onthoof?
Omdat Jakobus, ondanks sy mislukte pogings om die paganiste tot ander insigte te bring, baie lief was vir Spanje, het ’n paar volgelinge sy oorskot op ’n boot teruggebring om by Finisterre te begrawe. Die paganiste was nie te vinde hiervoor nie en die volgelinge moes na die binneland vlug, waar hulle Jakobus iewers begrawe het.
Byna agt eeue later, in die jaar 813 of 814, het ’n herder genaamd Pelayo of Pelagius ’n visioen van ’n helder ster gekry wat hom gelei het na die plek waar Jakobus glo begrawe is. Dit is hier waar die katedraal later gebou is en waaraan die dorpie Santiago de Compostela sy ontstaan te danke het. Die dorp se naam vertel die storie: Santo Iago (Heilige Jakobus), Compos (veld), Stella (sterre). Jakobus is ook die beskermheilige van Spanje.
Die eerste opgetekende rekord van ’n pelgrim wat die Camino gestap het, dateer uit die jaar 940. In die daaropvolgende eeue het tienduisende mense elke jaar van verskeie uithoeke in Europa gestap om hulde te gaan betoon by Jakobus se graf, en in die proses vergifnis te kry vir hul sondes. Die Camino begin by jou voordeur, die oomblik wat jy een voet oor die drempel sit.
Daar was glo ook geforseerde pelgrimstogte: In plaas van tronkstraf moes sommige veroordeeldes die Camino gaan stap. Jy kon selfs jou Camino “delegeer” en iemand anders stuur om te gaan stap en namens jou vergifnis by Santiago de Compostela te ontvang.
Die Camino het só gegroei dat dit die ander twee bekende en antieke Christelike pelgrimstogte – dié na Jerusalem en Rome – in gewildheid begin oorskadu het.
Brierley vertel dat die aanvanklike groei gesien moet word teen die agtergrond van die Katolieke Kerk se poging om hulle in die vroeë Middeleeue in Spanje te vestig, veral nadat die More tydens die Kruistogte verdryf is.
Ook hier het die apostel Jakobus ’n mitiese – en omstrede – rol gespeel: Hy staan in Spanje bekend as Santiago Matamoros (Saint James the Moor-slayer). Volgens die legende het die apostel op ’n wit perd verskyn tydens die Slag van Clavijo en ’n oormag More met sy swaard verbrysel.
Van Melkweg tot More … dit bly ’n magiese verhaal wat miljoene mense se verbeelding vandag steeds aangryp.
* * *
9 Maart 1816: 5 rebelle gehang … net Stephanus Cornelis Bothma se tou het nie gebreek nie … aanklaer Jacob Glen Cuyler … . “It will perhaps be a satisfaction to His Excellency to hear the prisoners one and all died fully resigned to their fate …”
10 Oktober 1815 … “ruffian” … Frederik Cornelis (Freek) Bezuidenhout (55) van die plaas Baviaansrivier … nou Silverbrook (Johan Troskie) weier om gearresteer te word, plaas in Baviaansrivier … geskiet op Pandoers … shot and killed, weggekruip in rock crevasse.
My rowwe notas oor die Slagtersnek-rebellie ruk hand uit op my irriterende klein Samsung Netbook se skermpie.
Ek kan nie ophou dink aan die genoegdoening wat ek gaan ervaar wanneer ek die laptop en foon op Charles de Gaulle wegsmyt nie. Dit is absurd om hier in die lug, op pad na die langste vakansie van my lewe, ná al die brandende hoepels waardeur ek die afgelope paar maande moes spring, wragtig te sit met ’n artikel wat nog nie klaar is nie. Dit is om van sertifiseerbaar mal te word.
Bun Booyens, my eerste redakteur by Weg, het een oggend tydens ’n praatjie by die KKNK vertel hoe sy joernaliste se skryfstyle verskil. Toast Coetzer se woorde vloei soos ’n waterval, en Bun kry altyd die idee hy skryf sommer terwyl hy met sy knieë bestuur en met die ander hand ’n KFC Rounder eet. Dana Snyman is weer soos ’n kat wat kleintjies kry. Jy moet hom versigtig benader, nie te naby kom nie, maar eerder jou afstand hou en as jy weer so kyk is daar ’n mooi geboorte.
En ek? Erns sit voor die laptop soos ’n hond wat gif ingekry het …
* * *
Ek swig ondanks (of dalk weens) die werksdruk voor die in-flight-vermaak se skermpie. Die laptop se battery gaan dit in elk geval nie maak tot in Doha nie – ek sal maar op die lughawe tydens die agt uur lange stopover die een of ander plan met Slagtersnek moet bewimpel.
Ek scroll deur die flieks. My oog vang Wild (2014), die film met Reese Witherspoon in die hoofrol, gebaseer op die topverkoperboek met dieselfde titel deur Cheryl Strayed.
Wild vertel die verhaal van Cheryl se epiese solo-staptog langs die Pacific Crest Trail in die VSA. Sy het byna een duisend agt honderd kilometer alleen afgelê in vier en negentig dae, met weinig stapervaring en oneindig meer bagasie as dit wat sy in haar groot rugsak saamdra.
Haar staptog begin in die Mojave-woestyn in die suide van Kalifornië. Sy kry tydens die stap voortdurend terugflitse na haar kinderjare, haar ma se dood, rowwe seks met vreemdelinge en ’n heroïenfase daarby. O ja, ook die verbrokkeling van haar huwelik én ’n aborsie. ’n Mens wil amper vir haar soos in ’n cartoon uit die New Yorker vra: “Other than that, Mrs. Kennedy, how was your trip to Dallas?”
Die film is besonder inspirerend. Ek kan nie anders as om verskeie raakpunte tussen Strayed se storie en my eie komende staptog te vind nie.
Kyk, ek voorsien nie ek gaan nodig hê om dou van ’n tent af te lek omdat ek geen water het nie, of so lank soos sy gaan moet stap sonder om ’n enkele ander siel te sien nie. Daarvoor is die Camino gans te gewild: My gidsboek verklaar daar het in 2014 presies 237 886 pelgrims by Santiago de Compostela opgedaag. Hiervan het 161 994 die Camino Francés, dieselfde roete wat ek gaan aanpak, gevolg.
Maar nes Strayed het ek ook baie bagasie waarvan ek graag ontslae wil raak. Fisiek en emosioneel. Bagasie wat my al baie lank baie besig hou, waaraan ek nie noodwendig wil dink nie, maar wat altyd onder die oppervlak skuil. Die krake in die “room beneath the floor”, soos die psigoanalis James Hollis na die onbewuste verwys. Want kyk, ek dink nie ’n mens besluit sonder rede(s) om ses weke verlof in te sit en stoksielalleen deur Spanje met ’n rugsak te gaan stap sonder ’n selfoon, horlosie of kamera nie.
Ek pen so tussen die Slagtersnek-notas enkele aanhalings uit die fliek neer, veral wanneer sy na vele uitdagings, krisisse en avonture die eindpunt by the Bridge of the Gods op die Oregon-Washington grens bereik:
•“There is no way to know what makes one thing happen, and not another. What leads to what. What destroys what. What causes what to flourish, or die, or take another course? What if I forgive myself? What if I was sorry?”
•“We are never prepared for what we expect.”
•“After I lost myself in the wilderness of my grief, I found my own way out of the woods. Thank you … for everything the trail had taught me and everything I couldn’t yet know.”
•“It was my life – like all lives, mysterious and irrevocable and sacred. So very close, so very present, so very belonging to me. How wild it was, to let it be.”
* * *
Met watter gedagtes en gewaarwordinge gaan ek oor ongeveer veertig dae by die katedraal in Santiago de Compostela opdaag? Of eerstens: Gaan ek dit tot daar maak?
Kom ons sit eers die ooglopende sielkundige uitdagings, wat op sigself ’n katnes is, opsy. Vier fisieke dinge spook pal by my:
1. Ek is op twee en negentig kilogram erg oorgewig.
My body mass index (BMI) is ’n steierende 31,1 – dus is ek tegnies vetsugtig. ’n Bietjie soos die titel van ’n Valiant-song: Diknek en kleintandjies. So dit gaan maar sukkel teen die Pireneë uit op Dag Een. Daar was mooi voornemens en plannetjies om die Camino aansienlik ligter
