jy my net kan sê waaroor ons nou eintlik gesels, kan ek dalk saampraat, maar …”
“O, gaan bars.” Sy swaai weg, vorder ’n tree, kom tot stilstand en draai teësinnig terug. “Ek het hierheen gekom om vir jou en Hantie die beste toe te wens, en nou … gaan staan en baklei ek. Ek is jammer. Vergeet wat ek gesê het. Ek moet nou gaan. Tot siens.”
“Wag eers.” Hy spring op. “Wag eers, San-Marié. Ek wil graag hoor wat jy …”
Maar sy steur haar nie aan sy woorde nie, stap vinnig die stoep af na haar perd toe en die manier waarop sy so te sê van Paradys se werf af wegjaag, vertel hom dat sy steeds ontstoke is. Hy gee ’n ligte suggie en draai terug na sy bier, grinnik effens terwyl hy oor die rand van die glas in die verskiet staar. San-Marié hoef hom niks te kom vertel van dae wat verbyrol nie. Dae, weke, maande, jare … vier jare het al vir hom verbygerol, leë, frustrerende, nuttelose jare in baie opsigte. As hy dink aan die jare wat voorlê, kan hy hom dit nie anders voorstel nie. Net nog meer frustrasie, eensaamheid, nutteloosheid. En hy kan niks daaraan doen nie. Niks – want hy het homself vier jaar gelede in ’n web vasgespin waaruit hy nooit weer sal kan ontsnap nie, altans op geen eerbare wyse nie. Maar is daar dan geen beloning vir die man wat eerbaar probeer leef nie? wonder hy met ’n bitterheid in hom.
Hy is reeds in die bed toe Hantie daardie aand soos gewoonlik ná hom kom inkruip.
“Slaap hy?”
“Ja.”
Hulle lê langs mekaar, soos gewoonlik, elkeen op sy kant van die bed. Dit word stil. Hy onderdruk die begeerte om na haar te draai, haar teen hom vas te trek. Hy is al te dikwels in die verlede met flou verskonings weggedruk. Hy draai sy kop stadig, kyk net na haar, sien wat San-Marié se oë vandag gesien het. Sy arme Hantie! Sy is besig om te vergaan onder ’n te swaar vrag.
“Hantie …”
Versigtig strek hy ’n hand na haar uit. “Ek sal saamgaan as jy wil hê ek moet saamgaan, as jy my nodig het.”
Haar oë bly strak voor haar kyk. “Nee. Ek sal hierdie ding self deursien. Dis nie nodig dat jy …”
“Maar ek wil jou bystaan. Ek wil nie hê jy moet alleen hierdeur gaan nie.”
Maar die kop skud weer. “Dit is my verantwoordelikheid hierdie.”
“Toe ek die dag met jou getrou het, het ek dit ook mý verantwoordelikheid gemaak. Maar jy het my nog al die jare uitgesluit waar dit klein Helgard aangaan. Hy was nog net altyd jóú kind. Jy het nog nooit toegelaat dat hy ook mý kind word nie, óns kind. Ook nou weer. Jý gaan, ek moet bly.” Hy sien haar kop sywaarts op die kussing draai, weg van hom, en skielik lê San-Marié se woorde op sy lippe: “Tyd staan nie stil nie, my vrou. Elke dag wat verbyrol, is verby. So is vier jaar al verby. Wanneer gaan daar ’n keerpunt kom? Gaan daar ooit ’n keerpunt kom?”
Die kop draai terug, die oë soek syne, die maer gesiggie bleek, gespanne. “Die keerpunt is op ons, Janneman. Ek weet ons kan nie so aangaan nie, maar dis nie meer lank nie. Hou nog ’n rukkie uit, asseblief … ’n klein rukkie.”
Hy verbleek ook merkbaar, te bang om te vra wat sy presies met daardie woorde bedoel. Dan is dit sy wat haar skielik teen hom vaswerp, hom krampagtig vashou, skor met traannat lippe styf teen sy nek fluister: “Moenie ons vergeet nie, Janneman!”
Hy vou sy arms om haar, druk haar styf vas. “Hoe sal ek julle dan vergeet? Julle is myne.”
Hy sê hierdie woorde omdat hy dit so graag wil glo, hoewel hy diep in die hart weet die teendeel is waar. Hulle was nog nooit werklik syne nie. Maar in hierdie uur is sy vrou die naaste aan vrou wees vir hom as wat sy ooit was. Daarom neem hy wat hierdie nag hom bied, wetende dat dit môre net ’n illusie sal wees. Maar in hierdie oomblikke wys Hantie hom die eerste keer dat daar tog ’n afhanklikheid is, dat sy tog, in watter geringe mate ook al, behoefte aan hom het.
Verrassend word hierdie nag van spanning en vrese ook ’n nag van liefde. Janneman probeer nie delf na die rede waarom Hantie juis in hierdie nag haar so spontaan en volslae aan hom gee nie. Vir hom wat nog altyd net gewoond was aan krummels, word hierdie ure soos ’n onverwagse feesmaal.
Lank daarna, toe hy hom versigtig losmaak van ’n diep slapende Hantie, staan hy op en stap suutjies na die klein bedjie in die hoek, kyk in die flou lig van die maan af op die bondeltjie mens voor hom. Dis eers dan dat hy die gebed bid wat Helmut Weich gesê het die enigste gebed is wat in hierdie omstandighede gebid kan word: “O, Hemelvader, net soos U wil. Amen.”
Isabé was daardie middag besig om haar pligte oor te dra aan suster Meyer wat haar plek sou inneem solank sy weg is. Daarna het sy die laaste goedjies in haar woonstel bymekaargesit, en dominee Weich het kom groet.
Sy was amper spyt toe sy hom in die deur sien verskyn, hoewel sy hom verwag het. Benewens die baie dinge aangaande klein Helgard se siekte wat maar gedurig in die hart roer en kolk, is daar nou nog iets wat onverhoeds haar gemoed ontstel. Sy het eerlik nie gedink dat dit nog so ’n hewige reaksie in haar sou wakker maak nie. Sy het haar tassie oopgemaak op soek na haar identiteitsboekie wat sy natuurlik liewer moet saamneem, toe sy op die aandenking afkom wat al jare lank onaangeraak onder die klomp ander papiere en dokumente lê.
Toe sy dit oopvou, het sy vir die eerste keer weer daarvan onthou – en die geleentheid wat daarmee saamgegaan het. Dis ’n spyskaart van ’n baie gewilde Indiese restourant in Durban.
Terwyl sy weer die lys van eksotiese Indiese geregte daarop sien, het herinneringe aan daardie aand haar oorspoel. Dit was die eerste aand dat hulle saam gaan eet het. Dit sou die enigste aand wees – net ’n blykie van waardering jeens sy bekwame operasiesuster. Beslis niks meer nie. Maar toe het ander aande gevolg …
Sy het byna oorhaastig die spyskaart teruggeprop onder die ander papiere en gewens ’n mens kon herinneringe ook so maklik wegbondel. Toe staan Helmut Weich skielik in die deur en sy besadigde stem vra: “Nog besig om in te pak?”
“Nee. Nee, ek het nou alles.” Sy voel nie lus om hom te vra om te sit nie, maar dis duidelik dat hy nie van plan is om dadelik te groet en te gaan nie en sy kan nie anders nie.
Hy gaan egter nie sit nie. Hy stap nader, draai haar na hom waar sy onnodig goedjies op die rak regdruk. “Isabé …”
“Nie nou nie, Helmut, asseblief!” Sy kán nie nou met hom gesels oor ’n moontlike toekoms terwyl gister weer so helder in haar leef nie.
“Ek kan nie anders nie. Ek het skielik so ’n onrustige gevoel oor jou gekry, so asof … asof jy môre heeltemal uit my lewe gaan padgee. Jy sal terugkom, sal jy nie?”
Sy kyk hom verbaas aan. “Natuurlik kom ek terug. Hoe sal ek dan nie? Dis net ’n kort rukkie, Helmut. Net tot ek Hantie deur die ergste bygestaan het. My betrekking wag …”
“Én ek. Ek ook, Isabé. Sal jy dit onthou?” Wat kan sy anders doen as knik? “En in die tyd dat jy weg is, sal jy dink oor ons … ons toekoms saam?”
Sy draai onder sy hande weg, soek na iets om hierdie vraag te omseil, hoor haarself vra: “Helmut, mag ek jou iets baie persoonliks vra? Jy hoef nie te antwoord as jy nie wil nie.”
Hy glimlag effens. “Vra maar. Ek sal jou eerlik antwoord, wat jy ook al wil weet.”
Sy aarsel. Sy wil dit nie regtig vra nie. Sy wil nie regtig weet nie. Hy kan miskien die belangstelling verkeerd vertolk. Maar dan vra sy tog: “Hoekom is jy
