nie meer aan hulle nie.
Cornelius se mond ruk toe hy praat: “Jy kon ons gewaarsku het, Sophia,” sê hy verwytend. “Ons sou gehelp het.”
Sy skud haar kop stadig.
“Nee, julle sou nie, Cornelius. Dis meer as twintig jaar nou dat ek alleen hier woon, en niemand van julle het ooit daaraan gedink dat ek dalk nie meer van my klein toelae kan leef nie. Julle het van die herehuis gevat wat julle kon kry, maar niks in ruil gegee nie. Ons het dit almal verdien om Rust der Vrede te verloor.”
Philip is baie bleek.
“Maar tog nie op só ’n manier nie, Tante! Een van ons kon die huis by u gekoop het, en dit sou in die familie gebly het.”
Sy draai na hom.
“Sou enigeen van julle bereid gewees het om my iets daarvoor te betaal? Wat sou jý aangebied het, Philip?”
Hy aarsel. “Agtduisend pond. Dit is baie vir so ’n ou bouval.”
Cornelius glimlag suur. “Jy onderskat die waarde van die plek, ou seun. Ek sou Sophia twaalf aangebied het; niks meer nie, maar ook nie minder nie.”
Philip frons. “Dit gaan nie om die waarde van die huis nie, oom Cornelius, dit gaan om die feit dat dit nog in die familie sou gewees het.” Hy kyk na Sophia. “Hoeveel het hierdie De Savoye vir Tante betaal?”
“Veertigduisend pond.”
Daar is weer eens doodse stilte om die tafel. Philip fluit saggies.
“Hy moet geld hê, dié De Savoye.”
Sophia gaan swaar sit.
“Ek wou net twintig gehad het, maar … toe die kontrak opgestel is, het hy my veertig betaal. Hy het gesê dit is om te vergoed vir die herinneringe en dié soort verliese waarvoor ’n mens eintlik nie kan betaal nie.”
“Hy is ’n gek,” brom Cornelius.
Philip grynslag.
“’n Ryk gek is beter as ’n ryk vrek. Ek sal hierdie man graag wil ontmoet. As ’n mens twee keer soveel betaal vir ’n ding as wat nodig is, moet jy iemand heel besonders wees.”
Sophia glimlag effens. “Julle sal hom ontmoet. Hy kom môreoggend hierheen om met julle almal kennis te maak.” Sy kyk van die een na die ander. “Julle sal hom hoflik behandel soos wat dit opgevoede mense betaam. Ek wil geen snedige opmerkings hê nie. Ek verwag van julle om ’n bietjie van julle ou Van Wyngaardt-waardigheid vorendag te haal.”
Eunice spring skielik op en stap uit die vertrek. Niemand kyk haar agterna nie.
Cornelius staan ook op.
“Al is dit die laaste ding wat ek doen, Sophia, sal ek verhoed dat die koop deurgaan!” sê hy vol ingehoue woede.
Sy kyk kalm na hom. “Die huis behoort aan my, en oupa Lodewyk het in sy testament gesê dat ek daarmee moet doen wat ek goed dink.”
Cornelius werp haar ’n vernietigende blik toe en beduie vir Suzanne om hom te volg. Sy staan sonder ’n woord op en volg haar pa by die deur uit.
Philip skud sy kop ietwat verslae.
“Die duiwel gaan los wees, Tante. Ek sal my pa moet laat weet wat gebeur het. Soos ek hom ken, sal hy binne twee dae hier wees en … wel, hy is ’n moeilike man.”
Sophia glimlag.
“Ek sien vir enige Van Wyngaardt kans, Philip. Julle is harde, gewetenlose mense, maar moet my nie onderskat nie. Twintig jaar lank het my broers my en die huis as vanselfsprekend aanvaar, maar nie meer nie. Nou is ek vir die eerste keer in my lewe net Sophia van Wyngaardt. Ek sal net so hard terugbaklei as wat julle dit kan doen.”
Philip staan op en haal sy skouers liggies op.
“Ek dink nie daar is iets verder te sê nie. As dit Tante se goedkeuring wegdra, sal ek tog graag nog ’n paar dae hier wil bly.” Hy glimlag skeef. “Net om van al die ou dinge afskeid te neem. Oor twee weke is dit Kersfees en … wel … ek hoop dat ons almal vir oulaas nog hier op Rust der Vrede saam kan wees … soos in die verlede.”
Sophia glimlag en haar gesig versag.
“Jy is ’n goeie seun, Philip. Miskien het ek jou onderskat; ek weet nie. Dit sal jammer wees as dit die geval is.”
Hy grinnik ietwat verleë.
“’n Mens kan nie altyd reg wees nie, Tante.” Hy groet Engela met ’n knik van die kop, gee Sophia ’n piksoentjie op haar voorkop en stap dan uit die eetkamer.
Daar is ’n lang stilte waarin Engela dit nie durf waag om na haar tante te kyk nie. Sy weet die seer lê nog te vlak in haar oë.
“Jy moet nie treur nie, Engela,” sê Sophia sag. “Rust der Vrede sal in goeie hande wees, en jy sal nog altyd welkom wees hier.”
Engela haal diep asem.
“Maar u sal nie meer hier wees nie, Tante.”
Sophia lag sag.
“Ek sal nader aan jou en jou ma wees, kind. Ek gaan vir my ’n klein huisie op Kroondal aanskaf, en dan kan jy en jou ma by my kom woon.” Sy sug diep. “Julle was nog altyd die enigste van die familie vir wie ek regtig omgegee het.”
Engela kyk verras op. “Gaan u Kroondal toe? Dit sal wonderlik wees! Mamma sal in die wolke wees oor die nuus!”
Sophia glimlag. “Solank julle my net nie verwyt oor ek Rust der Vrede verkoop het nie.”
Engela gaan op die stoel langs Sophia sit.
“Natuurlik nie, Tante. Ons weet mos hoe dit met u gegaan het. Ons het self al swaargekry, en ons gun u hierdie uitkoms.” Sy kyk weg. “Vir Mamma het hierdie plek net hartseer herinneringe.”
“Maar nie vir jou nie, Engela. Jy het Rust der Vrede lief … nie die Van Wyngaardts nie. Dis ’n baie groot verskil.”
Engela dink lank na oor wat Sophia gesê het. Dis waar, sy het Rust der Vrede lief al was sy nooit deur die ander familie hier verwelkom nie. Sy het hulle net verdra ter wille van die ou huis en sy lang geskiedenis waarvan sy haar deel gevoel het. Dit was haar anker in haar onsekere bestaan; dit was haar enigste skakel met haar vader wat sy nooit geken het nie.
Die volgende oggend gaan Engela ’n ent stap met die pad waarlangs ’n verwaarloosde laning bome geplant is. Die atmosfeer aan die ontbyttafel was gespanne en onaangenaam. Tant Sophia het rustig haar gang gegaan asof daar niks gebeur het nie, en net Philip het hoegenaamd op haar grappies en geselsery gereageer.
Alfred het al sommer voordag sy goed ingepak, in die motor geklim en teruggery Pretoria toe. Eunice en hy het tot laat die vorige nag gestry. Sy wou bly om te sien of daar nog iets te red is, maar Alfred het genoeg gehad. Hy het die skokkende nuus van die verkoop van die huis met ’n tevrede glimlag aangehoor en gesê hy hoop hulle venyn en nydigheid sal nou eindelik end kry.
Klein Lodewyk en die tweejarige Yvette het ook hulle knorrige moeder
