vandag vir jou, dis jou trots wat seergekry het, nie jou hart nie. Jy het nog nooit een keer in jou lewe iets gedoen waarvoor jy nie lus was nie, waarvoor jy werklik ’n onbaatsugtige opoffering moes doen nie. Ja, ek weet jy het hard gewerk om te kom waar jy is, maar jy het nie verniet gewerk nie. Daar was ’n beloning, nie waar nie?
“Maar nou … daar sit twee hulpelose mansmense in die grootste penarie en verleentheid en jy kan hulle help. Veral vir Johan, ’n jong man in die fleur van sy lewe, vasgekluister aan ’n stoel … en jy wil nie, want daar is nie ’n beloning daaragter nie. Al wat dit van jou vra, is eerlike, opregte, liefdevolle naastediens sonder om iets terug te verwag. En tog gaan jy iets terugkry, Marista. Ek beloof jou dit vandag. Die lewe het my geleer dat dit nog altyd waar bly: Werp jou brood op die water …”
Marista se kop is geboë. Ouma kan maklik praat. Dis nie sý wat ’n vreeslike gek van haarself gaan maak nie! Die ouer vrou sug diep.
“Nou goed. Laat maar staan. Ek was my hande in onskuld. Ek het maar net gedink … terwyl jy wíl weggaan, kan jy jouself ook diensbaar maak. Maar … nou ja, dis seker te veel gevra van jou.”
Sy klink diep teleurgesteld, maar die ou oë hou die strak gesiggie hier by haar knie speurend dop.
“Lettie sê Michael werk bedags soos ’n slaaf en wanneer hy eindelik huis toe kom, moet hy nog kom kos maak vir hom en sy verlamde broer en …”
“Ek dog dan Sabien is daar. Ouma het gesê …”
“Almiskie! Verder sit die arme, verlamde Johan die een uur ná die ander eensaam in sy kamer, sonder iemand wat darem ’n woordjie met hom gesels en vir hom ’n bietjie tee bring. Jy is jonk en sterk en gesond, en al dink jy op dié oomblik jy kry swaar, Marista, het jy nog nooit werklik in jou lewe gely nie. Daardie mooi gesiggie van jou het daarvoor gesorg. Maar nee. Hulle moet maar opsnork met ’n ou huishulp terwyl jy wat hulle kan help, jou dae in sondigheid deurbring …”
“Ouma!” Marista se blou oë is soos pierings. “Van watter sondigheid praat Ouma? Hoe kan u …”
“Natuurlik is dit so. Hierdie gepronk voor mansmense met gulsige oë en dit net met twaksakkies en toue aan jou liggaam. Wat is dit anders as sonde? Kan daar groter ydelheid wees! Die liggaam is tog meer as net om klere aan te hang of om te ontbloot. Ja, toe maar, ek weet presies wat jy dink. Ek is van die ou, uitgediende garde, uit die ou doos, maar ek sê reguit: Jy is tot meer in staat as dít, Marista. Jy het nie net ’n mooi gesig en mooi liggaam nie. Daar is ook verstand in jou kop, hoewel jy dit tot hiertoe nog nie gebruik het nie. Hoekom die goeie Vader jou dit gegee het, weet ek nie. Jy het dit mos nie nodig nie, of liewer, wil dit nie hê nie. ’n Mens het nie verstand nodig om jou te vertoon nie …”
Dié keer val Marista haar ouma in die rede, en dis op hierdie oomblik dat die familieverwantskap baie duidelik tussen hulle uitkom. Sy klink amper na ’n weergawe van haar ouma toe sy kil sê: “Ek het nie geweet u het so ’n lae dunk van my nie, Ouma. Ek kom baie dinge vandag agter. Dat mense my nie bewonder nie, maar eintlik bespot en bejammer. Dat my verloofde agter my rug rondflankeer, en dat die één mens aan wie se lojaliteit en liefde ek vasklou, ook maar nie juis agting vir my het nie. Dit was voorwaar ’n dag vol openbarings gewees.”
Ouma se oë kyk stip. Sy moet stry teen die drang om alles te verongeluk en haar kleindogter teen haar bors vas te druk. Maar dis nie nou die aangewese oomblik om te toon hoe lief sy hierdie kleinkind van haar wel het nie. Marista is bederf. Sy was nog haar hele lewe daaraan gewoond om net van bewondering en liefde omring te wees. Dis alles goed en wel, maar sy moet leer dat ander mense ook op liefde en aandag geregtig is en dat sy nie net haar lewe lank kan ontvang en nooit van haar kant af gee nie.
Marista kyk ewe strak terug. Goed. Sy sal hulle wys: hulle almal, daardie klomp katte, Wouter en … ook Ouma! Daardie ander klomp kollegas van haar dink mos sy is ’n gek. Wouter beskou haar blykbaar net as ’n nuttige trap op die leer van sukses. Ouma dink sy is selfsugtig, gemaksugtig, sonder durf, ydel en sondig! Nou goed.
“Hoe weet ’n mens of Duiwelskloof se mense nog ’n huishoudster soek?”
Net die bewing van die ou hand op die kierieknop verraai die opbruisende vreugde in die ou hart. Sy het gewen! Haar antwoord klink egter ongeërg, so asof dit haar regtig nie kan skeel na watter kant haar kleindogter besluit nie.
“Jy moet hulle seker bel.”
“Nou goed. Dan gaan bel ek. Wat is die dorp se naam?”
“Middeldraai.” Eers toe Marista die oproep wil bespreek, sukkel tant Miemie orent en wikkel vinnig met behulp van die kierie. “Miempie-kind, net ’n oomblik.”
Hierdie keer versag Marista se hart glad nie by die aanhoor van die ou troetelnaampie nie. Sy is te kwaad, te verontwaardig en seergemaak.
“Wat is dit nou weer, Ouma?”
Die kierie klop op die mat, en skielik kekkellag die ou dame. “Jy moet vir jou parmantig hou met my, Miempie! Wag maar, die baas van Duiwelskloof sal jou mak maak. Hy is glo maar goed beduiweld.”
Marista se mond kry ’n vasbeslote trek. Werklik, Ouma is onmoontlik! Eers maak sy haar sleg, en nou probeer sy haar bangpraat!
“Ag so? Maar ek kan self goed beduiweld raak as dit nodig is.”
Ouma val byna op haar rug. Haar oë straal.
“Regtig? O, maar dis wonderlik, Miempie! Ek het nie eens geweet jy het genoeg vuur in jou om jou te vererg nie, wat nog te praat van beduiweld word. O, gaaf! Gaaf!”
Die kierie gee ’n paar ingenome, vinnige kloppies op die mat. Sy het Marista nou net daar waar sy haar wou gehad het. Sy voel darem haar gewete so effens aan haar knaag dat sy hierdie kleinkind van haar so sleggesê het, maar as ’n mens nie sterk is nie, moet jy slim wees, troos sy haarself.
“Kom sit, kind, en klim af van jou perdjie. Jy kan nie sommer bel nie. Ons moet eers die saak bespreek.”
“Ek sien niks te bespreek nie. Ek bel om te vra of hulle nog ’n huishoudster wil hê, en as die betrekking nog nie gevul is nie, sê ek net ek is beskikbaar. Dis mos ál.”
“Dis nie ál nie. Jy weet niks nie,” laat tant Miemie bondig hoor. “Jy kan nie sommer net sê jy kom nie. Daardie Michael-broer van Lettie sal eers alle besonderhede wil hê. Ons moet eers ’n storie gereed kry.”
Marista frons. “Wat bedoel u met ’n storie?”
“Jy kan tog nie as Marista Minnaar daarheen gaan nie, mens. Gebruik tog jou verstand. Lettie sou tog seker al iets in verband met jou in haar briewe huis toe laat val het. As jy nou skielik moet aansoek doen om die betrekking as huishoudster, sal daardie Michael-kêrel sommer dadelik snuf in die neus kry. Na Lettie se vertellinge te oordeel, is hy nie ’n pampoen nie.”
Marista se frons verdiep. Dis waar. Dit is nie so eenvoudig soos wat sy aanvanklik gedink het nie. Tant Miemie se ogies flits lewendig. Nou is sy so in haar element. Die lewe het sommer weer interessant geword! “Ons sal vir jou ’n skuilnaam moet kry. Laat ek sien … Hoekom gebruik jy nie jou wettige naam nie? Wat is verkeerd met Miemie? Dit was my ouma s’n, en toe my ma s’n, en myne, en jou ma s’n en ook joune …”
“Ouma, ek het nie gesê daar skort iets met Miemie nie. Goed. Dan is ek Miemie.”
“O, ek wou net sê … jy kan my nooiensvan gebruik – Greyling. Dis ’n goeie, egte boerevan.”
