style="font-size:15px;"> poszóstna kareta – kareta zaprzężona w sześć koni. [przypis edytorski]
132
zdużać (starop.) – dać radę, potrafić. [przypis edytorski]
133
konsyderacja (z łac.) – rozważanie, rozmyślanie, refleksja. [przypis edytorski]
134
żem o wiktorii w polu zdesperował – że zwątpiłem o zwycięstwie w bitwie. [przypis edytorski]
135
próżen – próżny, pozbawiony. [przypis edytorski]
136
żołnierzów – dziś popr.: żołnierzy. [przypis edytorski]
137
Mane, tekel, fares! – słowa, które według opowieści biblijnej z Ks. Daniela (5,25) wypisała tajemnicza ręka na ścianie pałacu w Babilonie podczas uczty króla Baltazara. Znaczenie napisu: „policzono, zważono, rozproszono” (w jęz. hebr., aramejskim a. chaldejskim) zostało odczytane jako przepowiednia upadku państwa, który miał stanowić karę za grzechy Babilonu. [przypis edytorski]
138
bachmat – koń należący do rasy koni tatarskich, niewielkich, ale silnych i wytrzymałych, odpornych na trudne warunki klimatyczne, a przy tym szybkich i zwinnych. [przypis edytorski]
139
oznajmując – dziś popr.: oznajmiając. [przypis edytorski]
140
bławatnik – kupiec handlujący materiałami. [przypis edytorski]
141
absolutum dominium (łac.) – władza absolutna; absolutyzm. [przypis edytorski]
142
pacta właśc. pacta conventa (łac.: uzgodnione warunki) – umowa podpisywana podczas sejmu koronacyjnego przez każdego króla wybranego poprzez wolną elekcję, począwszy od 1573 r. Pacta conventa wraz z tzw. artykułami henrykowskimi uzależniały ściśle władzę królewską od woli szlachty, zapewniając jej wszystkie dotychczasowe przywileje; zobowiązując monarchę do regularnego zwoływania sejmów, ustanawiając u boku króla radę szesnastu senatorów-rezydentów, z którymi król miał uzgadniać wszelkie decyzje polityczne; uniemożliwiając przeksz
1
2
księżna Jeremiowa Wiśniowiecka – postać hist., Gryzelda Konstancja, zd. Zamoyska, w 1639 r. poślubiła Jeremiego Wiśniowieckiego. [przypis redakcyjny]
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Bellona (mit. rzym.) – bogini wojny. [przypis edytorski]
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
