lank?”
“Die kend kom met die daglig.”
Hoofstuk 5
Willem onthou om sy rookgoed saam te neem, ook ’n hemp en stewels. Hy sit nog water op die stoof en gooi koffie in die koffiesak. Toe trek hy eers aan en stap uit in die grouheid van die voordag. Sy honde wat intussen weer teen die agterdeur gaan lê het, gaap en loop vaak agter hom aan.
Die reent wat met soveel windlawaai gepaardgegaan het, het nie veel indruk gemaak nie. Die grond is nat, maar hy merk nêrens enige modderplasse nie. Miskien is daar meer water veldin. Hy brand om op te saal en te ry, maar Caroline is in kraam en hy sal nie kan wegkom voor dit verby is nie.
Hy gaan sit op die melkkamer se stoepie, steek sy pyp op en trek die rook diep in.
Verbeel hy hom of hoor hy ’n vrou skree? Caroline?
Sy moet moed hou, dis nou-nou oor en verby, dan kan sy rus.
Sy het swaar gedra aan hierdie kind en die laaste dae was moeilik – vir hom ook. Sy was in haarself gekeer, ingedagte en ongeduldig. Gister was sy stug te midde van die feestelikheid, maar kon tog nie anders as om beleefd te wees teenoor Jacoba wat langs haar gesit het nie. Hy hou van Jacoba se oudste seun. Die jongman het ’n kop op sy skouers en die familietrekke is duidelik. Sy ma was nie verniet eers met sy pa se broer getroud nie en Arnoldus is sy kind. As hy weet hy kry so ’n hardwerkende seun laat doop hy die nuwe kleintjie Arnoldus Renier. Dalk dié dat Jacoba hulle so uitgevra het oor name. Sy wil hê hy moet sy oom vernoem. Wat sal dit wees – ’n seun of ’n dogter? Hulle het reeds vier seuns en twee dogters. Nog ’n meisiekind en die vroumense raak hom oor. Hy sal nie weet hoe om hulle te hanteer nie. Seuns word wild groot, maar meisies is anders en Maria is klaar sy oog se appel.
Hy onthou hoe onhandig hy was toe Caroline haar die eerste keer in sy arms gesit het. Sy was soveel kleiner as die seuns en boonop van kop tot toontjies so volmaak, hy het haar dadelik liefgekry – Maria Elizabeth. Hulle moes haar volgens gebruik na sy kwaai skoonma vernoem en sy aard nogal na die ouvrou – net so eiesinnig. Maak nie saak nie, sy besit sy hart so volledig dis moeilik om te verklaar. Miskien sien hy in haar die terglustigheid en lewenslus wat Caroline te gou verloor het.
Die klein merrie het gister byna sy Bybelvoorlesing verongeluk met haar samespraak. Tog verstommend hoe goed sy die gedeelte uit haar kop ken! As hy dit vooraf geweet het, het hy haar op die tafel getel en haar dit laat voordra. Sy sou dit geniet het. Ja, eendag sal sy iemand wees – die vrou van ’n groot staatsman of ’n koningin soos Ester van die Bybel. Beste van als is, sy is sy dogter en sy dogter sal sy bly.
Willem kyk ver. Hy kyk verby die rook wat hy uitblaas en sien die heuwels al blouer afsteek teen die grouheid van die skemerlug. Die skaduwees krimp, maar die velde lê nog net so wyd soos elke ander dag op Mispa – die plek waar die Almagtige vir Hom ’n toring gebou het sodat Hy sy skepsels kan dophou.
Dis die storie waarmee sy pa die hel se vrees in hom ingepreek het, maar dis ook hoe hy met sy swaarkry vrede gemaak het. Die Here sien, Hy kyk en sien nie net die kind wat huil van uitputting nie, maar ook die pa wat die platriem lig en slaan.
Vandag kyk hy met trots na die werk van sy hande. Hy is die baas van hierdie plaas. En gisteroggend wil Jan Adriaan sowaar weer vir hom kom sê hy het ook erfreg, volgens wet moes hulle pa die grond tussen al sy seuns verdeel het. Vir wat?! Hy het drie man se werk gedoen voordat hy veertien was. Waar was Jan Adriaan en oorlede broer Daan toe? Aan die blink klippies uitkrap saam met die ander skelms van Sodom en Gomorra, Jan Adriaan soos ’n skoothondjie agter Daan aan die verderf in en nou wil hy ’n stuk van Mispa kom inpalm. Hebsugtig sonder gelyke …
Willem skreef sy oë. Verbeel hy hom of sien hy iemand by die sydeur uitstap. Kan einste Jan Adriaan wees, hy het gesê hy wil vroeg inspan, Neels ook. Net jammer Caroline kan nie sonder Hester nie, maar dalk is sy nie langer nodig nie. Die son skiet sy eerste strale uit en die werfhaan spring op sy stellasie en kraai. Vandag kondig hy nie net die dagbreek aan nie, hy kondig die geboorte van ’n nuwe seun vir Mispa aan.
Met ’n glimlag om sy mondhoeke staan Willem en opkyk na die bokamer waar hy minute gelede sy vrou aan die genade van ou Sêrah agtergelaat het. Hy druk sy pyp dood en stap flink kombuis toe. Die honde wat sy gemoedstoestand sien verander het, draf kwispelend agterna. Doelie is op haar pos en het koffie gemaak. Sy roer in die pappot, haar skouers styfgetrek.
“Môre, Doelie.”
“Seur Willem.”
“Is Sêrah nog bo?”
“Ja, my seur. Dit gaan swaar.”
“Hoe weet jy?”
“Nôi Hessie het kom koffie haal.”
“Ek dag die kind kom met die dagbreek.”
“Partykeers wil hy nie.”
Willem sak in sy stoel neer. “Skink vir my.”
Sy is klaar daarmee besig. Hy gooi suiker en melk in, vat ’n beskuit en sit dit weer terug. Wat gaan aan? Caroline was voorheen lank in kraam, maar toe was die pyne flou en ver uitmekaar, nie so intens soos hy ’n uur of twee gelede waargeneem het nie. Hy is bekommerd. ’n Uitgerekte geboorte kan gevaarlik raak.
Doelie lig een van die skinkborde met koffie en beskuit. “Ek vat vir hulle nog drinkgoed.”
“Waar is Siena?”
“Sy help saam met nôi Hessie.”
Willem brand sy mond toe hy te vinnig sluk. Wat moet hy doen – boontoe gaan of hom besig hou met die melkery? Hy trek Daniël se gatvelle af as hy nie vanoggend opdaag vir werk nie.
“Die dag ná Kersfees en die partytjie is verby.” Klink soos Susanna, en dit is. Sy loop reguit na hom en kom sit haar hande op sy skouers. “Môre, swaer Willem.”
“Dag, Susanna. Jy is vroeg.”
Sy het ’n bloes aan met baie valle, ’n hoë kraag wat seker veronderstel is om haar gesig te versier. Dit help nie – sy frons steeds asof sy gereed is om te pik.
“Ons is op pad. Jan Adriaan het gaan kyk of daar iemand by die stalle is wat kan help inspan.”
“Danko.”
“Dis die dag ná Kersfees, hulle maak hul eie brousels.”
“Danko en Hansie slaap in die stalle. As hulle onkapabel is, help ek.”
Sy kom sit langs hom en tuit haar mond asof sy ’n soentjie soek. “Wil jy so graag van ons ontslae raak?”
“Jan Adriaan het gisteraand gesê hy ry vanoggend, of is ek deurmekaar? Caroline se pyne het laas nag begin.”
“Siestog, ja. Ons het wakker geword van die onrustigheid. Hoe gaan dit?”
“Te stadig.”
“Het iemand dalk tee gemaak?”
“Nog nie.”
Susanna gooi maar vir haar ook koffie in. Sy drink dit swart en bitter. “Ek het vir Hester gesê sy klim ’n mal perd op met die Khoi-vrou, én ek het vir Caroline gevra hoekom sy nie Kimberley toe kom vir die bevalling nie,
