duld nie. Indien sy ma dalk aanvanklik gespanne was oor die moontlikheid dat Winnie van haar eenvoudige agtergrond kan uitvind, sou sy mettertyd besef het dat daar vir hierdie vrou nie agterpaadjies is nie. Waar sy loop, loop sy reguit, en sy beoordeel ’n ander mens volgens sy ware aard.
Miskien is dit daarom dat Corlia se krampagtige wegkeer van haar familie deesdae ook getemper is. Miskien, ja, is dit daarom dat sy vriendelik met Elna durf wees.
Elna … dit voel soos eeue sedert hy haar afgelaai het, terwyl dit skaars ’n halfuur is. Hy dwing haar weg uit sy gedagtes.
“My pa,” sê Phoebe, “sien in jou pa die toekomstige rektor.”
“Rektor?” Hy lag. “My pa sal maar alte geëerd wees om jou pa op te volg as dekaan … as hy eendag aftree, bygesê.” Hy het verlangs gehoor, seker by Klaas, dat Van Duifhuis nie te gesond is nie.
“Ek dink nie my pa sal aftree nie,” sê sy vreemd. Hy sien haar sterk profiel in die onseker lig wat van die straat se kant af by die oop garagedeur inskyn. Dus kyk sy nie reguit na hom nie. Waarom praat sy so huiwerend, ontwykend? Hy het dan juis verstaan dat haar pa wil probeer om vroeg af te tree.
“Ons word almal oud,” verklaar hy in ’n toon van barmhartigheid. Phoebe is die jongste kind; haar pa is op pad na bejaardheid.
“Hy sal seker maar in die tuig sterf,” sê sy.
“Hoekom sê jy so?” Hy kan nie help om effens te skrik nie. Sy klink so morbied.
“Ek wou jou dit lankal sê, Christopher, maar om die een of ander rede wou die tyd net nie ryp word nie. Dit was nog steeds of jy gesinsvertroulikheid ontwyk. Ek verbeel my dalk.”
Jy verbeel jou nie, dink hy, en dis ’n gedagte wat aan smart grens. Dit omskryf eintlik sy ganse dilemma, van een ding reg te weet en dieselfde ding verkeerd te wil doen.
“My pa het kanker, Christopher.”
Nou skrik hy regtig. Onmiddellik, ook, kom die selfveragting. Dat hy, medikus-in-wording, so onoplettend kon wees. Die feit slaan hom harder as wat hy moontlik geag het. “Wat …” Hy sluk die res van sy woorde weg.
“Jy sal beter weet, Christopher. Daar is skynbaar meer as een soort leukemie. Met een soort kan ’n mens jare loop, kan jy nie? Nou ja, dis al jare wat hy …”
Hy sluk weer, weerhou hom van kommentaar. “Dat ek nou nie …” mompel hy. Feite skiet sy kop te binne, medies juiste feite uit indrukwekkende handboeke, maar nutteloos ten opsigte van sy persoonlike versuim. Maar hy het haar pa ook so lank laas gesien.
“Dis nie jou skuld dat jy nie geweet het nie. Trouens, min mense het geweet. Dalk jou pa. Maar ek voel nou ek het onderskraging nodig, van iemand soos jy wat nie net die kennis het nie, maar ook die begrip.”
“Het ek?” Daar is ’n rou randjie aan sy stem. Het hy werklik? Hy het nog nooit ontoereikender gevoel nie, in kennis sowel as in aanvoeling.
“Dit is nou vir my asof hy haastig raak, Christopher. Oor alles aangaande die ouer kinders en veral my en Mamma, wil hy sekerheid hê. Jy kan maar enige laai van hom ooptrek, alles lê netjies en gesorteer, hetsy klere of papiere.”
“Dis begryplik,” sê hy magteloos. Hy dink hoe moeg die man moet voel, hoe vatbaar vir infeksie hy moet wees, noudat die leukemiese selle die liggaamsweefsel begin infiltreer en die gesonde selle uitwoeker.
“Ek het maar net gedink jy moet weet, Christopher.”
“Ja. Dankie dat jy my gesê het. Ek is tog betrokke by julle.”
Sy laat hom nie daarop uitbrei nie, asof die fyn uitgerekte draad deur oorspanning kan afknap.
Hulle loop huis toe, hulle hande nog in mekaar. Die grootmense ontvang hulle bly. Nou verstaan Christopher beter, nou is hy spyt omdat hy Phoebe so dikwels saans uit die huis weggeneem het sonder om deur hulle jeugdige teenwoordigheid ’n smeerseltjie genade oor die bleek horison te smeer.
Ruben van Duifhuis het soms al skaak gespeel met Christopher – en ’n uitstekende speler is hy, wat die jonger man so maklik die loef afgesteek het dat dié steeks geword het om te speel.
“ ’n Potjie skaak, oom Ruben?” vra hy. Hy verstaan nou meer van die man se innige genot in sy meesterskap. Natuurlik moet dit kompensasie bied om iemand anders skaakmat te sit as jy weet dat daar iewers vorentoe ’n hoër troef op jou wag.
Hulle kerkvastheid maak opeens vir Christopher ook waarlik sin. Hy verstaan meer van hulle rype aanvaarding, wat hy voorheen dikwels as ’n gebrek aan lewensdrif gesien het. Hulle is ietwat swaartillend, dis waar, maar hy besef nou dat dit nie dieselfde as vreugdeloosheid is nie.
“Nie vanaand nie, Christo.” Dis Ruben se spesiale aanspreekvorm vir Christopher Ligthart. “Ons oumense gesels maar. Kry jy en Phoebe vir julle iets lekkers te ete of drinke.”
Hulle gehoorsaam, en mettertyd sit elkeen met ’n melkdrankie. Die Van Duifhuise is geheelonthouers, maar hulle maak geen demonstrasie daarvan nie.
“Ek dag julle gaan in die biblioteek werk,” sê-vra die ouer man.
“Phoebe wou,” erken Christopher. “Maar ek is bevrees sy het nie veel ondersteuning van my kant ontvang nie.”
“Aag, nou ja. Baie geleerdheid bring raserny. Staan dit nie so geskryf nie?” Hy swyg ’n rukkie, teug aan die drankie. “En die lewe saam is so kort, so kort.”
Almal swyg.
Langs Christopher sit Phoebe, en haar knie druk liggies teen syne. Hulle deel die riempiesbankie wat ’n koeëlmerk uit die Anglo-Boereoorlog dra.
Die besoeker vind niks om te sê nie. Niks, in elk geval, wat beduidend en die moeite werd sal klink in hierdie klein kring met sy swaar, tevrede leed nie. Hoe kon hy die spesifieke anemiese bleekheid by professor Van Duifhuis voorheen misgekyk het? Nie weens onkunde nie, maar weens gebrek aan drif vir sy vak? Sterker as ooit vantevore twyfel Christopher aan sy mediese roeping.
Hy kyk na die meisiehand wat die glas vashou. Met die duim van haar ander hand vryf sy al met die rand langs. Dit veroorsaak ’n wringende geluid, wat in Christopher se verbeelding aanswel tot ’n fyn, veraf sirene.
9
Neil Collins het een ding geleer: ’n gedurige gedreig met weggaan is net so goedkoop soos ’n gedurige vredemakery wat net om die eerste hoek weer verbreek word.
Die dag nadat hy saam met Elna Osman gaan eet het, en nadat Rosanna so moedswillig slonsig by sy kantoor opgedaag het, ervaar hy weer eens die waarheid hiervan. Rosanna dreig met weggaan amper so dikwels as met selfmoord, en moord is net ’n kortkop agter. Vir die wis en die onwis het hy die rewolwer tog maar gebêre op ’n plek waar sy nie daarna sal soek nie, naamlik by sy visgereedskap.
Maar alle geld kan hy nie van haar weghou nie – en wil sy dan ’n treinkaartjie koop, is dit goed en wel. Op die oomblik reken hy dit sal hom goed doen om net ’n slag sonder haar te wees en diep asem te haal.
Vanoggend aan die ontbyttafel is dit ’n herhaling van die ou-ou, vasgelegde patroon van rusie: hy skuil agter sy koerant weg en sy probeer enigiets in haar vermoë om hom agter sy papierfort uit te lok. Onder “enigiets” val dus allereers verwyte,
