op die Golanhoogland gesterf en nou is drie van sy kleinseuns in hierdie Pesach-oorlog betrokke.”
Shoshana is onseker oor wat omtrent Binyamin se voorgenome Bar Mitzvah op Donderdag gedoen moet word.
Toe hulle laataand terugry huis toe, sien hulle die rye tenks en ander militêre voertuie wat wag om Betlehem binne te gaan. Dis asof die hele nag van die geluid van hulle motore vibreer. Dit reën sonder ophou. Marc word yskoud toe hy drie ambulanse sien staan. Sou Rivkah daar wees? Hoe kan hy ooit weet? Hy voel magteloos na sy selfoon, al weet hy dis onmoontlik om met haar kontak te maak.
Heelnag deur hoor hy vliegtuie oor die stad dreun. ’n Geluid wat hy nog nooit tevore gehoor het nie. Dit vervul hom opnuut met vrees vir Rivkah se veiligheid.
“Wees met haar, wees met haar!” bly hy pleit. Hy sien haar tenger figuurtjie in die groen uniform en koeëlvaste jekker, die baadjie met die pelskraag teen haar gesig opgeslaan, die donker oë onder die baret, die geweer teen haar rug.
“O, God,” kreun hy. “Moet háár nie ook neem nie.”
Hy vergeet om vir sy ma te skryf, vergeet van sy dagboek. Hy teken verwoed in sy sketsboek. Al sy vrese en al sy hoop. Hy teken die jong rabbi op die muur. Weer en weer. Die lig in sy gesig. Hy huil terwyl hy teken.
Dinsdag hoor hy niks van Rivkah nie. Dit reën onafgebroke. Iemand sê dat dit die eerste keer sedert die 1967-oorlog is dat dit in April met Pesach reën en hael. Die aand sien hulle op televisie dat Palestynse terroriste die Geboortekerk in Betlehem beset het. Altesame twee honderd en vyftig gewapende Palestyne het die uitgestrekte kompleks binnegeval en hou twee honderd mense as gyselaars aan.
“Duiwelse slim set van Hamas.” Ruwth skud haar kop. “Nou kan die hele wêreld, ook die Christelike kerk, Israel verantwoordelik hou as daar bloed vergiet word op wat hulle as een van die heiligste plekke beskou.”
Woensdag daag Ofer onverwags daar op. Deels om sy vrou en sy ma te probeer gerusstel en deels om te sê dat hulle wel Donderdag met Bibi se Bar Mitzvah sal voortgaan. Hy sal die paar uur kan vry kry. Dit kan nie uitgestel word nie. Alles is reeds gereël.
Vir Marc is dit ’n welkome verligting om weer ’n man in die huis te hê, al is dit net vir ’n kort rukkie. Ofer, in sy uniform met die offisierskentekens, stel hom op ’n vreemde manier gerus.
“Kyk,” sê hy, en sug, “julle gaan baie verskillende menings hoor oor wat Israel se leër in dié dae doen. Miskien selfs in ons eie media, maar veral oor CNN en SKY. Probeer rasioneel dink. Sharon het Arafat tot vyand verklaar en gesê ons gaan die terroristeneste, veral dié in en om Jerusalem, uitwis. Ons opdrag is om die terroristenetwerk in die Arabiese stede en dorpe te vernietig. Die teikens is duidelik aan ons gestel: dié wat gewapen is en dié wat óns probeer doodmaak. Ons moet niemand seermaak wat nie by terreur betrokke is nie. Ons moet ons Tzelem Enosh respekteer. Dis ons respek vir onskuldige menselewens,” verduidelik hy vir Marc. “Daar is niks onduidelik omtrent die opdragte nie.”
Hy huiwer ’n oomblik, meet sy ma se krag, kyk vlugtig na Marc, want hy weet nou van Rivkah, en gaan toe voort: “Dit is gevaarlike werk. Lewensgevaarlik. Dit moet julle verstaan. In plaas daarvan om vanuit helikopters en bewapende skepe op bewoonde gebiede te skiet soos Amerika in Afghanistan gemaak het, het die generaals en bevelvoerders opdrag gegee dat die soldate te voet ingaan. Julle kan dink hoe kwesbaar dit hulle maak in nou straatjies waar motors geparkeer staan en waar baie van die huise met fopmyne toegerus is. Waar selfmoordbomplanters in huise skuil en hulself laat ontplof sodra die soldate inkom. Ja? Waar skerpskutters op die platdakke van huise wegkruip en ’n uitstekende uitsig op die manne het as hulle in die strate afkom en nie skuilplek het nie …”
Hy sien sy ma verbleek en hy staan op en lê sy hand vertroostend op haar skouer. “Ek is jammer, Mamma, maar jy was nog altyd een wat die waarheid wil weet. Ek kan dit nie vir jou sagter maak as wat dit is nie.”
Sy vee moeg oor haar oë. “Het Adonai ons dan teruggebring sodat ons hier uitgeroei moet word?”
Hy gaan sit weer. “Mamma, jy weet van beter! Israel se heropbou is die werk van God. Hy het dit tot stand gebring ná die Holocaust, die donkerste nag in die Joodse geskiedenis. Sal Hy ons dan nou in die steek laat?”
Sy skud haar kop troosteloos. “As ek sien hoe die grootste deel van die volk lewe asof die God van Israel nie hul God is nie, dan krimp my hart.”
“Mamma, die staat van Israel het tot stand gekom danksy God se ewigdurende liefde vir die Jode. Nie omdat hulle dit verdien het nie. Het Hy nie gesê dat Hy ons met ’n ewige liefde liefhet nie? Dink aan sy chesed, Mamma, sy genade.” Hy haal haar Engelse Bybel uit die boekrak langs hom en slaan dit oop. “Sal ek dit weer vir jou lees?”
Sy roer nie. Marc sien hoe die kneukels van haar hande oor haar knieë wit word en hy onthou dat sy die Holocaust beleef het.
“Esegiël 36, vers 22: ‘Daarom, sê vir Israel: So sê die Here my God: Dit is nie ter wille van julle dat Ek optree nie, Israel, maar ter wille van my heilige Naam wat deur julle oneer aangedoen is onder die nasies waar julle gekom het.’ Van vers 24 af: ‘Ek sal julle tussen die nasies uit wegvat, julle uit al die lande bymekaarmaak en julle na julle land toe bring. Ek sal reinigingswater oor julle uitgooi sodat julle rein kan word. Ek sal julle reinig van al julle onreinheid en van al julle afgodery. Ek sal julle ’n nuwe hart en ’n nuwe gees gee … en Ek sal maak dat julle volgens my voorskrifte leef en my bepalings gehoorsaam en nakom. Julle sal in die land woon wat Ek aan julle voorvaders gegee het, julle sal my volk wees en Ek sal julle God wees. Ek sal julle bevry van alles waarmee julle jul verontreinig het.’ En dan staan daar nog ’n maal in vers 32: ‘Julle moet weet, sê die Here my God, dat Ek dié dinge nie ter wille van julle doen nie. Al wat julle pas, Israel, is skaamte en skande oor julle optrede.’ Chesed, Mamma,” sê hy weer, “die heropbou van Israel is ’n daad van genade ten spyte van sy ongeloof, sy sekularisasie, sy ongehoorsaamheid en sy blindheid.”
“Maar hierdie oorlog wat nou uitgebreek het,” vra Marc, “wat beteken dit?”
“Het jy gehoor wat Sharon Maandag op televisie gesê het? Israel het by ’n kruispad gekom. Hierdie oorlog gaan oor ons wesenlike bestaan in hierdie land. Net Adonai kan ons red, nie Sharon of Ben-Eliezer of Peretz, vergeef hom, of Shaul Mofaz nie, net Adonai. En Hy sal. Ter wille van sy heilige Naam sal Hy. God is in hierdie oorlog. Maar die meeste mense in hierdie land is totaal onbewus van die geweldige geestelike stryd wat aan die gang is. Tussen God en die magte van die duisternis, Messias en die Antichris, die Woord van God en die verleiding van hedendaagse humanisme. Israel het tot stand gekom as ’n direkte gevolg van God se ewigdurende liefde vir sy volk en sy verbond met ons vaders, Avraham, Yitz’chak en Ya’akov. Die stryd vir Israel se reg om te bestaan, is God se stryd en Hy sal as oorwinnaar uit die stryd tree. Uit die aard van die saak moet Israel homself verdedig, maar Hy is in beheer. Sou Hy haar oor die afgelope vier en vyftig jaar in ses oorloë beskerm het en haar nou verlaat? Beslis nie!”
Hy glimlag vir Marc wat teen die muur aangeleun staan, sketsboek onder sy arm, kippah op die kop. “Luister, nuutgevonde Jood, ken jy die storie van Ya’akov wat by die Jabbokrivier met God geworstel het?”
Marc knik.
“God bring die Jode terug hiernatoe waar sy onuitspreeklike liefde hulle uiteindelik vir Homself sal wen. En hierdie Pesach-oorlog mag miskien net ons Jabbok van transformasie wees. Die plek waar Ya’akov, bang en heeltemal alleen, vir God ontmoet en waaragtig verander word. Waar hy Adonai van aangesig tot aangesig sal sien en tog bly lewe. Hoe het rav Sha’ul gesê? Dat daar ’n lig vir Israel sal opgaan en hulle die heerlikheid van God uit die gesig van Yeshua HaMashiach sal sien straal.”
“Dankie,
