Gelukkig is sy nog baie jonk. ’n Volgroeide een sou ons nooit gelig gekry het nie.”
“Wat sou jy dan gedoen het?”
“Haar aan haar lot oorgelaat het.”
Ansie kyk hom geskok aan. “Jy bedoel . . . jy sou haar net so gelos het dat die wilde ding wat agter haar aan was haar maar vang en opvreet?”
Hy kyk vlugtig op. “Hierdie is ’n ander soort wêreld as wat jy ken, Ansie. Hier geld die wet van die natuur: die oorlewing van die sterkstes.”
Sy frons misnoeg. “As dít dan is hoe jy voel, hoekom het jy haar in die eerste plek hierheen gebring en haar nie net daar gelos nie?”
“Omdat sy nog jonk is, nog nooit gekalf het nie. Die wond is gelukkig van so ’n aard dat dit mooi behoort te herstel.” Hy praat verder met Salmon: “Nou moet ons gou speel en haar in die stal kry. Sy begin bykom.”
Die kameelperd word op die trollie na ’n vertrek gestoot wat blykbaar die herstelkamer is, aangrensend tot die perdestalle. Die binnedeur word toegemaak en hulle stap by die staldeur uit. Die onderdeur word op knip gesit, terwyl hulle buite staan en kyk hoe die kameelperd wankelmoedig op haar voete kom en dronkerig die kop swaai.
“Mooi. Sy sal regkom. Jy kan nou maar na die perde gaan omsien, Salmon, dankie.”
“Wat is dit wat haar wou vang? ’n Leeu?”
“Nee. Ek vermoed dit was wildehonde.”
Dit het begin skemer raak en Ansie kyk vlugtig om haar rond. “Leeus en wildehonde is mos gevaarlike goed. Loop hulle los rond?”
Hy glimlag net. “Ek hou nie wildehonde aan nie. Hulle teel te vinnig aan. Hulle moes êrens deurgekom het na my kant toe. Ons sal môre moet spoorsny.”
“Hoe kom hulle deur en waarvandaan kom hulle?”
“Meesal deur rivierlope en ook deur swak plekke in die heining. Maar ek gaan baie gereeld die grensdraad na. As dit wildehonde is, moes hulle deur die rivier gekom het. Die hele gebied is wild en hulle kom van ander wildplase en reservate af deur.”
Hulle begin terugstap huis toe en Ansie vra, steeds onrustig: “Het jy baie roofdiere hier? Kom hulle nie soms tot by die huis nie?”
Hy glimlag gerusstellend: “Ek het al vyf die grotes hier, maar jy hoef nie bekommerd te wees nie. Agter daardie bome loop ’n geëlektrifiseerde heining. Hulle kan nie inkom nie.”
“O.” Dan belangstellend: “Wat bedoel jy met die vyf grotes?”
“Die olifant, die renoster, die luiperd, die leeu en die buffel – nou nie almal roofdiere nie, maar hulle is die sogenaamde vyf grotes waaroor jagters so gaande is. Maar natuurlik is die oorgrote meerderheid die boksoorte. Koedoes, elande, rooibokke en so meer. Dan is hier natuurlik ook hiënas, blou- en swartwildebeeste, sebras en krokodille. Ek was gelukkig om verlede jaar twee seekoeie in die hande te kry. Ek het nou alles waarmee die Krugerwildtuin kan spog.”
Sy kyk vinnig na hom op. “Maar het dit nie ’n fortuin gekos om alles so te kry nie?”
Sy gaan sit half uitasem op ’n stoel op die stoep en besef opnuut hoe swak sy nog is.
“Ja. Dis haas ’n saak van onmoontlikheid om vandag so ’n versameling op te bou. Jy betaal jou omtrent bankrot aan ’n renoster. Ek was gelukkig dat ek die grootste gedeelte van Friedesheim se wild geërf het. My pa het baie jare gelede daaraan begin opbou toe die mensdom nog net uitgeroei het en niemand bewaringsbewus was nie. Hy was gelukkig versiende genoeg om te besef dat hierdie diere op ’n dag skaars sal word. Lank voordat wette gemaak is om wildsoorte teen uitroeiing te beskerm, het hy dit al toegepas. Ek pluk vandag die vrugte daarvan.”
Ansie sit terug in haar stoel, laat die aandstilte oor haar spoel. Op die westerkim staan die bome se silhoeëtte uit teen ’n son wat lyk asof dit in ’n bloedbad ondergaan. Dof in die verte klink geluide op wat nog nie deur haar ongeoefende oor geëien kan word nie. Maar dit maak alles deel uit van ’n groot, magtige geheel . . . skemeraand oor ’n stuk wilde wêreld – ’n klein, baie klein oorskietstukkie van die oorspronklike bloudruk van die skepping.
“Is dit hoekom jy nie graag wil laat jag hier nie?”
Hy gaan sit, sy oë op die rooi son op die kim. “Ja. Want die mens maak dood omdat doodmaak vir hom lekker is. Dis vir hom lekker om ’n dier te sien val. Dit streel sy ego. Dit laat hom baas voel oor die natuur, oor God se natuur waaraan hy nie gehelp skep het nie. Trouens, van die begin van sy menswees het die mens nog net verniel en verwoes en uitgeroei. Kyk hoe lyk ons aarde vandag. Die mooiste wat God die mens gegee het, het ons stelselmatig en gewetenloos verwoes tot ons nou in die laaste stadium van oorlewing beland het. Ons moet nou al diere in hokke in dieretuine aanhou, hulle selfs kunsmatig laat aanteel, sodat ons kan sê daar was eens op ’n tyd so ’n spesie op die aarde. Dis ’n skreiende sonde wat ten hemele roep en die mens gaan nog daarvoor betaal.”
Ansie kyk na hom, na die sterk kontoere van sy gesig teen die skemer afgeteken. Die bitter woorde kom uit sy hart, en sy besef dat hierdie man baie na aan die skepping leef.
“Dan hou jy ook nie van dieretuine nie?”
“Nee, maar ek is dankbaar vir hulle. Ek gaan nooit na ’n dieretuin toe nie, want ek haat dit om ’n dier in ’n hok te sien. Dis nie hoe die Skepper dit bedoel het nie. Maar vir baie soorte is dit die enigste plek van oorlewing. Die enigste plek waar hy teen sy grootste vyand, die mens, beskerm word. Ek verkoop soms aan dieretuine dwarsoor die wêreld. Ek doen dit met die grootste teësin. Maar die alternatief is om dood te maak. Friedesheim kan net sóveel diere onderhou, en sodra daardie perk oorskry word, moet ek uitdun of verkoop. Ek probeer eers verkoop; daarna laat ek Don en sy jagters toe om te kom uitdun.”
“Jy skiet nooit self nie?”
“Ja, ek skiet ook, maar volgens die voorbeeld wat die natuur stel.”
“Wat beteken dit?”
“Ek jag soos die leeu. ’n Leeu jag net omdat hy wil kos hê. Wanneer hy versadig is, sal die bokkies om hom wei en hy sal net na hulle lê en kyk. Hy sal nie een vang nie. Maar wanneer hy honger is, vang hy. Ek sal ’n koedoe skiet wanneer ek vleis vir die huis en my mense nodig het. Ek skiet nie sommer net vir die genot van doodmaak nie. Ek skiet baie selektief.”
Dit word ’n genotvolle en insiggewende aand vir Ansie. Sy leer ’n faset van haar neef ken wat sy weet sy nie voorheen mee kennis gemaak het nie. Sy vra hom ook.
“Was ek al voorheen op Friedesheim? Dit voel nie vir my so nie.”
“Nee. Dis die eerste keer dat jy hier kom. Jy was . . . is baie geheg aan die stad en die stadslewe.”
Sy kyk hom fronsend aan, swyg egter. Wie is sy om vir hom te sê hy is verkeerd, sy sal honderd maal liewer só ’n lewe verkies as om in ’n stad te bly. Want dit is soos wat sy eerlik op hierdie oomblik voel, baie dankbaar dat Lochner haar hierheen gebring het. Daar is nie ’n greintjie van verlange in haar na die stad nie.
Sy laat reg geskied aan Liesbet se boerekos en toe Lochner net ná ete voorstel dat sy dadelik bed toe gaan en gaan rus, praat sy nie teë nie. Dit was ’n vol dag, vol van vreemde ervaringe en gewaarwordinge. Ook veranderde gevoelens, erken sy toe sy in die bed lê en na die naggeluide luister. Eers het sy haar vererg vir hierdie neef van haar wat sommer
