met sy geel-en-swart blokkies het ’n soort lewenspel geword, waar elke skuif van haar opgevolg word deur ’n wederskuif van die knokkelrige hand van oom John Ponter. Skuif, teenskuif … totdat een van hulle se laaste skuif noodwendig die totale vasgekeerdheid van die ander een sal beteken.
En Johnny wat grinnikend sit en toekyk. Hy hou daarvan dat Elna wen, maar is te lojaal aan sy pa om dit te wys. Uit die klein kombuis word elke koppieklank ’n ghongslag … elke keer ’n uur later, ’n uur verder by omdraai verby.
Corlia en Christopher groet vir Elna buite op die paadjie. Sy staan op ’n veilige afstand en wuif net tot siens. Om elke keer te moet soengroet, kan ongemaklik raak. Sy wil ook nie belaglike familiepikkies aan Christopher uitdeel nie. Nie na die soen van daardie aand nie.
“Die stomme kind,” sê Corlia toe hulle terugkyk en haar alleen daar op die harde grondpaadjie sien staan. Ossie het nou nooit eers ’n strook sement gegooi nie, dink sy vies. Watse lewe het haar suster by hom gehad?
“Dis nie dat Elna te bejammer is nie,” sê Christopher onpeilbaar. “Soos sy nie daar lyk nie, is sy ’n pilaar van sterkte.”
Corlia laak dit as hy in hierdie gemoedstemming verval. Soms kan hy ineens terugsink en broeiend, onverstaanbaar word. Dan verskil hy van alles wat sy sê. Laat dit hom beter voel? Vind hy in sy ma ’n wryfpaal? Dis seker logies. ’n Ma het die liefste en vergewe die meeste.
“Ek het nie bedoel dat sy swak is nie. Ons weet tog sy is die sterkste een in die gesin. Sy sal maar sekere verantwoordelikhede op haar moet neem. Kon jy agterkom of sy al gedink het aan die toekoms van die babetjie?”
“ ’n Mens kan dit skaars so noem,” brom hy. “Maar ek dink in elk geval die hele tyd nog aan niks anders nie. Ma wil dit nie dalk vat nie? Dis ’n dogter. Ma wou altyd graag ’n dogter gehad het.”
Sy weet nie of hy haar sommer aan ’t uitlok is nie. Sy wil liefs nie iets sê wat hom dieper in homself kan terugdryf nie. Maar sy wil ook met geen woord te kenne gee dat sy kans sien vir die jongste spruit van Ossie Osman nie. As hy voorheen genoeg domastrantheid gehad het om te kom geld leen op grond van familieskap, hoeveel meer kanse sal hy nie waag as hy so ’n sterk nuwe aanspraak vind nie? En sy is ook nie meer so jonk dat sy kans sien vir pajamadril en kindersiektes nie. Aan arme Klaas durf sy dit ook nie doen nie.
“Nie in honderd jaar nie, dit verstaan jy tog,” antwoord sy reguit. Verder sit sy stil. Die bekende verligting stroom deur haar as hulle Sedersingel nader. Breër, lugtiger is die strate, mooier die huise en tuine.
“Ek ry sommer kampus toe,” sê Christopher toe hy haar aflaai. “O ja, ek vergeet elke keer: ek dink ons moet my verjaardagstorie maar uitlos.”
Sy kyk net na hom deur die oop motorruit. Sy kan vir hom sê sy het reeds reëlings begin tref, sy kan sê …
Maar sy sê ten slotte niks.
Haar swye laat hom verduidelik, half skuldig: “Sien, Elna sal tog nie nou kan kom nie, met die begrafnis en alles. En Phoebe wil soveel moontlik tuis wees met die siekte van haar pa.”
“Goed,” sê Corlia skynbaar inskiklik. “As jy dit so verkies.” Sy stap die huis binne, en voel so moeg, so moeg. Hoeveel van ’n mens se daaglikse gedagtes, kwellinge, handelinge en voornemens is nie maar net uitlopers van ’n diep, woekerende gewas van onvolkomenheid nie.
Die dood van Makkie het haar geslaan met ’n krag wat sy nie moontlik geag het nie. ’n Knaende verlies lê in haar. In die dood is ons eintlik een, besluit sy met stil skrik terwyl sy kombuis toe gaan om te kyk of Margaret regkom met die middagete. Hoeveel beter sal professor Van Duifhuis in die dood daaraan toe wees as Makkie, byvoorbeeld? Net mooi niks. Die dood is die groot gelykmaker. Christopher het hulle vanoggend aan die ontbyttafel vertel van Ruben se siekte. Hy het ook die prognose vir hulle geskets, en dit lyk nie goed nie. Dit blyk dat Klaas min of meer geweet het, maar dit vir homself gehou het. Hy kan swyg soos ’n sfinks waar daar aanspraak op sy vertroulikheid gemaak word.
Geestesgoedere is eintlik al wat saak maak, en sy wat Corlia is, het so min daarvan vergader. So koorsagtig het sy dit nagejaag om die “regte” soort lewe, “regte” soort vriende, “regte” soort klere te bekom. Alles dinge wat deur mot en roes bygekom kan word.
Onuitwisbaar bly Elna se figuurtjie, so alleen, op haar gemoed gegraveer. Dit het ’n sekere atmosfeer losgemaak in die motor waar sy en Christopher die deure veilig agter hulle toeklap. Soos die teewasem in die kombuis van oorlede Makkie, het dit om haar en haar seun geswewe. Gaan dit van hom af uit, hierdie swaar melankolie, het sy gewonder. ’n Vorige keer wou sy ook bewus word van hierdie swaar intensiteit wanneer hy met Elna te doen het.
Klaas moet ook iets gewaargeword het tydens Elna se besoek gister, want vanmôre toe hy haar soen en sy tas vat, het hy peinsend gesê: “Mens vind eintlik nooit die tyd om tot die wese van dinge te kom nie.”
“Wat dan?” wou sy ietwat onrustig weet, met haar hande om die lapelle van sy baadjie gevou.
“Ag, die seun van ons …”
Dan wil hy praat, oor Christopher praat. Of mét hom? Wil Klaas hom kwytskeld van die mediese studie, vir hom sê hy moet sy eie hart volg? Hy wil tog seker nie oor Elna praat nie? Wat is daar om oor te praat?
Die onrus was soos ’n lewende, logge dier in haar. Toe bel Ossie se nuwe skoondogter, en gee die foon vir Ossie, en Corlia moes hoor van haar suster se dood. Alles, alles op hierdie helder, sonnige dag voel deurmekaar en ongesorteer. Wat meer is, dit voel vanmôre vir haar of ’n mens nooit die lewe uitgesorteer sal kry in netjiese hopies van oorsaak en gevolg nie. O, sy wil sulke tye net vir Klaas naby haar hê.
Toe Klaas huis toe kom vir middagete, ’n gewoonte wat vas staan aangesien hulle naby genoeg aan die kampus woon en hy buitendien dikwels tuis werk, snel sy hom dankbaar in die oprit tegemoet. Dinge het ’n manier om helderder te raak as hy sy opwagting maak.
“Het jy my boodskap gekry?” wil sy weet.
“Ja. Die stomme Ossie en die kinders. Ek kon ongelukkig nie wegkom nie.”
“Natuurlik. Ek en Christopher het gegaan. Die ergste is, die baba lewe, Klaas.” Sy voel haar lippe beef.
“Wat?” Hy maak spytige klikgeluidjies met die tong. “Maar jy kan nie sê dis die ergste nie, Corlia. Dit gaan om ’n lewe.”
“Ja. Ek weet dis waar, Klaas, maar waarheen moet die ou dingetjie?”
“Kom tyd, kom raad. En ek wou juis met jou oor Elna praat.”
“Wat van Elna?” ’n Hand sluit om haar hart, ’n groot, onsigbare hand, want Klaas wil seker sê dat Elna en Christopher … dat daar nie in hulle pad gestaan moet word nie as …
“Ek voel ons moet iets vir Elna doen, Corlia. Sy is in ’n krisissituasie.”
“Het sy iets met jou gepraat, gisteraand?” Sy weet nie wat om te verwag nie. Volgens haar was Elna nog altyd in ’n krisissituasie. Noudat sy vandag weer in die Osman-huis was, besef sy dit beter as ooit tevore.
“Sy soek na sterk, volwasse leiding, en dit was nooit daar nie. Ek dink natuurlik sy doen goed, sy is reeds in haar werk bevorder. Maar sy wil só graag studeer, en dis nog nie te laat nie. Sy sal ’n besonder toegewyde student wees.”
“Ek weet nie hoe die jongste omstandighede haar sal raak nie, Klaas,” sê sy flouerig. Verder kan
