nou vir jou ’n ding,” val Japie met die deur in die huis.
“Wat se ding dan, Japie?” wil Tanna nuuskierig weet.
“Seker ’n wonderlike ding,” knor oom Kola.
“Bly stil, Kool Estruis. Laat mens tog hoor. Vertel maar, Japie. Moet jou nie aan oom Kola steur nie. Was daar iets oor die nuus?”
“Nee, heiden jissie, Tanna, daar was nie vanaand tyd vir nuus by oom Daan-hulle nie. Dis daar by hulle omtrent ’n deurmekaarspul.” Hy swyg afwagtend.
Tanna stel hom nie teleur nie. Haar oë word spits soos pylpuntjies: “Nou wat dan, Japie?”
“Nee, hulle kry toe laatmiddag ’n telegram dat Dawid-hulle môre vroeg hier sal wees, hulle ry deur die nag, vir die hitte, vir die kind, sien. Dwársdeur die nag,” beklemtoon hy vernaam.
In plaas van bly te word, kry Bina ’n groot verdriet in haar. Hulle ry deur die nag. Dalk lê Molly met haar kop teen sy skouer en slaap, want sy mag. Dawid is haar man.
Dawid sal môre eerste ’n draai by sy pa se winkel maak, want hy stel lewendig belang. En sy, Bina, sal ongeërg moet “Môre-Dawid-hoe-gaan-dit,” en voortgaan met haar werk. Haar hand, klein en wit, sal een oomblik in sy sterker, bruiner hand wees. Dawid aard na sy ma, want tant Rykie word ook maklik bruin van die son, al dra sy ’n kappie.
“Tanna,” kla Bina, en haar stem klink soos toe sy klein was, “ek voel nie so lekker nie, ek gaan ’n bietjie lê.”
Tanna lê bekommerd haar hand teen Bina se voorkop om te voel of sy koors het. Oom Kola knor: “Hierdie lopery in die son vir ou Duraan se bankrot winkeltjie moet end kry.”
Japie lewe op oor die “bankrot”, wat hy so gou moontlik weer aan oom Daan sal oordra. Maar hy lyk ook teleurgesteld oor Bina wat die geselskap wil verlaat. “Ek dog ons gaan nog bietjie buite sit, Bina, ek wil jou vertel van die affêre daar by die Duraans. Heiden jissie, die vrou van Dawid is mos opstêrs en met niks tevrede nie, ant’ Rykie is skoon op haar senuwees, dit maak skoon en dit bak en slag en was en stryk.”
“Wat laat jou dink ek stel belang om te hoor, Japie?” vra Bina gesmoord. “Vertel vir Tanna, ek loop.”
En sy vlug na haar broeiwarm kamertjie waar sy so sag moontlik probeer huil, die trane wat sy opgaar sedert sy vroeër vanaand haar voorkop teen Makkie se warm lies gedruk het terwyl die ryk bokmelk in die beker sjirts.
2
Soos Bina verwag het, is Dawid redelik vroeg by sy pa se winkel. Hy kon nog altyd so lewendig in alles belangstel. Sy lei af dat hulle voordag aangekom het, waarna hy na die lastige kind moes omsien terwyl sy vrou slaap.
Sy oë is rooierig van moegheid. Hy bring die dogtertjie saam, om te spog soos hy sê, en “om haar ’n rukkie uit Molly se hande te vat”. Hierdie woorde het vir oom Daan, rooierig en sweterig en blesserig, ’n grimmige laggie laat kry.
Bina lei verder af dat die brekfis wat sy ma kamer toe gestuur het, onaangeraak op die skinkbord koud geword het. Dawid self het in die kombuis ontbyt geëet, en wys laggend die spikkels op sy hemp waar die kleintjie ’n mond vol pap uitgeproes het.
Is dit moontlik, wonder Bina met ’n hoopvolheid wat haar beskaam, dat Molly se kos kamer toe gestuur is om haar langer uit die geselskap te hou?
Dis ’n mooi ou dogtertjie wat net begin loop. Sy word nie dikwels op die naam genoem nie, hoewel Dawid allerhande troetelnaampies vir haar het. Haar naam is glo Zonaline, nogal moelik om te onthou. “Ek sê maar sommer Lientjie as Molly ver is,” lag hy. Hy lag altyd saam met die praat. Bina het hom nog nooit bedruk gesien nie.
Terwyl Dawid energiek winkelsake met sy pa gesels, probeer Bina ongemerk maats maak met Lientjie, soos sy ook verkies om die kleintjie te noem. Dit moet tog net nie lyk of sy Dawid se guns deur Lientjie probeer wen nie. Sy is o, so versigtig. Sy ken verwerping in haar lewe; want ja, sedert daardie gesprek met die skoolhoof weet sy dat haar pa haar doodgewoon weggegooi het, niks anders nie. Hy kon harder geveg het om haar te behou, wat die vreemde vrou ook al gedoen of gesê het.
Dis ook maar goed dat sy haar nie openlik met die kind besig hou nie, want na sowat ’n uur kom Molly daar aan en waaier dadelik vir Dawid in oor die lekkergoed in Lientjie se hand. Dit was juis tyd vir ’n koppie kitskoffie, wat deur Bina gemaak en staan-staan by die toonbank gedrink is. Oom Daan bring altyd flesse vol moerkoffie, maar dit lyk of dit vanoggend agterweë gebly het. Die geselligheid het natuurlik die rietskraal mensie vies gemaak, want vir Bina groet sy nie eers nie.
Sy gryp die lekkergoed en hou die kleintjie se taai handjie in die lug, asof dit so besmet is dat dit afgekap moet word. “Really, Dave, you know it’s spoiling Zonaline’s appetite,” sê sy in noukeurige Engels vir Dawid wat Dave geword het.
Vir Bina, wat ’n werklik tweetalige Engelsjuffrou gehad het, is dit duidelik aangeleer. Die er is net te veel met die tong gerol. “Fetch me a damp cloth, will you,” beveel sy vir Bina. In oom Daan se rigting kyk sy nie eers nie.
“Die voer van ape is verbode,” sê Dawid in Bina se rigting, sodat sy besef hoe ver hy van sy tuisbodem weggegroei het. Hy praat van ’n stadse dieretuin, terwyl hier net blouape in rivierbome is. En Molly praat ’n soort rolprent-Engels. Sy bring nietemin die klam vadoekie en kyk hoe Molly eers daaraan ruik en dan met rukkerige bewegings die mollige handjie en huilende smoeletjie afvee.
Dat hy vir Bina aangespreek het, was ’n tweede fout. “Don’t be ridiculous, Dave,” sê Molly en gryp die kind wat nou woes oor die lekkergoed skreeu, op haar smal heup. Eintlik lyk sy self nog soos ’n dogtertjie, rokkie en al.
“Hoekom praat jy weer net Engels?” vererg Dawid hom regtig ’n bietjie, sodat die lag uit sy stem verdwyn.
“I’m a city girl,” hap sy terug.
“Fietas,” kreun oom Daan ligweg en toe lyk dit of hy die woord wil terughap. Hy vee met die hand oor sy beswete voorkop.
En weg is Molly met die skreeuende, skommelende kind op die heup.
“Wat sê Pa tog nou hiervan,” sê-vra Dawid in ’n moedelose stem, nou sonder lag.
“Ek sê ’n man staan by sy vrou,” antwoord oom Daan.
“Maar as sy jou van jou mense wil vervreem?”
“Dan staan jy nog by haar. Van eie bloed kan jy nooit vervreem word nie. Maar haar liefde moet jy elke dag verdien.” Daar is pyn in die pa se oë, maar sy fynerige stem is vas. Bina verstaan waarom almal hom met soveel respek bejeën.
“Ja, Pa,” sê Dawid gedwee: “Wat sê Pa nou van my plan om mure uit te breek en ’n slag al die ou motgevrete voorraad uit te gooi?”
“Ons lewe goed genoeg, ek en jou ma. Doen dit eendag as jy moet kom oorvat.”
“En as my eendag vroeër as Pa s’n is?”
“Ja, ek het so verlangs vermoed jy wil kom om te bly. Hoe jy by Molly verby sal kom, weet ek nie.”
Dit moet wees dat hulle van Bina vergeet het, want hulle praat asof sy nie bestaan of verstaan nie. Sy voel skuldig omdat sy toegelaat het dat Dawid se vrou haar as bedreiging sien, want sy is dit nie. Sy is maar net Bina wat oor die rantjie stap
