambulauisti et pedem in eo posuisti.”
“mihi ignoscite,” inquit,“si uerba a uobis dicta exceperim. non simulo me intellegere haec de quibus dicitis, aut obseruationem uestram de effractariis, sed puto me recte credere” (hoc est
