Абыранным даҕаны. Көхсүм кэҥээтэ даҕаны, – диэмэхтээтэ хаста эмэтэ. – Туох сордоох кыыла булла буолла? Сүөһүгэ бэриниэ суох. Өссө кыра сүөһүгэ боотурҕаан да турдаҕына көҥүлэ буолсу мантан антах. Дьэ уонна бу өйүн-мэйиитин эн көрүөҥ! Ойбоҥҥо уу баар диэн билэн, apaaha, уу иһэ киирбит быһыылаах. Эн тэһэн баартыҥ кэннэ балачча тоҥмут ээт, мин сүүрүнэн нэһиилэ алдьаттым. Көр эрэ, ону икки-хас сиринэн тумсунан тобулута охсубут. Apaaha, уулуу олордоҕуна, сүөһүлэр тиийдилэр быһыылаах. Бу өйүн-мэйиитин! Төрүт киһи курдук баҕайы сылдьар быһыылаах. Оо, уолуйдум, куттанным даҕаны! Адьас илэ сиэхсит кэлэн олорорун курдук санаатым. Туох үлүгэрин ити мин харахпар оннук сүрдэнэн-кэптэнэн көһүннэ буолла? Ыарахан тыыннаах баҕайы сылдьар ээ быһыыта. Ону кыайан уйбаккабын, бу айылаах кэбилэнним ини бүгүн…
Уот тигинэччи умайбытын кэннэ, эмээхсин нэһиилэ саллаҥнаан туран, ынахтарын сыппайа таҕыста. Урут тымтыгын бэйэтэ уматан киллэрэн, хотон тулааһынын хайа барбытыгар кыбытан, сырдатынар буолара. Бу сырыыга оҕонньоро, батыһан киирэн, тутан биэрдэ.
– Ыл эрэ, оҕонньоор, өйдөөбүччэ, ити Салбырҕаскын бигээн көр эрэ. Өрүү иэппэт буолан хаалла. Уолаары гынна дуу, хайа үөдэн, – диэтэ, бастакы ынаҕын ыан бүтэрэн, иккиһигэр көһөрүгэр. – Мин күн аайы талкыйабын да, өрүү билиннэрбэт. Тыыллан да биэрэр кутайан, эмээхсин киэнэ матаҕата да улахана бэрт.
Оҕонньор, тымтыгын баҕанаҕа кыбытан, саҥата суох ыаммыт ынах иһин, тиийэн, бигээмэхтээн көрдө.
– Һa! Бүөрдээбит дии.
– Э‑һээ! Айылааҕа оннук буоллун. Ол иһин быйыл эрдэ соҕус буолуохтаах этэ, – эмээхсин үөрэ түстэ, чэпчээбит курдук буолла. – Соморойуҥ, дэлби кылгыахтаан, аанньа уулаабат. Apaaha, тииһэ кылыа буолбут дуу ханнык эрэ. Көрөн, аалан биэриэҥ этэ.
– Ээ, ол былырыыҥҥыттан кыайан уулаабат. Оҕонньор кырдьаахтаатаҕа даҕаны. Аны саас арыый кыайар-хотор эрдэххэ, кунаны айааһаныллыа этэ. Оччоҕо үйэбитигэр тиийэр оҕустаныа этибит.
– Маҥаас кунанчааны дуо? Маҥаас кунанчаан, дьэ, оҕус бөҕө буолан тахсыа, доҕор!
– Соморойу аны сайыҥҥыттан кур ыытыахпыт. Дьыл-уот үчүгэй буоллаҕына, икки-хас сыл уотуохпут.
Ити курдук ону-маны баллыгыраһан, киирэн чэйдээтилэр. Бүгүн ньыха киэһэ – эт сиэбэт киэһэлэрэ.
Эмээхсин, оҕонньоро кэлэрин кытта балачча кэҥээн, дьэгдьийэн, тыл-өс киһитэ буола түстэ. Аны хотон иһинээҕи кэпсэтиилэрин салҕаан, аттарын сааһын, ыттарын сааһын ырыттылар, быһаарыстылар.
Түмүгэр, саҥата суох олорбохтоон баран, эмээхсин үөһэ тыынан ылла:
– Эрэйдээхтэр бааллара төһө сылга-хонукка бараарыбыт, баайбыт-дуолбут сыыһын барытын ырыттахпыт үhү. Киһи да күлэр ээ. Бүгүн оттон ити биир кыыл дьүһүнүн көрөөрү, сиргэ охто сыстым буолбат дуо, мин. Уонна баран ханна уһун уоппун оттуох баҕайыбыный бу?
– Чэ, бээ, алыс айманыма! – оҕонньор эмээхсини намыратардыы оргууйдук саҥарар. – Кини даҕаны айыы кыыла ини, баҕар айыынан арахсыаҕа. Таҥара да кыыла
