regering in Namibië, het die SAW tydens die politieke verwikkelinge in Suid-Afrika ná 2 Februarie 1990, toe onderhandelings met die ANC begin het, weer ’n teiken van negatiewe propaganda geword. Die SAW is verder ook toenemend in swart woongebiede ontplooi waar ’n ander oorlog, sedert 1986 toe ’n noodtoestand afgekondig is, in intensiteit begin toeneem het.
Die soldate van die SAW het dus nooit aan die einde van die Grensoorlog die nodige erkenning gekry vir hulle aandeel in die daarstelling van stabiliteit en vrede in Namibië nie. Inteendeel, weens die politieke verwikkelinge in Suid-Afrika het hulle weer ’n teiken vir negatiewe propaganda geword. Die onbeantwoorde vrae het net meer geword en die onsekerheid of al die opofferings tydens die Grensoorlog werklik die moeite werd was, het toegeneem.
Hoewel die Suid-Afrikaanse Veiligheidsmagte en veral die SAW soms gevoel het asof hulle vir die wolwe gegooi is, het hulle tydens die oorgangsproses ’n kritieke rol vervul om stabiliteit vir die verkiesing in 1994 te verseker. Weer eens is hulle nie werklik vir hulle aandeel bedank nie en het hulle ook nie die erkenning gekry wat hulle verdien het nie. Daar is glad nie aandag gegee aan die ontnugtering van dienspligtiges wat weer eens gevoel het dat hulle die oorlog verloor het nie. Verder is die Burgermag-eenhede, wat ’n jare lange tradisie in Suid-Afrika was en ook ’n groot bydrae tot stabiliteit in die oorgangstyd gelewer het, verplig om te ontbind.
Ek het ook besef waarom die WVK my so ontstel het. Hoewel hierdie kommissie ’n belangrike terapeutiese rol vervul het deur openbare erkenning te verleen aan mense wat weens apartheid gely het, het prof Piet Meiring, medevoorsitter van die kommissie, tydens ’n persoonlike gesprek aan my gesê dat dit baie jammer is dat so min Afrikaners, en veral ook dienspligtiges, aan die proses deelgeneem het. Hermann Giliomee wys ook daarop dat die WVK se ondersoek, wat twee jaar geduur het, hoofsaaklik op die gruweldade wat deur veiligheidsmagte gepleeg is, gefokus het en dat dit met maksimum publisiteit gepaardgegaan het.29 Die onthullings hiervan was ’n groot skok vir wit mense, en veral Afrikaners, wat grotendeels afgesonder was van die oorlog in die swart en bruin woongebiede en die maniere hoe inligting verkry is. Vir die meerderheid wit mense en veral die SAW was die WVK dus nie versoenend nie. Dit kan miskien die rede wees waarom daar vir ongeveer tien jaar ’n stilte in die Afrikaner-geledere was en daar in dié tyd so min oor die Grensoorlog geskryf is.
Die meeste wit mense en meer as die helfte van die Afrikaners was volgens Hermann Giliomee in die jare negentig hervormingsgesind. Hierdie siening word deur die uitslag van die referendum van 1992 bevestig.
Die Viëtnam-veterane het eers met die oprigting van die Viëtnam-oorlogsgedenkteken ervaar dat die onreg teen hulle reggestel word. Ken Smith, wat besoeke aan die gedenkteken organiseer, het sy eerste besoek aan die gedenkteken soos volg beskryf: “Ek onthou sekere ouens, ek onthou sekere reuke, ek onthou sekere tye, ek onthou die reën, ek onthou Oukersaand, ek onthou die weggaan. Ek was in ’n paar lelike voorvalle betrokke – ek onthou hulle. Ek onthou gesigte. Ek onthou … Vir sommige mense is dit soos ’n begraafplaas, maar vir my is dit meer soos ’n katedraal. Dit is meer soos ’n godsdienstige ervaring. Dit is meer soos ’n katarsis.”
Die besoek aan die gedenkteken het Ken Smith gehelp om vrede te maak. Dit het hom versterk om te doen wat hy moet doen.30
Die afgelope paar jaar is daar ’n groot toename in die skryf van boeke oor die Grensoorlog, die ontwikkeling van webwerwe op die internet waar gesprek oor die oorlog gevoer word en besoeke aan slagvelde. ’n Muur van herinnering is ook opgerig en verskeie inisiatiewe van veteraanorganisasies is aan die gang om seker te maak dat dit wat hulle ervaar het, nie vergete raak nie. Hierdie inisiatief kan verder deur die gemeenskap ondersteun word om sodoende vir hulle meer erkenning te gee.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
