’n mooi storie, en dit oortuig my. Maar hoekom jy na hierdie uithoek toe gekom het …”
“Die pad het so vir my oopgemaak. Ek kort nog ’n vak vir hoërskool.”
“Nie dat ons kla nie. Kom, ek help jou goeters afdra. Ek wil ook kyk of Komien toe vandag die skool kom skoonmaak het.”
“Dit sal ’n groot verskil maak. Ek moet sê, ek voel al meer tuis as gister.”
“En mevrou Thirion?”
“Ek sal so sononder se koers afstap soontoe. Dalk aanvaar ek haar aanbod.” Hoe kan hy vertel van sy rustelose eerste nag alleen? En durf hy wag dat dit beter word, as hy weet dit kan net erger word?
“Dis dan goed so. En rus nou eers oor die ergste hitte, jy weet mos al?”
Nelis sluimer vermoeid op die warm bed in. Hy het nie op groot skaal uitgepak nie, omdat hy nie weet of hy weer sal moet inpak nie. Die goed wat in die skoolvertrek hoort, het hy wel oorgevat.
Hy was vandag by die bank aan en het gesorg vir genoeg kontant om ’n maand se losies vooruit te betaal. En in elk geval moet hy sy baadjie terugkry. Dis ’n verskoning, indien dit sou blyk dat mevrou Thirion haar bedink het.
Hy weier om te erken dat sy voorneme enigiets met Nida te doen kan hê. Hy kan trouens van Boel se kant af probleme te wagte wees as hy saam met Nida onder een dak verkeer. Hy is gister duidelik genoeg gewaarsku.
Hy weier ook om, soos gister, weer loerjan te speel. Hy onthou die beeld van Nida met die strooigeel sonhoed. En dis al wat hy behoort te onthou. Hy gaan nie op haar en Boel spioeneer, in die man se slaai krap nie. Sy is niks van hom nie. Dis Reinet wat op hom wag. Hy dwing Reinet se beeld na vore: vlinderlig, gesellig, borrelend. Ook toe-eienend, ja.
Hy talm tot dit goed skemer is. Die mense hier eet seker laterig saans. Hy vermoed daar word gewerk tot dit te donker is, en daar is diere wat versorg moet word. Soveel kon hy darem al bedink of uitvind.
Hy sluit die deur sonder om iets saam te vat. As die onderhandeling met mevrou Thirion slaag, kan hy reeds vanaand daar eet en besluit wat om te kom haal. Wat van sy vuil wasgoed? Hy voel ietwat oorweldig deur die onbekende druk van ’n eie huishouding, hoe klein ook.
Byna oorhaastig, asof hy dalk sou kon omspring, kies hy die voetpad tussen die melkbosse en blinkblaarbosse deur; so het Dewald die plantegroei aan hom uitgewys. Hy steek die stofpad oor wat die slagaar van die lintvormige klein nedersetting vorm. “Boontoe” en “ondertoe”, so lui dit.
Hy begin stadigaan besef dat hy nie baie maklik aansluiting by hierdie mense sal vind nie. Losweg aangenaam verkeer, ja, maar nie inherent deel word nie. Hierdie landskap en sy inwoners word nie maklik geopenbaar nie. Hy is nie ’n boorling nie.
Almal is bedrywig, hardwerkend, besig om op koorsagtige wyse ’n bestaan aan die weerbarstige oewer te ontworstel. Hier oorheers die arbeid van die hande. Hier is slegs plek vir gereedskap, mense en diere wat hoogs funksioneel is. Geen sagte oord vir ’n gekwelde siel nie.
Dis bo alles ’n basiese lewe. Jane Venter het eenvoudige kos opgedis: sag gestoofde bokvleis, stoweperskes, stampmielies. “Blamaans op Sondae,” het sy met selfvertroue gelag.
Die veeleisende ou skoonpa, oom Ou-Deew, hanteer sy met redelike gemak. Sy is een kwart Engels van afkoms en as die ou te veel raas en kla, slaan sy oor na Engels. Die “volksverraad” gee hom dan stilstuipe en almal kan hulle normale gang gaan, lag Dewald onderlangs.
Oom Ou-Deew se stories was eindeloos, en die egpaar het vir Nelis wenkbroue gewikkel toe hy begin vertel van die trop mak ganse wat sy oorle’ pa gehad het wat elke aand op ’n sekere plek amok gemaak het wanneer hulle aangejaag word, “tot my oorle’ pa eendag sou uitvinne …”
Sy skoondogter het taktvol dog ferm onderbreek “dat die meneer moeg is na die treinreis en seker ’n uiltjie wil gaan knip”, waarop die ou vererg teengekap het: “Uiltjies, ja, maar ganse tel niks, niks. Dis ook oor julle jonger geslag nooit na iets wil luister nie, dat julle nooit iets sal weet nie.” Dis slegs die vernuftige tienjarige Fransie wat sy oupa se storie aan tafel graag enduit wou hoor, maar sy ma het hom kundig koudgelei.
Dis waar, hulle is dankbaar oor sy koms. Hulle, of Dewald altans, aanvaar sy motivering van ’n stiller plek sonder buitemuurs, al is dit tydelik, ter wille van voltooiing van sy studie. Maar hy is en bly iemand wat sy brood in die skaduwee verdien. En so sal hy ’n vae gestalte in hulle ervaringsveld bly, veral as hy nie tussen hulle woon, onder een dak nie. So maak hy hom wys. So vergoeilik hy sy voorneme om van die losiesaanbod gebruik te maak.
Die versoeking is groot om by die oopstaande agterdeur met gaasdeur aan te meld, want dit lyk na die mees logiese ingang. Hy is bewus van kombuisgeluide, en die lokkende geur van pangebakte vleis of wors walm na buite.
Liewer nie hierdie kant nie, besluit hy dan, al is hy waarskynlik reeds raakgesien. Nie te gou te eie raak nie. Hierdie saak moet op formele vlak geloods word. Daarom stap hy om na die eintlik ondienlike voordeur, wat ook oop staan hoewel ’n toegerankte stoepie dit beskut.
Sou hulle vanuit die kombuis sy doelgerigte gang vanaf die rantjie tot hier dopgehou het? Of is hulle te besig? Daar is nie die gegons van stemme wat mens in die gesellige aandsamesyn sou verwag nie. Stil mense, dus.
Die toegerankte stoepie, saam met die watervoor wat naby verbyloop, kompleet met bruggie, gee ’n suggestie van koelte. ’n Ronde klip dien as deurstop. Hy klop. Te lig, huiwerig. Hy klop weer, vas van plan om hakskene te wys as daar nog ontsnapkans is. Hoe het hy tog so ’n twyfelaar geword?
Dan hoor hy voetstappe uit die binnehuis aankom. Hy weet sommer dat dit Nida is. Haar tred is, net soos sy, beheers. ’n Oomblik lank voel hy ’n vreemde roering in hom: om ’n vrou se voetstappe in jou huis te hoor, stemmig en bekend. En hy dink, vir die soveelste keer: ek moes met Reinet getrou en haar saamgebring het. Hoe onmoontlik kan dit immers wees? Hulle is verlief genoeg. ’n Fraai klein bruilof, en siedaar. Sy sou kon aanpas. Hy vermoed ’n sterk vermoë tot aanpassing by ’n vrou, enige vrou, wat met oorgawe haar keuse gedoen het.
Nida Thirion lyk ietwat afgerem van dagwerk en hitte. Maar sy is so volkome geakklimatiseer, deel van hierdie stuk natuur, dat haar voorkoms by hom verbygaan. Sy sou misplaas lyk as jy haar deur ’n ring sou kon trek. Hy hou nogal van die tikkie onbestudeerdheid in haar houding, net genoeg om te kenne te gee dat voorkoms vir haar nie deurslaggewend is nie. En tog sal sy nooit slordig of onnet kan lyk nie. Sy is kompleet, dis die woord wat in sy kop kom.
Hy is bly dat sy nie verbaas lyk, onkant betrap nie. “Ag, my ma se voorbarigheid,” sê sy net terwyl sy haar hande oopgooi. “Ek hoor sy het gister vir Dewald gebel voor jy nog behoorlik by jou deur in was.”
“Dit maak nie saak nie. Dit was moedig van haar, want sy ken my nie.”
“Ja, maar sy plaas jou in ’n moeilike posisie. Wie sê jy wil by enigiemand bly?”
“Ek het die saak goed deurdink, en ek wil. Voorlopig, altans. Dis baie alleen daar bo teen die rant, en ek is nie ’n raakvatter in die huis nie.”
“My ma verstom my,” is haar enigste reaksie. “Sy is normaalweg nie een … maar toe maar. Meneer Hoffman, jy kon maar by die kombuisdeur ingekom het, aangesien die huis agterstevoor gebou is.”
Hy vestig nie nou haar aandag daarop dat die “meneer”-storie reeds aangespreek is nie. “Ek kom op ’n besige uur. En julle dae is lank.”
“Vir
