om self kos te maak en sommer voor die TV te eet. Terwyl sy in haar ma se huis gewoon het, het sy nooit kos gemaak nie. Haar ma se sjef en die huishulpe het dit gedoen.
Sy glimlag toe sy onthou hoe geskok Leonie was toe hulle die eerste keer saam in hulle woonstel was en Stella haar vertel sy het nog nooit ’n maaltyd voorberei nie. Leonie het resepte gehad of gegoogle en sy het eintlik vir Stella leer kook.
“Jy moet by ons kom eet,” neul haar ma heeltyd, maar sy sê nee. Sy wil nie meer van haar ouers afhanklik wees nie en haar kom en gaan is buitendien ongereeld. Nog ’n rede waarom sy nie by die groot huis wil gaan eet nie, is dat Janus en sy gesin altyd daar is. Sy het eenvoudig nie lus vir hulle geselskap en sy manier van terg nie. Daar is altyd ’n angel in sy grappies.
Sy tel die wynglas op en neem ’n teug. Hoor iemand aan die voordeur klop. Met ’n sug skakel sy die stoofplate af en loop voordeur toe.
“Haai, Pappa. Dis ’n verrassing.”
Hy dra nog sy werksklere, pak en das. Sy kry die indruk dat hy moeg is.
“Ek kom net ’n bietjie gesels, my kind.”
“Pappa is welkom. Kom in. Ek is besig om spaghetti bolognese te maak. Pappa kan kyk hoe ek kook en dan saameet. Daar sal genoeg wees. Ek het gewoonlik heelwat kos oor. Hier is ook lekker koue wyn in die yskas.”
Hy lag. “Nou toe nou. Ek het net op die regte tyd gekom, lyk dit my. Nie dat ek mag eet nie, hoor. Jou ma verwag my mos vir ete.”
“Ag, hou my geselskap.”
Haar pa woel sy das los, trek sy baadjie uit en hang dit aan een van die eetkamertjie se stoele. Sluk van sy wyn. Hy gaan sit op een van die hoë stoeltjies by die toonbank van die kombuis.
Stella skink vir hom ook wyn en skakel die plate weer aan. Die uie is nog net halfpad klaar en sy begin weer kap. “Sjoe, dit laat my oë altyd traan.” Sy lag en kyk na haar pa, wat haar sit en dophou. Hy sluk van sy wyn.
Stella wonder waarom hy gekom het. Hy moet iets op die hart hê. “Hoe gaan dit, Pappa? Baie besig?”
Hy frons en kyk na sy glas. “Halfleeg in plaas van halfvol.”
Sy maak die gekapte uie en knoffel bymekaar, gooi dit by die olyfolie in die pan en roer dit. “Hoe bedoel Pappa nou, dit gaan halfleeg?”
Sy sug is amper meer van ’n kreun, en dit maak haar onrustig.
“Ons het nou al ons plattelandse winkels gesluit. Nog net die een op Stellenbosch is oor. Ek sal die groot winkel in Pretoria ook moet sluit of verkoop.”
Stella skrik so groot dat sy die vleis amper laat val wat sy intussen opgetel het. “Wat? Ek glo nie wat ek hoor nie. Waarom sluit Pappa winkels?”
Daar was ses plattelandse winkels en een in Kerkstraat-Wes in Pretoria. Die een in Pretoria was hulle groot “moneyspinner” soos haar pa dit altyd genoem het. Hy wou egter nie in Pretoria gaan woon nie, veral nadat hy die pragtige landgoed in Jonkershoek gekoop het, maar het verkies om op en af te vlieg.
Deesdae vlieg Janus meer rond as haar pa. Hoe op aarde gebeur dit dat haar pa nou die winkels sluit?
“Sake het ietwat agteruitgegaan,” sê hy, sy oë neergeslaan, asof hy skaam is om haar in die gesig te kyk.
Sy kyk na sy duur hemp en snyerspak. Hy lyk versorg genoeg. Nie na ’n man wat finansieel in die knyp is nie.
“Wat het dan gebeur?”
Sy oë is troebel. “Ons het verliese gely en die boekhouers het ons verneuk. Korrupsie is toegesmeer. Ek moes wakkerder gewees het. Ons aandele is heeltemal af, en nou kom daar nog ondersoeke na ongerymdhede.”
Stella staar geskok na haar pa. Vergeet skoon van die braaiende uie en knoffel. “Maar … waarom het ek niks daarvan geweet nie?”
“Ons het probeer om alles op te los sonder dat almal daarvan te hore kom, maar dis eenvoudig onmoontlik om alles weg te steek. Mense snuffel dinge uit.”
Was julle dan oneerlik? wil sy hom vra, maar sy hou haar in. “Maar … net onlangs het Janus daardie peperduur Ferrari gekoop …”
“Dis vandag teruggeneem. Natuurlik kon hy dit nie betaal nie.”
Sy ruik die uie brand en ruk die pan van die plaat af. Sit dit eenkant. Skakel die borrelende water af.
Haar bene voel lam.
Sy trek ’n hoë stoel nader en gaan sit. Staar haar pa onbegrypend aan. “Ek is dan heeltyd onder die indruk dit gaan so goed met Swift Meubileerders. Pappa gee nog beurse vir die universiteit, sover ek weet.”
Hy vryf met al twee hande oor sy gesig. “Dit sal herbeding moet word, ongelukkig. Dit het lank baie goed met ons gegaan, maar nie meer nie. Ek is net goddank bly jy het klaar gestudeer en het ’n praktyk. Ons het seker te lekker gelewe.” Hy lag wrang, sonder humor. “Ek dink daaraan om ons huis op Plettenbergbaai te verkoop. Dit sal darem ’n aantal miljoen inbring. Ons het baie skuld.”
Stella dink aan die partytjie ná die gradeplegtigheid met die vele gaste, die duur spyseniers en weelderige kos. Die Franse sjampanje, asof Suid-Afrikaanse vonkelwyn, wat eintlik uitstekend is, nie goed genoeg is nie. Toe kom Janus boonop met ’n duur Ferrari daar aan.
“Wat van dié plek, Pappa? Moenie vir my vertel ons gaan Swift House verloor nie?”
“Ons moet probeer vashou, net nie meer so uitspattig lewe nie. En minder onthaal. Dis duur om te onthaal, veral as jy ryk vriende moet imponeer.”
Skokvlae trek deur Stella. “Ai, Pappa, wat kan ek doen om te help?”
Sy glimlag is hartseer. Daar is trane in sy oë wat haar hart laat ruk. Hy was altyd so vrygewig. Die eerste keer wat sy tekort geken het, was in haar gemeenskapsjare ver van die huis af, en selfs dít kon nie regtig as swaarkry geklassifiseer word nie. In elk geval is sy heeltyd van die huis se kant af ingestop. Haar ouers het goed vir haar gesorg.
Maar daar is sy gekonfronteer met hoe mense lewe wat arm is. Wat met veel, veel minder as sy moet klaarkom. Sy was skaam oor haar oorvloed en het links en regs uitgedeel.
“Ek gaan vir my blyplek op die dorp kry en dan kan julle hierdie kothuis verhuur,” stel sy voor.
Haar pa glimlag skeef. “Dankie, my kind, maar dit sal ons probleme nie oplos nie.” Hy kreun en vryf weer oor sy gesig.
Stella se hart krimp ineen van jammerte.
“Het ek maar beter toesig gehou, maar ek het te veel op ander vertrou. Om so in die steek gelaat te word, is ’n baie groot skok.”
Stella is agterdogtig. “Pappa, is dit net die boekhouers wat oneerlik was, of het Janus …?”
Haar pa se oë is kwaad en hartseer. “Jou broer het te veel van ons winste afgeskep. Jy weet hoe lief hy vir blink karre en die perde is. Ek kan nie verstaan hoe ek so blind kon gewees het nie. Alte dikwels het hy sonder Chanelle naweke in Pretoria gebly en wat daar aangegaan het, wil ek liewer nie weet nie.”
Arme Pappa, maar jy het vir hom die voorbeeld van dié lewenstyl gestel, dink Stella meewarig. Janus het altyd
