куобах мэнээгэ этэ, турар-турбат бары сылдьар курдуга. Киэһэ хараҥаран, түһэ сытар сирбитигэр баран иһэбит. Кыракый чалым-чулум уулаах үрэҕи туораан эрдэхпитинэ, арай көрдөхпүтүнэ халдьаайы диэкиттэн туох эрэ улахан көтөн күпсүйэн иһэр эбит. Түргэн туттуулаахтар ытан көрдүлэр да, көтөрбүт таптарбакка үрдүбүтүнэн көтөн кэллэ. Саабын ылан, бэлэм турар киһи ытан саай! Онтум өс хоту аҥаара сууллан түстэ, аҥаара көтө турда.
– Эс, хайдах оннук буолуой? – минньигэстик ыһаарыламмыт күһүҥҥү куобах этин сии-сии киһим сирэйин-хараҕын одуулаһабын. Кэргэттэрбит ону-маны сэлэһэ хоско киирэн хаалбыттар. Василий Прокопьевич ахтыыларын хаһан да дарбатан, тупсаран, эбэн-сабан кэпсээччитэ суох. Ол иһин дьиктиргээн тыыммакка да олорон иһиттим.
– Түспүт аҥаарын баран көрүү буолла. Онтубут сып-сылаас куобах буолан соһутта, куобахсыт көтөр кытаахтаан испит.
Ити курдук Баһылай, биир дойдулааҕым, оннооҕор куобаҕы халлаантан ытан түһэрэр байанайдаах булчут этэ. Биирдэ булчут ыттар тустарынан кэпсэтии буолла. Аҕам Кэспиэк, күтүөм Балантыын Моойторук диэн булчут ыттарын туһунан кэпсээтим. Ыттан таһынан сырыыны сылдьар олус булчут этилэр. Кини эмиэ булчут ыттана сылдьыбытын аҕынна. Москубаҕа мунньахха бара сылдьан спаниель боруода ыт оҕотун атыылаһан илдьэ кэлбит, Кармен диэн ааттаабыт. Иитэн, бүөбэйдээн кэлин куска илдьэ сылдьар буолбут.
– Куспун ууттан таһааран биэрэн абырыыра. Окко түспүт куһу хайаан да булан төннөрө,– диэн иһирэхтик ахтан ааспыта. Куһу ууттан кыайан ылбакка, окко түһэрэн баран булбакка булчут дьон төһө кыһыйдыбыт, хомойдубут этэй.
Биирдэ күһүн элбэх буолан оройуоҥҥа ыарыһахтары көрө тиийбиттэр. Үлэлэрэ үмүрүйбүтүн кэннэ кустаабыттар. Син добуочча бултуйан, киэһэ утуйалларын саҕана кустарын үллэстэн сыппыттар. Сарсыарда ким эрэ саҥата:
– Хайа, оронум анныгар ирээт кустарбын бырахпытым суохтар. Ким дьээбэлээтэ, билиниҥ эрэ? – диэн төгүрүччү көрбүт.
Атыттар эмиэ кустарын сүтэрэн соһуйуу бөҕө, аймалҕан буолбут. Василий Прокопьевич уһуктан оронун аннын харбаан көрбүтэ, аҕыйах куһа эбиллэн чөмөх буолбут. Күлсүү бөҕө буолбут, ыта Кармен «бэйдиэ» сытар кустары иччитигэр аҕалтаан «бэрээдэктээтэҕэ» дии.
Дьикти булт
1986 сыллаахха балаҕан ыйын бүтүүтэ алтынньы саҥатыгар бииргэ аармыйаҕа сылдьыбыт табаарыстарым А.И. Луковцев, Д.Г. Халыев буоламмыт тыаҕа хааман сэргэхсийэ түһээри, куобахха диэн ааттаан, бултуу таҕыстыбыт. Куобах мэнээгэ ааспыт кэмэ этэ. Киһилии хаампатахпыт ыраатта. Ол иһин бугуһуйан, барар да сирбит тэйиччи буолан, сарсыарда эрдэттэн сэниэлээхтик хаамыы буолла. Аркадий Иосифович ЛТЦ диэн тэрилтэҕэ суоппардыыр, оттон Демьян Гаврильевич суһал көмө биэлсэрэ. Былаан быһыытынан, эт-сиин тэнийэрин курдук, Нимиидэ үрэххэ баар И.А. Уваров үүтээнигэр диэри тиийиэхтээхпит. Сири-дойдуну билэр киһибит Аркадий сирдээн иһэр.
Күһүн диэтэххэ, сайыҥҥылыы чаҕылыйан түһэн сылаас күн турар. Хаамарга эрдэттэн оҥостон, чараастык таҥнан-саптан сылдьабыт.
