Engela skud haar kop verdwaas.
“Ek het geweet dat sy dit nie maklik het nie, maar ek het nie geweet dat sy groot probleme het nie.”
“Sy het geld by die bank geleen om die deel van die huis wat nog bewoonbaar was, te laat regmaak. Sy het gehoop dat die familie haar sou help betaal, maar niemand was bereid om dit te doen nie. Nou moet sy betaal en sy kan nie.”
Engela staan en draai na hom.
“Philip sou dit tog betaal het as sy die huis aan hom bemaak het.”
Hy skud sy kop stadig en begin weer aanstap.
“Hy het glo gesê dat hy nie die geld het nie.”
“Hoekom het jy my oor my familie uitgevra as jy hulle reeds so goed ken?”
Hy haal sy skouers op.
“Ek het altyd net jou tante se sy van die saak gehoor. Ek was nie seker of sy die prentjie maar net swart geteken het omdat sy ongelukkig is nie. Jy het my nie veel vertel nie, maar ek kon daaruit aflei dat jou tante niks vergroot het nie.”
Engela stap swyend met die trap af na die laning. Hy volg haar sonder om die stilte te probeer verbreek.
“Vir ons sal jy altyd ’n indringer op Rust der Vrede wees, meneer De Savoye,” sê sy eindelik. “Jy het die bouval en die toegegroeide tuin gekoop … niks meer nie. Jy behoort dit tog te besef.”
Hy frons liggies. “Ek het die plek gekoop om dit te red. Die Van Wyngaardts sal altyd hier welkom wees.”
Sy gaan staan en draai na hom.
“Ek sal nooit weer hierheen kom nie! Toe dit aan tant Sophia behoort het, het dit nog vir my iets beteken! Nou is dit net ’n ou huis!”
“Nie so haastig nie, juffrou Engela! Ek besef dat jy ontsteld is, maar oor ’n paar maande sal jy dalk anders voel en sal jy na Rust der Vrede terugverlang.”
Sy byt op haar tande.
“Dit was die laaste en enigste band wat my aan die familie gebind het. Daarsonder is ek nie meer deel van die Van Wyngaardts nie!”
“Dis nie heeltemal waar nie, weet jy? Jy is die ewebeeld van die trotse, aristokratiese Engela van Wyngaardt … jou grootmoeder. Dit is iets wat jy nie kan wegredeneer of vergeet nie.”
Sy begin weer aanstap.
“Hoekom wil jy ons aan jou bind? Jy het jou eie familie en ou tradisies.”
Hy bly ’n lang ruk stil en sê dan: “Julle kan julleself nie meer help nie. As jou grootouers nie ontydig gesterf het nie, sou dit dalk anders gewees het.”
“Dit is dinge wat verby is. Ek sal nooit weer na Rust der Vrede terugkom nie. Dit sal my net hartseer maak om te dink dat dit nou aan ’n vreemdeling behoort.”
“Dis jammer dat jy my as ’n vreemdeling beskou.”
Sy kyk na hom.
“Dit is tog wat jy is, meneer de Savoye. Suzanne sal nie omgee om nog hierheen te kom nie en bes moontlik Philip ook nie. Vir my sal jy egter net ’n vreemdeling bly, en ek wil jou nooit sien as die meester van Rust der Vrede nie! Ek wil jou nooit sien in die rol wat ’n egte van Wyngaardt toegekom het nie! Ek wil nie weet dat Rust der Vrede vir altyd vir ons verlore is nie!” Daar is ’n snik in haar stem, en sy draai haastig om en stap terug na die huis.
Armand de Savoye kyk haar ’n lang ruk agterna. Eindelik draai hy stadig om en stap met die laning af na die pad waar hy sy motor geparkeer het. Hy is diep ingedagte toe hy die park verlaat, in sy motor klim en stadig wegry.
Engela staan op die ruim voorstoep en kyk hoe hy aan die onderpunt van die park verbyry. ’n Gevoel van verset teen die indringer verdryf haar hartseer. Hy is ’n gebore edelman, hy is sjarmant en hoflik, hy is aantreklik en fabelagtig ryk, maar hy het nie die reg om die enigste iets wat die Van Wyngaardts nog aan mekaar bind, weg te neem nie. Geld kan baie koop, maar dit kan nie lojaliteit of ’n ou geskiedenis en herinneringe koop nie. Dit kan nie liefde en vriendskap koop nie. Dit kan niks koop behalwe dit wat tasbaar en verganklik is nie.
Sophia kom by haar staan.
“Ek is jammer, Engela; ek is jammer dat ek Rust der Vrede moes verkoop.”
“Ons kan Tante dit nie kwalik neem nie. Al wat seermaak, is dat ’n arrogante, selfversekerde ryk man soos Armand de Savoye die huis gekoop het.”
Sophia frons ongelukkig. “Hou jy dan nie van hom nie?”
“Nee, Tante, ek hou beslis nie van hom nie. Hy wil nie net die huis hê nie, hy wil ook die familie en die herinneringe hê. Dít is iets wat hy nooit sal kan kry nie.”
Sophia aarsel.
“Ek het hom baie van jou vertel, en hy het daarna uitgesien om jou te ontmoet. Hy het soms lank voor ouma Engela se portret gestaan en dan het hy gesê: “Sy was ’n waardige dame. U vader moes trots gewees het op haar.” Sophia sug liggies. “Ek het hom vertel dat jy en ouma Engela uit een stuk gesny was. Jy het haar geaardheid en haar trots, haar lieftalligheid en haar sin vir regverdigheid. Ek het geweet dat jy hom nie sou teleurstel nie, maar ek is jammer dat jy nie van hom hou nie.” Sy kyk na Engela. “Ek het gehoop dat julle … mekaar sou vind en dat die huis op dié manier nog in die familie sou bly.”
Engela kyk geskok na haar tante.
“U moes tog geweet het dat dit nie só eenvoudig is nie, tant Sophia! Suzanne sou daardie rol baie beter kon vervul.”
Sophia glimlag half treurig.
“Miskien het ek ’n fout gemaak. As Armand en Suzanne trou, sal dit goed wees. Tog wou ek graag gehad het dat dit jý moes wees wat hier woon. Jy sou ons voorouers nie teleurgestel het nie. Jy is ons lang geskiedenis waardig, Engela. Jy sou die Van Wyngaardt-naam hoog kon hou.”
Engela staan diep ingedagte na die verweerde stoepreling en staar. Hoe sy ook al probeer, sy kan nie die verset in haar teen De Savoye afbreek nie. Dis goed dat hy nie van tant Sophia se planne geweet het nie. Sy is nog vry en sonder verpligtinge teenoor enigiemand. Net van een ding is sy seker – sy wil Rust der Vrede nooit weer sien ná Nuwejaar nie. Sy wil ook nie weet wat hier gebeur en of Suzanne en Armand gaan trou nie.
Sy glimlag effens. Hulle het De Savoye nog maar skaars ontmoet, en daar word al van trou gepraat. Is dit dan nou die laaste wanhopige poging om Rust der Vrede te behou? Waarom laat hulle die hele saak nie met rus nie? Dit sal die klomp se verdiende loon wees as Armand de Savoye met ’n wildvreemde meisie trou en so die huis finaal onder die Van Wyngaardts se neuse wegraap. Hulle het nog altyd situasies beheer met doelgerigte gewetenloosheid, maar hierdie keer is hulle magteloos. Armand de Savoye sal nie toelaat dat hulle op sy gevoel speel of aan hom voorskryf nie. Hy het meer mag as hulle almal saam en is ’n gedugte teenstander. As hy net kon vermoed watse planne hulle in die skild voer, sou hy sy rug finaal op hulle draai.
“Jy is baie stil, Engela,” sê tant Sophia.
Engela glimlag.
“Ek dink sommer net aan al die planne wat al klaar gesmee word, Tante. Suzanne en ek word al klaar as bruide
