instap, hoor Anmar voetstappe met die gang af kom. By die deur klink ’n vreemde stem op: “Dankie, suster Dreyer.”
“Dit was ’n plesier, dokter. U kan my enige tyd weer roep. Dit was wonderlik om weer ’n slag langs die operasietafel te staan.”
Karel Brits se stem klink ook op: “Daar behoort tee in die kantoor te wees. Wil u nie eers ’n koppie drink voordat u gaan nie?”
“Dankie. Dit sal welkom wees. Om die waarheid te sê het ek vanmiddag laas iets oor my lippe gehad.”
“O, maar dan gaan maak ek sommer ook vir u ’n paar toebroodjies,” hoor Anmar Elsa Dreyer gretig sê.
Die vreemde stem klink dankbaar: “As dit nie te veel moeite sal wees nie, sal ek dit baie waardeer, suster. Baie dankie.”
Elsa se ligte voetstappe sterf oorhaastig in die gang weg op pad kombuis toe, en dan verskyn hy in die deur. Anmar was op die punt om op te staan toe iets in haar styf ruk en sy verslae en bleek terugsak in die stoel. Sy kan net bly staar na die man wat haar vanuit die deur met skerp, groen oë staan en aankyk.
Sy hoor Naas Faure se stem toe hy hulle bekend stel, maar sy is nie in staat om te roer nie. Toe sy geen poging aanwend om op te staan of haar hand uit te steek nie, knik die groot vreemdeling net ligweg sy kop.
“Matrone is nie regtig ’n vreemdeling vir my nie, dokter. Ek het al heelwat van haar by my pa gehoor. Baie bekwaam, glo.”
“Uiters bekwaam,” laat val Karel Brits lojaal en kyk verbaas na die matrone se bleek gesig. Wat sou haar makeer? Dit lyk asof sy ’n spook gesien het.
Dis die geluid van teekoppies wat in hul pierings rinkel wat Anmar weer tot die werklikheid terugbring. Vir ’n kort oomblik was sy baie ver weg van hierdie kantoor en die mense om haar – was sy terug in die verlede.
Sy staan op en dwing haarself om in die peinsende groen oë te kyk, oë wat meteens vir haar so bekend gelyk het. “Goeienaand, dokter. Hoe gaan dit met u pa?”
“Onder omstandighede goed, dankie. Hy het baie groete laat weet.”
“Dankie.” Sy weet sy behoort hom welkom te heet. Sy weet sy behoort ook dankbaar te wees dat hy hulle kom uithelp. Maar sy sê niks, want hy is nie hier welkom nie. Sy wil hom nie hier hê nie. Nie hiérdie man nie . . . hierdie man met die pynlik bekende oë, die pynlik bekende gelaatstrekke. Hy is soos ’n spook uit die verlede wat onverwags op haar toegesak het, juis noudat sy besluit het om Oudokter se raad te volg, om die verlede agter te laat en weer te begin lewe. Nou kom hy skielik hier aan om die verlede eensklaps intens te laat herlewe, die afgelope vyf jaar van vergeet weg te skuif soos ’n dun gordyn.
“Tee, matrone?”
Sy skud haar kop, vee oor haar oë asof sy iets wil wegvee. “Nee dankie, suster. Ek . . . ek dink ek sê maar eers goeienag.”
Die mans staan beleef op toe sy uitstap en by die hoek van die gang bots sy byna teen Elsa Dreyer wat vinnig om die draai kom.
“Ag, ekskuus, matrone!”
Sy knik net, lees die leedvermaak in die blou oë, die kwalik verborge triomf. Sy stap aan, druk haar woonsteldeur agter haar toe, leun daarteen aan, voel die bewing in haar ingewande, voel hoe die ou bekende, dowwe pyn wat so lank stil was, weer begin klop . . . klop.
2
__
Toe Anmar die volgende oggend aan diens gaan, is die tekens van ’n byna slapelose nag deur kunstige grimering gekamoefleer en lyk sy soos altyd koel, bekwaam en selfbeheers toe sy in die gang afdraai na haar kantoor. Maar voordat sy ver gevorder het, kom sy in haar spore tot stilstand. ’n Operasietrollie word in die rigting van die teater aangestoot.
Die mate van kalmte wat sy herwin het, verdwyn net daar in die niet en sy verander van rigting en stap die mansaal binne waaruit die trollie verdwyn het.
“Goeiemôre, suster Gouws. Wie is nou net hier uit?”
“Goeiemôre, matrone. Meneer Bergh, die galblaasgeval.”
“Maar hy was dan op vir nege-uur. Meneer Redelinghuis sou om halfnege gedoen word. Hy is eerste.”
Suster Gouws lyk ongemaklik. “Meneer Redelinghuis is reeds om halfagt gedoen, matrone.”
Weer voel Anmar, soos gisteraand, hoe vernedering en woede in haar opwel. Dis net met die grootste selfbeheersing dat sy knik en in haar spore omdraai. Sy stap direk deur na die vrouesaal hoewel sy vooraf weet wat sy daar gaan aantref. Suster Dreyer is nie in die saal nie. Sy is in die teater.
Gespanne lees sy die nagrapport deur, en dit kos inspanning om te konsentreer op die verslag voor haar. Teen die tyd dat die operasies afgehandel is en die dokters soos gebruiklik hul verskyning maak vir ’n vinnige koppie tee voor die saalrondtes, kan selfs die kundige grimering nie die bleekheid op haar wange verdoesel nie. En niks kan die koudheid in haar grys oë verberg nie.
Ná ’n kort algemene môregroet begin sy dadelik die tee skink. Agter haar rug wissel Karel Brits en Naas Faure ’n skuldige maar magtelose blik. Hulle is pas die vorige aand in kennis gestel dat hulle stiptelik om halfagt die volgende oggend in die teater moet wees.
Aangesien nie een van hulle juis uitblink as snydokters nie, was hulle maar te dankbaar dat die jong dokter so half werktuiglik die chirurgiese deel van die praktyk oorgeneem het, en hulle het nie beswaar gemaak nie. Karel Brits het darem gewaag om te noem dat hulle gewoonlik eers om halfnege soggens met operasies begin, want dan kom matrone aan diens en sy is altyd die teatersuster. Hy is egter gerusgestel dat alles reeds gereël is, en menende dat die man bedoel dat die reëlings met matrone getref is, het hy nie verder op die saak ingegaan nie. Hy en sy kollega het maar eers vanoggend in die teater gesien dat dit die blonde suster is wat hulle weer, soos die vorige aand, gaan bystaan.
Dat matrone nie hiermee gediend gaan wees nie, het albei geweet en hulle wag nou in spanning op haar reaksie. Hul vennoot is blykbaar onbewus daarvan dat hy al sedert die vorige aand ’n paar keer op die bekwame matrone se tone getrap het, en doen dit nou weer.
Met sy oë op die teekoppies, sê hy: “Dis baie gaaf van u, matrone, maar ek dink nie ons sal tyd hê vir tee drink nie. Ek sal graag die hospitaalrondtes wil afhandel. Die spreekkamers wag.”
Anmar sit die teepot hard neer. Haar blik gaan vinnig na die ander twee dokters, maar dié ontwyk haar oë toe hulle deur se kant toe staan. Sy trek haar asem diep in en stap dan gehoorsaam om die lessenaar om hulle op die rondtes te vergesel. Maar weer moet sy in haar spore tot stilstand kom.
“Dankie, matrone, maar dis nie nodig dat u saamgaan nie. Die saalsusters sal heeltemal voldoende wees. Dokters . . .” Hy beduie met sy hand en sy sien hoe Karel en Naas vinnig by die deur uitglip, gevolg deur die bonkige gestalte van die vermetele vreemdeling.
Anmar verbeel haar sy kan die golf van kwalik verborge verbasing wat al sedert gisteraand deur die hospitaal spoel tot in haar kantoor voel terwyl die drie dokters sonder haar hul rondtes doen. Dat die gewone roetine van hierdie hospitaal meteens omvergegooi is, is vir selfs die onkundigste junior duidelik, en almal wonder heimlik hoe die matrone hierdie omwenteling gaan hanteer.
Dat sy dit nie gelate gaan aanvaar nie, is baie duidelik toe die drie dokters in die portaal verskyn op pad na buite. Die deur waarop “matrone” in groot letters staan, gaan oop en dis Anmar
