“Jy gaan nie sommer net heeltemal verdwyn nie, Salome. Asseblief, belowe my. Jy moet vir my skryf. Asseblief! Skryf na Hendrik toe. Ek sal die briewe by hom kry.” Toe sy die aarseling by Salome sien, pleit sy opnuut: “Asseblief, Salome! Jy is al een, al mens teenoor wie ek my hart kan uitpraat, wat weet …”
“Goed. Ek sal. Ek sal van my laat hoor.” Die groot staanhorlosie slaan in die voorportaal. “Ek moet nou gaan. Calvyn wag seker al.”
Net vlugtig druk sy Ria ’n oomblik lank styf teen haar vas.
“Moenie saamkom nie. Bly hier,” fluister sy hees, en dan is sy by die deur uit. In die voorportaal aarsel sy. Dan stap sy met besliste tred op die stoep uit en oorhandig die twee tasse woordeloos aan Calvyn. Deon en sy ma is nie met ’n oog te sien nie. Miskien is dit beter so. Daar is tog niks te sê nie.
Dis lank stil in die motor op pad dorp toe. Calvyn het ’n hewige frons op sy voorkop. Salome se gesig is stil, onleesbaar.
“Wat gaan jy nou doen?” vra hy eindelik.
“Ek gaan weer vir my werk kry soos voorheen, natuurlik.”
“Sal jy … regkom?”
“Ja. Ek is gewoond om vir myself te sorg.”
“Salome …” Die eerste keer sedert sy Calvyn de Ridder leer ken het, lyk hy amper verleë, half ongemaklik. “Salome, ek sal bly wees as jy sal toestem om ’n maandelikse toelaag te ontvang. Ek voel jy is geregtig daarop. Deon sal …”
“Ek verwag niks nie. Nie van jou nie, en ook nie van Deon nie. Ek is op niks geregtig nie, en ek verkies dit so. Daar is geen rede hoekom jy oor my slapelose nagte moet hê nadat ek vandag vertrek het nie.” Sy aarsel. Hoekom iets so belagliks kwytraak? vra sy haarself af. Asof die baas van Babilon ’n enkele minuut oor háár sal wakker lê.
Sy vervolg haastig: “Babilon was ’n blote tussenspel in my lewe, en ek is van voorneme om so gou moontlik daarvan te vergeet. Daar is eintlik niks wat die moeite werd is om te onthou nie. Ek gaan my ou lewe, soos ek dit geken het voordat Deon de Ridder op die toneel verskyn het, hervat asof daar geen onderbreking was nie. Ek sal julle aanraai om dieselfde te doen.”
Dan is dit stil tussen hulle. Hy help haar op die stasie, sien toe dat haar tasse in die kompartement kom, koop selfs vir haar vrugte en ’n paar tydskrifte by die boekstalletjie. Dan word haar gesiggie geraam in die treinvenster en hy hoor haar sê: “O ja, terloops, jou aandrok hang in die kas. Jy sal dit daar kry. Dankie vir … die leen daarvan.”
Sy mond gaan oop, maar die trein het reeds begin beweeg. Dis sy wat die laaste woord inkry: “Die geld wat jy die afgelope maande in my bankrekening inbetaal het, sal ek terugbetaal sodra ek weer ’n vaste inkomste het … met rente. Babilon sal geen skade deur my ly nie.”
“Salome!”
Die trein vermeerder snelheid en die treinvensters flits soos rolprentsnitte by hom verby. Dan is sy weg en sy oë staar vas teen twee blink spoorstawe.
In die trein skiet die landskap by haar verby, maar Salome sien dit nie. Haar blik is na binne gekeer, waar dit so kil en dood en leeg is. Is dit hoe ’n mens voel wanneer jy voor die grootste mislukking van jou lewe te staan kom? Is dit hoe ’n mens voel wanneer jy dapper genoeg is om te besef dat jy met ’n verlore stryd besig is en die wit vlag hys? Is dit hoe jy voel wanneer jy eindelik tot die volle besef kom dat jy te gou te maklik beloftes aan ’n mens en geloftes aan God afgelê het en jy dié punt bereik waar jy met ’n hangende kop moet bely: ek kan nie, Here, ek kan my geloftes nie gestand doen nie?
In die maande wat volg, gaan die lewe op Babilon sy gewone gang, asof Salome en haar teenwoordigheid van ’n paar maande skaars ’n floue rimpeling op die oppervlak veroorsaak het – soos ’n naaldekoker wat rakelings oor die watervlak vlieg en net ’n skaars merkbare rimpeling teweegbring.
Oënskynlik … Salome het op ’n keer gesê dat sy ’n spook in die groot herehuis van Babilon is, en so vind drie mense dat sy tog nie heeltemal van Babilon verdwyn het nie, dat haar spook dikwels op die mees onverwagte oomblik opduik, en in hul harte wek dit verskillende emosies.
In die voorman, Hendrik Jansen, stu opstand en die ou verset teen standverskil opnuut en helder na die oppervlak. Hoe dikwels haal jy nie die room van karaktervastheid en ruggraat onder die eenvoudige klere en harde werkershand uit nie? En hoe dikwels is die vrot en vuil nie onder die blink glans van geld verberg nie? Die eerlike werker word nie geken nie, maar Deon de Ridder, omdat hy daardie van dra en Babilon en sy geld agter hom staan, word baie vergewe en min toegereken.
’n Hendrik Jansen word summier veroordeel en beskuldig toe dit uitkom dat hy in die motor was waarin sy baas se vrou verongeluk het, want hy is Hendrik Jansen, ’n voorman, ’n nul met net sy klere aan sy lyf en die paar rand van sy salaris aan die einde van die maand in sy sak. Maar ’n Deon de Ridder kan oop en bloot ontrou pleeg, en hoewel daar baie agteraf gefluister word, word hy nog steeds met stroperige vriendelikheid gegroet, word hy nog steeds uitgenooi en sy sondes voor sy onskuldige vrou se deur gelê. Sy was sleg, sy is self die oorsaak dat Deon groener weivelde gesoek en gevind het. Dis háár skuld, alles haar skuld. En Deon de Ridder gaan skotvry, bly gewild, sy karakter sonder ’n skrapie.
Toe Deon ná drie maande en nadat sy egskeiding van Salome gefinaliseer is, dadelik aankondig dat hy met Wanda Wolfaardt gaan trou, is dít ook niks nie. Niemand is verbaas of geskok nie, want hy is ’n De Ridder, van die ryk verhewe-bo-kritiek De Ridders van Babilon.
Vir Ria is haar dae nou nog eensamer as ooit tevore. Salome het op haar stil manier, met haar sagte glimlag en begrypende hart, die lewe soveel draagliker gemaak, soms selfs ’n sprankie vreugde daarin gebring. Net die wete dat nog iemand weet – en verstaan – dat sy die voorman van Babilon bemin, het al so baie beteken. En nou is Salome weg en dis of die eensaamheid en frustrasie Ria in hierdie maande wil wurg.
Was dit nie dat Salome woord gehou het en af en toe van haar laat hoor via Hendrik nie, weet Ria nie of sy dit langer op Babilon sou kon uithou nie. Maar haar briewe aan Salome is darem ’n uitlaatklep waarin sy al haar geheime verlangens en hartseer met vrymoedigheid kan uitstort. Dat daar nog steeds kontak tussen Ria en Hendrik en Salome is, weet nie een van die ander mense op Babilon nie; dit is ’n geheim wat Hendrik en Ria nougeset bewaar.
Dat Calvyn se onmoontlike humeur, sy lang, bot stilswyes, sy maskeragtige gesig aan die spook van Salome toe te skryf is, sou niemand kon raai nie. Al wat almal besef, is dat Calvyn by die dag onmoontliker raak, dat jy dit skaars kan waag om jou mond teenoor hom oop te maak of hy spring in jou keelgat af, dat hy niks meer vir enigiemand te sê het nie, maar hom terugtrek in sy studeerkamer, en dat hy soos ’n slaaf en besetene op die plaas te kere gaan asof hy alles in een dag wil vermag. Calvyn se gedrag word al onverstaanbaarder en onverklaarbaarder vir die mense wat saam met hom in een huis woon.
Waar Salome eindelik ná haar dagtaak die veilige hawe van haar losieshuiskamertjie bereik en moeg op die bed gaan lê, vou sy, nadat sy eers ’n rukkie met toe oë gelê het, die koerant oop. Dis al verlede week se koerant wat sy altyd uit die kantoor neem om te lees nadat die nuwe een verskyn het. Belangeloos dwaal haar blik oor die hoofopskrifte, haar gedagtes elders. Sy weet nie hoe sy dit gaan regkry nie, maar op die een of ander manier sal sy móét deurkom, want haar maandelikse paaiement van afbetaling aan Calvyn móét gestuur word. Sedert sy weer werk gekry het, het sy getrou elke einde van die maand ’n bedrag in ’n koevert gesit en Babilon se adres daarop geskryf. Hoe bitter dit ook al gegaan het om deur te kom, en hoe dikwels sy al sonder die noodsaaklike moes klaarkom – daardie bedrag is elke maand eerste afgetrek en gepos. Daar was nooit ’n briefie by nie, nooit ’n verduideliking
